Miền Trung: Lúa mất mùa, cà phê rớt giá

Miền Trung đang bước vào vụ thu hoạch lúa hè thu. Nhưng nông dân nhiều địa phương đang buồn vì lúa mất mùa do dịch bệnh, hạn hán. Trong khi đó, cà phê cũng rớt giá khiến họ… buồn hơn!

Năng suất lúa giảm

Thống kê từ Sở NN-PTNT Thừa Thiên - Huế, do dịch bệnh xảy ra trên diện rộng nên vụ lúa hè thu 2013 năng suất giảm mạnh 30% - 40%, chỉ đạt 40 - 45 tạ/ha. Tại các vùng chuyên canh lúa như Quảng Điền, Phong Điền, mọi năm bình quân một sào lúa thu được 300kg, nhưng năm nay chỉ được 200kg, cá biệt có nhiều nơi chỉ thu 150kg. Thiệt hại nặng nhất là chất lượng gạo không đảm bảo, do sâu bệnh nên giảm giá trị từ 100.000 - 150.000 đồng/tạ. Ông Lê Khiêm, nông dân xã Quảng Thái, huyện Quảng Điền, than thở: “Gia đình tôi đưa vào gieo sạ 6 sào lúa giống Khang Dân và IR352. Với chi phí diệt chuột đầu vụ, phân bón và thuốc trừ sâu giữa vụ, cho mỗi sào lúa lên đến 700.000 đồng nhưng năng suất lúa hiện nay chỉ đạt 150kg, tương đương khoảng 650.000 đồng”. Không riêng gì ông Khiêm, hầu hết bà con nông dân xã Quảng Thái cũng đang có chung tâm trạng vừa buồn vừa lo. Buồn vì đầu tư biết bao nhiêu tiền bạc, công cán nhưng năng suất lúa quá thấp. Lo không đủ lương thực để đảm bảo giáp hạt cho vụ đông xuân sắp tới. Ông Hồ Hai, Chủ nhiệm HTX Nông nghiệp Thống Nhất xã Quảng Thái cho hay: Vụ lúa này, toàn HTX gieo cấy 267ha. Do chuột và sâu bệnh gây hại đã ảnh hưởng đến năng suất của toàn HTX. Qua thống kê thăm đồng, năng suất chỉ đạt 29 tạ/ha, trong khi các năm trước vượt 60 tạ/ha. Có những sào ruộng năng suất chưa đạt đến 1 tạ, bằng 1/3 năm trước.

Trong khi nông dân ở Mộ Đức, Đức Phổ và Tư Nghĩa (Quảng Ngãi) được mùa thì vụ lúa hè thu này, không chỉ vất vả với rầy nâu, rầy lưng trắng, thiếu nước..., nhiều nông dân ở Bình Sơn, Sơn Tịnh chua xót khi lúa trổ bông bị lép nhiều, gây thất thu. Nhiều thửa ruộng lúa không trổ bông được, bà con đành cắt về cho bò ăn. Chị Nguyễn Thị Thủy, HTX Nông nghiệp Hà Thọ Xuân, xã Tịnh Hà (Sơn Tịnh, Quảng Ngãi) buồn bã: “Mấy năm trước 1 sào thu hoạch được 400kg lúa, nay chỉ thu được khoảng 250kg. Còn 2 sào nữa sạ giống OM 4900 cũng bị lép gần hết. Gần mấy triệu đồng đầu tư giống, phân, giờ mất trắng”. Kề bên thửa ruộng chị Thủy, chị Võ Thị Đào đang ngậm ngùi cắt lúa về cho bò ăn. Nhìn mảnh ruộng chỉ có vài bông lúa lưa thưa, chị Đào than thở: “Mọi năm giờ đã đến thời điểm thu hoạch, nhưng nhiều tháng nay do nắng hạn, thiếu nước tưới, cây lúa không trổ bông được. Những cơn mưa cuối mùa cũng không cứu nổi những ruộng lúa, tôi đành cắt lúa cho bò ăn”.

Mắc nợ vì cà phê

Dù đã đến vụ thu hoạch cà phê nhưng bà con ở huyện Hướng Hóa (Quảng Trị) chẳng mặn mà lắm. Nhiều rẫy cà phê đã chín đỏ, rụng trái nhưng người trồng vẫn không muốn hái. Hướng Tân là một trong những xã có diện tích cà phê khá lớn của huyện Hướng Hóa. Giá trị kinh tế từ loại cây này đem lại khá cao nên nhiều hộ dân đã mạnh dạn đầu tư công sức, tiền của mở rộng diện tích trồng cà phê. Đến nay tổng diện tích cà phê trên địa bàn xã đạt 300ha. Tuy nhiên 3 năm trở lại đây, giá cà phê lên xuống thất thường gây tâm lý bất ổn cho người trồng. Đặc biệt 2 năm trở lại đây, cà phê hạt rớt giá “không phanh” khi chạm mức chỉ từ 2.000 - 3.000 đồng/kg hạt tươi, khiến người trồng cà phê lâm vào cảnh khốn khó.

Gia đình chị Trần Thị Miên, thôn Tân Tiến, xã Hướng Tân hiện có gần 2ha cà phê đang trong thời kỳ thu hoạch quả bói. Chị Miên cho biết: “Năm 2011, có thời điểm giá cà phê đạt 13.000 - 14.000 đồng/kg, đến năm 2012 giá chỉ ở mức bình quân 6.000 - 7.000 đồng/kg, nông dân chúng tôi đã lao đao. Vậy mà đầu vụ năm nay, giá cà phê rớt còn chưa tới 3.000 đồng/kg. Tính lui tính tới, thu hoạch cả vườn cũng không đủ chi phí thuê nhân công hái chứ đừng nói chi phí sản xuất. Nếu giá cà phê tiếp tục như thế này, chúng tôi lâm vào thế khó…”. Tại hội nghị triển khai công tác thu mua - chế biến cà phê do UBND huyện Hướng Hóa vừa tổ chức, một số doanh nghiệp cho rằng giá thu mua cà phê tại địa phương thấp do giá thế giới hiện đang rất thấp, chỉ 38 triệu đồng/tấn cà phê nhân. Thực tế, cùng loại cà phê chè, ở Tây Nguyên, giá thu mua tại vườn trên 6.000 đồng/kg nhưng ở huyện Hướng Hóa chỉ mua 3.000 đồng/kg. Nguyên nhân, do người dân chỉ thu hoạch vào mùa mưa nên trọng lượng cà phê tăng, chất lượng cà phê Hướng Hóa cũng không cao so với một số địa phương khác. Trong khi đó, nhiều doanh nghiệp thu mua cà phê đầu tư cơ sở hạ tầng chế biến yếu kém, gây ô nhiễm môi trường phải đóng cửa hoặc bán cho người khác…

VĂN THẮNG - HÀ MINH