Đến hẹn, từ ngày 15 đến ngày 18-12 năm nay, Liên hoan phim Việt Nam sẽ diễn ra tại thành phố Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên. Đây là cuộc hội ngộ định kỳ lớn lần thứ 17 của những người làm điện ảnh Việt Nam, tiếp sau lần thứ 16 đã được tổ chức vào năm 2009 tại TPHCM. Liên hoan phim Việt Nam đã trải qua chặng dài lịch sử, trở thành hoạt động truyền thống của ngành, là một trong những hoạt động văn hóa có tiếng vang sâu rộng trong cả nước, được đông đảo công chúng yêu điện ảnh quan tâm.
Từ khi chủ trương xã hội hóa hoạt động điện ảnh và Luật Điện ảnh thâm nhập vào đời sống, tình hình sản xuất phim đã được cải thiện đáng kể. Bên cạnh dòng phim do các cơ sở quốc doanh sản xuất, đã xuất hiện và ngày càng phát triển dòng phim do các cơ sở tư nhân, kể cả Việt kiều, về nước chế tác. Số lượng và thể loại phim tăng đáng kể. Một số tác phẩm đã mạnh mẽ xâm nhập thị trường chiếm lĩnh màn ảnh trong thời gian khá dài, có sức cạnh tranh ngang ngửa với phim nước ngoài.
Dấu hiệu khởi sắc đó tuy chưa đủ để vẽ nên bức tranh lạc quan về toàn cảnh hoạt động của điện ảnh nước nhà, song đã góp phần tích cực vào tiến trình mở ra con đường dài rộng cho điện ảnh dân tộc tiến bước. Hiện nay, bên cạnh việc nỗ lực gia tăng số lượng phim hàng năm, ngành điện ảnh cần đặc biệt tập trung nâng cao chất lượng tác phẩm bằng cách chuyên nghiệp hóa các khâu sản xuất, mở rộng đề tài và thể loại hơn nữa, khai thác sinh động các vấn đề bức thiết của xã hội đương đại, phản ánh chân thực hiện thực cuộc sống.
Để làm được điều đó, ngoài nỗ lực của bản thân nghệ sĩ, cơ quan quản lý nhà nước cần có kế hoạch sát thực phát triển hiệu quả cơ sở hạ tầng, chăm lo hoàn thiện thị trường điện ảnh; đặc biệt cần quan tâm, động viên ý thức và trách nhiệm nghệ sĩ thông qua việc đánh giá, khen thưởng đúng thực chất kết quả sáng tạo, mà liên hoan phim là một cơ chế trọng yếu. Liên hoan phim là dịp tổng kết công khai, toàn diện và sâu sát thành quả lao động nghệ thuật sau mỗi định kỳ 2 năm đối với tập thể những người làm phim.
Kết quả của liên hoan phim là kết quả của một giai đoạn hoạt động sáng tạo đầy biến động, đồng thời là dấu mốc định hướng không thể coi nhẹ đối với chặng đường hoạt động nối tiếp. Do đó liên hoan phim có ý nghĩa quan trọng trong mục tiêu phát triển ngành, nhất là đối với các lĩnh vực tổ chức, quản lý, điều hành, sáng tác, sản xuất giữa các kỳ liên hoan phim.
Nhiều liên hoan phim từng diễn ra ở các địa phương khác nhau: Hải Phòng, Đà Nẵng, Hà Nội, Buôn Ma Thuột, Nam Định, TPHCM... đã khơi dậy bầu không khí sôi động, vui tươi, tạo sinh mối quan hệ hữu ích có tác động tích cực hai chiều giữa điện ảnh, những người làm điện ảnh với công chúng. Tuy nhiên, sau mỗi lần liên hoan phim đều để lại những dấu tích không chỉ có hứng khởi mà còn lẫn cả băn khoăn.
Đó là những khiếm khuyết trong các khâu tổ chức, là sự chưa đủ thận trọng trong việc dàn dựng các chương trình khai mạc cũng như bế mạc, đặc biệt là trong các kết quả thẩm định tác phẩm và trao giải. Đây là vấn đề trọng yếu rất cần sự khách quan, minh bạch, trung thực và đúng thực chất. Những khiếm khuyết ấy cần được tập trung khắc phục kịp thời, ngay trong liên hoan phim lần này.
Liên hoan phim lần thứ 17 hứa hẹn cuộc hội tụ năng động của những người tâm huyết với nghề và những người yêu mến điện ảnh nước nhà. Với 108 tác phẩm các loại đăng ký dự giải, trong đó có 17 phim truyện nhựa, 5 phim truyện video, 10 phim tài liệu nhựa, 52 phim tài liệu video, 8 phim khoa học, 16 phim hoạt hình; liên hoan phim lần thứ 17 có khả năng trở thành một trong những cuộc tổng kết ghi dấu ấn trong nhịp bước hiện nay của điện ảnh Việt Nam.
Dư luận mong đợi liên hoan phim lần thứ 17 sẽ vượt qua mọi trở ngại, diễn ra thành công, đáp ứng mong đợi của nghệ sĩ làm phim, thỏa mãn ý nguyện của đông đảo công chúng, đồng thời tạo được sự đồng thuận rộng rãi qua kết quả của liên hoan phim.
TRẦN LUÂN KIM
