Nghỉ hưu trước tuổi như thế nào?

* Tôi 58 tuổi, có 31 năm làm trong ngành y tế. Bảo hiểm xã, hội (BHXH) TPHCM nói tôi đủ tiêu chuẩn nghỉ hưu sớm vì đã làm trong môi trường độc hại (bác sĩ mổ) hơn 15 năm. Tuy nhiên, BHXH quận Bình Thạnh lại nói không được, vì sổ BHXH chỉ ghi chức danh là bác sĩ, bác sĩ phó khoa, bác sĩ trưởng khoa chứ không ghi là “bác sĩ trực tiếp điều trị”, mà phải có từ này mới được. Bệnh viện nơi tôi làm hỏi Sở Y tế TPHCM về thay đổi chức danh theo yêu cầu của BHXH nhưng cũng không được, vì ngành y tế chỉ có từ “bác sĩ” hoặc “bác sĩ chính” chứ không có từ “bác sĩ trực tiếp điều trị”. Tại sao 2 cơ quan BHXH và y tế quá cứng nhắc “hành” tôi mấy tháng mà không ngồi lại giải quyết cho tôi? (tuandr…@gmail.com)

- Ông CAO VĂN SANG, Giám đốc BHXH TPHCM: Nam từ đủ 55 tuổi đến đủ 60 tuổi, đóng BHXH từ đủ 20 năm trở lên, trong đó có đủ 15 năm làm nghề hoặc công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thì được hưu trí.

Cơ sở pháp lý để cơ quan BHXH xem xét điều chỉnh chức danh làm nghề hoặc công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm là các hồ sơ, giấy tờ gốc có liên quan thể hiện được đúng chức danh nghề nặng nhọc độc hại và được lập trong thời gian đề nghị điều chỉnh. Đồng thời, tiền lương của người làm công việc nặng nhọc độc hại phải áp dụng đúng theo thang lương, bảng lương phù hợp với công việc đảm nhận thuộc danh mục nghề hoặc công việc nặng nhọc độc hại.

Như vậy, để chúng tôi có cơ sở pháp lý xem xét điều chỉnh chức danh công việc nặng nhọc độc hại thời gian từ năm 2000 đến tháng 8-2016, ông cần cung cấp các hồ sơ, giấy tờ gốc như: lý lịch, hợp đồng lao động, quyết định tiếp nhận, điều động, phân công, bổ nhiệm, nâng lương… thể  hiện công việc hoặc bộ phận công tác có liên quan trực tiếp đến công việc “Bác sĩ phẫu thuật (mổ, phụ mổ)”, quy định tại điều kiện lao động loại V theo Danh mục ban hành kèm Quyết định số 915 ngày 30-7-1996 của Bộ LĐTB-XH là “Công việc nặng nhọc, rất căng thẳng thần kinh tâm lý, làm việc không kể ngày đêm”. Hồ sơ nộp theo phiếu giao nhận hồ sơ 311 tại cơ quan BHXH nơi tham gia sau cùng.

* Tôi có 7 năm 6 tháng trong quân đội (quy đổi là 9 năm 11 tháng). Năm 1986, tôi chuyển ngành về Phòng Y tế quận 3 làm liên tục đến nay. Nay tôi nghỉ hưu trước tuổi được không? Lương hưu ra sao? Thời gian trong quân đội có được tính BHXH 9 năm 11 tháng không? (NGUYỄN PHÚC THÁI, quận 3, TPHCM).

- Thời gian công tác trong quân đội nếu được tính là thời gian đóng BHXH thì chỉ tính thời gian công tác thực tế (7 năm 6 tháng), không tính thời gian quy đổi. Nếu ông chưa được tính thời gian quân đội, đề nghị ông tập hợp hồ sơ chuyển BHXH quận 3 để xem xét.

Về việc nghỉ hưu trước tuổi, từ năm 2016, nam đủ 51 tuổi, sau đó mỗi năm tăng thêm một tuổi cho đến năm 2020 trở đi là nam đủ 55 tuổi, có đủ 20 năm đóng BHXH trở lên và bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên thì đủ điều kiện hưu trí. Nếu ông suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên thì được; ông có thể chủ động đi giám định y khoa. Ông không nêu rõ quá trình đóng BHXH nên tôi không tính ra lương hưu giúp ông được, ông liên hệ BHXH quận 3 để được phục vụ.

* Tôi đóng BHXH đến hết năm 2017 là được 20 năm nhưng lúc đó mới được 53 tuổi. Vậy cuối năm 2017 tôi nghỉ hưu sớm được không, nghỉ sớm có lợi hay đợi đủ tuổi nghỉ có lợi? (VÕ THỊ ĐỒNG, quận 8, TPHCM)

- Nghỉ hưu đúng tuổi thì không bị trừ % tỷ lệ lương hưu. Bà đủ điều kiện hưởng lương hưu từ tháng 11-2019, tỷ lệ % lương hưu là 55%.

Từ năm 2016, nữ đủ 46 tuổi, sau đó mỗi năm tăng thêm một tuổi cho đến năm 2020 trở đi là nữ đủ 50 tuổi, có đủ 20 năm đóng BHXH và bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên thì đủ điều kiện hưởng lương hưu. Cứ mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi bị trừ tương ứng 2%. Nếu muốn nghỉ hưu sớm, bà cần đi giám định sức khỏe. Giả sử bà bị suy giảm 61% và thời điểm hưởng lương hưu sau tháng 10-2017 thì tỷ lệ lương hưu là 56%; sau tháng 10-2018 thì tỷ lệ là 53%. Tỷ lệ lương hưu này cũng chưa phải là chính xác tuyệt đối vì còn phụ thuộc vào thời điểm cụ thể bà nghỉ hưu. Việc lựa chọn nghỉ hưu sớm hay nghỉ hưu đủ tuổi có lợi  hay không còn tùy thuộc vào nhiều yếu tố như thời điểm hưởng, mức lương cơ sở, chính sách tại thời điểm nghỉ. Do đó, tôi không thể trả lời cho bà chính xác việc nghỉ hưu vào thời điểm nào có lợi nhất.