Ngày 11-3, Thanh tra Sở Tài nguyên - Môi trường TPHCM đã kiểm tra tình hình thực hiện bảo vệ môi trường tại Nhà máy Hóa chất Tân Bình thuộc Công ty TNHH một thành viên hóa chất cơ bản miền Nam.
Đây là một trong những đơn vị sản xuất gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng phải di dời ra khỏi khu dân cư cuối năm 2006 theo Quyết định 64 của Thủ tướng Chính phủ. Nhưng tại thời điểm thanh tra ngày 11-3, lãnh đạo đơn vị này cho biết, đơn vị vẫn chưa xác định thời gian di dời.
Cống dẫn nước thải làm nguội axít chảy tràn ra kênh Tham Lương.
Bà Nguyễn Thanh Bình, Phó Giám đốc nhà máy cho biết, nhà máy có 3 phân xưởng sản xuất là axit sunfuaric có công suất 36.000 tấn/năm; phân xưởng hydroxyt nhôm, công suất 17.000 tấn/năm và phân xưởng phèn nhôm sunfat công suất 15.000 tấn/năm.
Hiện phân xưởng axit sunfuaric đã di dời được 90% dây chuyền sản xuất, 10% còn lại sẽ được di dời hoàn tất vào quý 2-2009 ra Khu công nghiệp Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai.
Riêng phân xưởng hydroxyt nhôm đang lập dự án để di dời lên tỉnh Lâm Đồng. Tuy nhiên, hiện dự án này đang bị chựng lại vì còn một số vướng mắc trong thương thảo đầu tư nên cũng chưa xác định được thời gian di dời. Còn lại phân xưởng phèn nhôm sunfat cho đến nay vẫn chưa có phương án di dời.
Lý giải vấn đề này, bà Bình cho biết thêm, do nhà máy là doanh nghiệp trung ương nên liên quan đến các thủ tục xin xây dựng dự án, cấp vốn đầu tư gặp nhiều khó khăn, phức tạp. Bản thân nhà máy đã lập dự án di dời nhưng do năm 2008 phát sinh tình hình tăng giá vật tư nên dự án lại phải điều chỉnh và xin cấp vốn lại từ đầu. Do đó, tiến độ di dời cũng bị ảnh hưởng.
Theo ban giám đốc, hiện nay nhà máy đã có hệ thống xử lý nước thải với công suất 480m³/ngày đêm; khí thải từ công đoạn sản xuất axit và lò hơi được xử lý hấp thụ; chất thải nguy hại đã có đăng ký sổ chủ nguồn thải và có kho lưu trữ…
Tuy nhiên, theo nhận xét của đoàn thanh tra thì mùi hơi từ việc sản xuất hóa chất của nhà máy vẫn còn rất nặng; chất thải nguy hại chưa được thu gom và lưu chứa đúng quy định, vẫn tồn tại số bao bì đựng hóa chất để ngoài trời. Nhà máy cũng chưa có hợp đồng thu gom chất thải nguy hại với đơn vị có chức năng.
Mặt khác, tại hiện trường kiểm tra, đoàn còn phát hiện nước giải nhiệt từ công đoạn làm lạnh axit và rửa sàn khuấy trộn chảy tràn ra ngoài hệ thống cống thoát ra kênh Tham Lương; đồng hồ đo lưu lượng nước ngầm khai thác của nhà máy không hoạt động.
Đặc biệt, kho chứa lưu huỳnh của nhà máy che đậy sơ sài, có một số lượng lưu huỳnh đáng kể rơi vãi xuống cống thoát nước. Hệ thống thu gom nước thải sản xuất của nhà máy không tách rời với hệ thống thu gom nước mưa nên không ngoại trừ trường hợp khi mưa lớn sẽ gây tràn nước thải ra ngoài môi trường.
Điều đáng nói là tình trạng công nghệ thiết bị sản xuất của các phân xưởng trên đều rất cũ, được xây dựng và đưa vào sử dụng từ năm 1972 nên vấn đề phát sinh ô nhiễm là điều khó tránh khỏi.
Hiện Thanh tra Sở Tài nguyên - Môi trường TPHCM đã lấy mẫu nước thải tại đường thoát nước giải nhiệt ra kênh Tham Lương để làm cơ sở phân tích. Sau khi có kết quả phân tích mẫu nước thải sẽ đề xuất biện pháp xử lý.
Tuy nhiên, trước mắt, đoàn thanh tra yêu cầu nhà máy phải thực hiện ngay một số giải pháp như xây dựng khu vực chứa bùn thải; ký hợp đồng với đơn vị chức năng thu gom chất thải nguy hại; tách rời hệ thống nước mưa với hệ thống thu gom nước thải sản xuất…
Minh Xuân
