Cách đây hơn 30 năm, cuộc chiến tranh biên giới Tây Nam nước ta do tập đoàn phản động Pôn Pốt gây ra, đã bị quân dân ta đánh trả quyết liệt. Càng thất bại ở biên giới, chúng càng điên cuồng thực hiện đường lối diệt chủng, thanh trừng nội bộ và nhân dân dưới chiêu bài “cách mạng triệt để” và “nhổ cỏ phải nhổ sạch gốc”, chúng đã dồn nhân dân Campuchia đứng trước miệng hố diệt vong.
Tức nước vỡ bờ, trước tình hình ấy nhân dân ở nhiều nơi, dưới sự lãnh đạo của những đảng viên, cán bộ cách mạng Campuchia chân chính đã nổi lên chống lại đường lối diệt chủng của chúng, từ Đông Bắc đến Tây Nam, mạnh mẽ nhất là ở Quân khu Đông (Quân khu 203) và hàng vạn nhân dân đã chạy thoát sang tị nạn ở Việt Nam.
Ông Hun Sen (ngày nay là Thủ tướng Chính phủ Hoàng gia Campuchia) đã sớm nhận rõ bản chất phản động của bè lũ Pôn Pốt, đã ly khai chúng và tìm cách cứu nước, tập hợp những người yêu nước, tổ chức, xây dựng lực lượng vũ trang đoàn kết dân tộc cứu nước Campuchia và cùng với các ông Hiêng Xomrin, Chia Xim, Sai Phu Thoong, Bu Thoong, những người lãnh đạo lực lượng nổi dậy chống Pôn Pốt trong cả nước tái lập Đảng Nhân dân cách mạng Campuchia đã bị bọn phản động Pôn Pốt phá hoại và thành lập Mặt trận Đoàn kết dân tộc cứu nước Campuchia.
Ngày 2 tháng 12 năm 1978, tại Snuôl, vùng đất mới được giải phóng khỏi bàn tay cai trị của Pôn Pốt, Mặt trận Đoàn kết dân tộc cứu nước Campuchia làm lễ ra mắt trước quốc dân đồng bào, trở thành lá cờ hiệu triệu của cách mạng Campuchia trước nhân dân trong nước và thế giới.
Nhân dân Campuchia lưu luyến tiễn bộ đội Việt Nam về nước. Ảnh: THÁI BẰNG
Hưởng ứng lời kêu gọi của Mặt trận Đoàn kết dân tộc cứu nước và nhân dân Campuchia, thực hiện đường lối quốc tế của Đảng, Chính phủ ta và lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh “giúp bạn là tự giúp mình”, sau khi đánh bại âm mưu gây chiến tranh xâm chiếm Tổ quốc ta ở biên giới Tây Nam của Pôn Pốt, lực lượng ta chuyển sang thành đội quân tình nguyện làm nghĩa vụ quốc tế, giúp cách mạng và nhân dân Campuchia đánh đổ chế độ diệt chủng Pôn Pốt, phối hợp chặt chẽ với lực lượng cách mạng Campuchia mở cuộc tiến công chiến lược trên khắp chiến trường Campuchia.
Ngày 7 tháng 1 năm 1979, thủ đô Phnôm Pênh được hoàn toàn giải phóng, chính phủ và quân đội Pôn Pốt tan rã tháo chạy, chế độ diệt chủng của Pôn Pốt sụp đổ.
Cuộc tiến công chiến lược giành được thắng lợi nhanh chóng, bên cạnh quyết tâm, lòng dũng cảm và nghệ thuật quân sự, còn có một yếu tố rất quan trọng, có ý nghĩa quyết định, đó là cuộc tiến công hợp lòng dân và đầy lòng nhân đạo. Lực lượng cách mạng Campuchia và quân tình nguyện Việt Nam ở tất cả các hướng, đi đến đâu cũng được nhân dân đón tiếp, vui mừng không kể xiết. Nhân dân Campuchia gọi đó là “đội quân nhà Phật”, từ cõi thiện xa xôi đến cứu nhân dân Campuchia thoát khỏi thảm họa diệt chủng. Nhiều người coi như mình được sống lại từ cõi chết.
Chế độ diệt chủng của Pôn Pốt đã bị đập tan, nhưng tàn quân của chúng còn ẩn náu trong một số vùng rừng núi ở nội địa và bên kia biên giới Thái Lan, được sự hà hơi tiếp sức của thế lực phản động quốc tế, chúng âm mưu tiếp tục đánh phá cách mạng Campuchia, hòng quay lại đặt ách thống trị tàn bạo trên đất nước Campuchia lần nữa.
Thể theo lời kêu gọi của Hội đồng nhân dân cách mạng và nhân dân Campuchia và thực hiện Hiệp ước tương trợ hợp tác lâu dài và toàn diện đã ký kết giữa chính phủ hai nước Việt Nam – Campuchia, quân tình nguyện Việt Nam tiếp tục ở lại Campuchia. Qua 10 năm liên minh chiến đấu, được sự thương yêu đùm bọc của nhân dân Campuchia, quân tình nguyện Việt Nam đã không tiếc máu xương và mồ hôi công sức vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước Campuchia.
Tháng 9-1989, khi lực lượng cách mạng Campuchia đủ sức đảm đương nhiệm vụ bảo vệ và xây dựng tổ quốc, “đội quân nhà Phật” rút về nước trước sự lưu luyến đầy tình cảm của nhân dân Campuchia. Ngày 26-9-1989, tại Quảng trường Hoàng cung, Đảng, Chính phủ và nhân dân Campuchia tổ chức lễ tiễn đưa quân tình nguyện Việt Nam về nước, hoàn thành nghĩa vụ quốc tế vẻ vang.
Chủ tịch Hun Sen đã phát biểu với phóng viên Báo Quân đội Nhân dân (Việt Nam): “Chúng tôi không bao giờ quên được hành động anh hùng và công ơn to lớn của quân tình nguyện Việt Nam. Đội quân nhà Phật không chỉ giúp quân đội Campuchia chiến đấu mà còn làm nhiều nhiệm vụ giúp nhân dân Campuchia hồi sinh. Công lao của cán bộ, chiến sĩ quân tình nguyện Việt Nam to lớn, không kể hết được. Có thể nói nếu không có sự giúp đỡ của quân đội và nhân dân Việt Nam, Campuchia không thể lớn mạnh như bây giờ”.
Thiếu tướng Phùng Đình Ấm
