Theo Thông tư số 24 của Bộ Y tế phối hợp với Bộ GTVT về việc quy định các cơ sở đào tạo lái xe trong quá trình tiếp nhận hồ sơ của người học phải kiểm tra, rà soát chặt hồ sơ và chỉ tiếp nhận giấy khám sức khỏe (GKSK) do cơ sở khám bệnh, chữa bệnh đủ điều kiện thực hiện.
Tuy nhiên, gần như việc khám sức khỏe đủ điều kiện lái xe, nhất là lái ô tô còn qua loa đại khái nếu không nói là hình thức. Thậm chí, GKSK còn được công khai mua bán như mua kẹo. Cơ quan quản lý đang thả nổi?
Mắt 10/10 nhưng nên đeo kính… áp tròng (!?)
Người dân làm GKSK tại BV Quận Gò Vấp
Sau khi xem qua GKSK của một thanh niên vừa mới được Bệnh viện (BV) Quận Gò Vấp đóng dấu đỏ “nóng hổi”, chúng tôi đã đến tận nơi để… mục sở thị. Tại phòng khám sức khỏe, khi hỏi thủ tục khám để thi bằng lái xe B2 thì chúng tôi nhận được câu trả lời từ BS Nguyễn Lê T.V: Đã hết giờ làm việc (lúc này là 16 giờ). Sau một hồi tranh luận, vị bác sĩ này nói “đã hết giờ nhận khám, sáng mai 8 giờ anh quay lại đảm bảo xong xuôi 8 giờ 30 anh rời khỏi bệnh viện”. Quay lại vào 8 giờ sáng hôm sau, sau khi làm thủ tục điền thông tin và đóng lệ phí, chúng tôi đến phòng xét nghiệm. Trong lúc đợi kết quả xét nghiệm, chúng tôi đến các phòng ban để khám, cứ bước vào là được ký nhận. Hết lượt này đến lượt khác! “Bác sĩ chưa kịp ngẩng mặt lên nhìn bệnh nhân, đã đóng dấu cái cộp rồi tiếp tục tiếp bệnh nhân khác”, một thanh niên ái ngại. Chúng tôi đi hết hơn 5 chuyên khoa chỉ vỏn vẹn chưa đầy 10 phút. Khâu cuối cùng là lấy kết quả xét nghiệm và đến phòng bác sĩ khám tổng quát cũng chưa đến 30 phút đồng hồ…
Đối chiếu các kết quả GKSK thì 3 người cùng đăng ký khám sức khỏe thi bằng lái xe B2 đều giống nhau đến 100%. Còn GKSK của một số người đi xin việc làm hay đi học đều có kết quả tương tự. Kết quả khám trong cùng một ngày 5-10 từ 2 người khác nhau đều được các y - bác sĩ đặt bút ghi “bt” (bình thường-PV) mặc dù các bác sĩ chuyên khoa khác nhau. Anh H. (ngụ quận Gò Vấp) chia sẻ: “Tôi chỉ mong muốn nhanh gọn để cho xong chứ nếu khám ở các BV khác thì mất đến 360.000 đồng (gấp đôi giá BV quận, huyện) mà mất nhiều thời gian”.
Tương tự, chúng tôi tìm đến BV Quận 12 và chứng kiến cảnh chen chúc của bệnh nhân tại Khoa Khám bệnh, trong đó có rất nhiều người đi làm thủ tục GKSK. Cũng chỉ với giá 180.000 đồng, đến quầy thu ngân nộp và tự điền thông tin đến các phòng chuyên khoa gõ cửa, bác sĩ sẽ đặt bút ký GKSK mà không cần biết người khám bệnh đang ra sao. Tại khoa khám mắt, khi được các BS yêu cầu kiểm tra thị lực bằng cách đọc bảng chữ cái, người bệnh không đọc được hết cũng được BS ghi “bt” với thị lực 10/10, cùng với lời dặn dò: “Giờ thi bằng lái gắt gao lắm, ngày thi em nên đeo kính áp tròng hoặc cẩn thận nhìn trước nhìn sau!”….
Tiếp tay và thả nổi!
Không chỉ tại các BV, mà ngay tại các trung tâm đào tạo - sát hạch lái xe, thậm chí tại trung tâm cấp đổi giấy phép lái xe, tình trạng khám sức khỏe cũng “lờ tờ mờ”. Chúng tôi liên hệ với chị Liễu, cán bộ thu nhận hồ sơ Trung tâm Đào tạo và Sát hạch lái xe thuộc một trường cao đẳng nghề đóng ở quận 12, để đăng ký nộp hồ sơ học lái bằng B2, chị nhí nhảnh: “Chi phí tổng cộng hết 7 triệu đồng nghe em, bao gồm tất tần tật lệ phí”. Khi chúng tôi tỏ ra lo lắng hỏi thủ tục khám sức khỏe thế nào, liệu mắt bị cận tới mấy độ có đảm bảo đủ tiêu chuẩn không, chị nói như đinh đóng cột: “Có cận 10 độ cũng được chứ mấy độ ăn thua gì”…
Trên thực tế, việc khám sức khỏe lái xe hiện nay tại các cơ sở y tế hay trung tâm đào tạo - sát hạch khá dễ dãi. Chưa kể đang rộ lên dịch vụ mua - bán cả GKSK. Dạo qua các trang mạng không khó để tìm kiếm những trang rao vặt bán GKSK từ xin đi làm, học lái xe hay khám sức khỏe định cư nước ngoài… Vào trang tìm kiếm Google và gõ thử từ khóa “mua giấy khám sức khỏe” chỉ 0,28 giây đã có gần 4 triệu kết quả hiện ra những trang tin rao của người bán với những lời quảng cáo đầy hấp dẫn và tin cậy.
Trong vai một người tìm mua GKSK để thi bằng lái xe B2, chúng tôi liên hệ với một số điện thoại 0903xxxxxx. Người đầu dây bên kia tên K. có vẻ dè chừng và dò hỏi đủ điều. Nhưng khi nói chúng tôi làm văn phòng, thời gian nghỉ không nhiều để khám sức khỏe và cần bổ sung GKSK để hoàn thiện hồ sơ thì anh ta hồ hởi: “Giấy gì bên anh cũng làm được, từ giấy báo cáo nhập viện, giấy nghỉ ốm để hưởng chế độ hay GKSK thi bằng lái xe, xin việc...”. Hỏi về thủ tục và quy trình để làm thì anh ta đon đả: “Chú cứ gửi cho anh 2 hình 3x4, ghi thông tin của chú về chiều cao, cân nặng và lệ phí anh lấy chú 200k coi như chào khách mới, lâu lâu sẽ quen”. Do dự về tính chính xác của GKSK, thì anh ta trấn an: “Chú yên tâm, BV quận có tiếng hẳn hoi, chú muốn sao thì cứ nói anh một tiếng, tốt hết, có gì mà phải lăn tăn”. Anh ta yêu cầu mang hình đến BV Quận Gò Vấp, và chỉ cần đợi 30 phút là hoàn toàn có kết quả, kể cả xét nghiệm.
Chiều cùng ngày, chúng tôi đến BV Quận Gò Vấp và liên hệ với chủ nhân số điện thoại trên, gặp một người đàn ông khoảng 40 tuổi, chúng tôi đưa hình cho người đàn ông và ngồi chờ uống cà phê trước cổng BV. Chưa đầy 40 phút sau người đàn ông trở lại trên tay cùng tờ GKSK mang tên tôi, với đầy đủ thông tin tôi và sức khỏe hoàn toàn tốt đủ điều kiện lái xe hạng B2.
GKSK được xem là thước đo chất lượng về tình trạng sức khỏe của người lái xe. Tuy nhiên, vì lợi ích kinh tế đang đặt trên các tiêu chuẩn về y đức cùng với sự quản lý yếu kém của các cơ quan chức năng nên công tác khám và cấp GKSK đang mất dần đi ý nghĩa và tầm quan trọng của nó. Với tờ GKSK “khống” mà các cơ sở y tế tiếp tay hay qua loa đại khái, một ngày nào đó những người không đủ sức khỏe để điều khiển phương tiện giao thông nhưng được cấp phép lái xe sẽ làm ảnh hưởng đến bản thân, thậm chí là tổn hại đến người khác.
THÀNH SƠN
