Việc tháo dỡ hàng trăm căn nhà xây dựng không phép tại huyện Bình Chánh, quận Gò Vấp, quận 9… thời gian qua và sẽ tiếp tục tháo dỡ thêm một số lượng đáng kể nữa nhằm lập lại kỷ cương trong hoạt động xây dựng là hết sức cần thiết. Tuy nhiên, hiện trong hàng trăm căn nhà xây dựng không phép đó, có không ít người dân biết xây nhà không phép là sai, sẽ bị phạt vi phạm hành chính và có thể bị tháo dỡ nhưng người dân vẫn cứ xây vì có nhu cầu về chỗ ở. Tại buổi tọa đàm “Làm sao để dân xây dựng hợp pháp”, là cán bộ quản lý địa bàn “nóng” về xây dựng không phép thời gian, Phó Chủ tịch UBND huyện Bình Chánh Đoàn Nhựt cũng khẳng định việc xây dựng không phép có nguyên nhân do người dân có nhu cầu bức bách về nhà ở. Hiện nay đa số các trường hợp xây dựng không phép trên địa bàn huyện đều xây trên đất nông nghiệp không phù hợp với quy hoạch là đất ở. Theo ông Đoàn Nhựt, đối với những người dân lao động nghèo, để an cư lạc nghiệp, họ dành dụm tiền và sẵn sàng mua đất ở những khu vực không đủ hạ tầng, sau đó xây nhà để giải quyết nhu cầu ở chứ chưa cần biết miếng đất đó có phù hợp với quy hoạch hay không. Quy hoạch là định hướng tốt đẹp nhưng chính những định hướng này đã ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân. Quy hoạch treo quá lâu và còn quá cứng nhắc dẫn đến việc người dân buộc phải đánh liều “xé rào” khi có nhu cầu về nhà ở.
Ông Võ Kim Cương, nguyên Phó Giám đốc Sở Quy hoạch - Kiến trúc TP cũng cho biết kinh nghiệm ở nhiều nước, để giải quyết nhu cầu chỗ ở cho người dân, họ cũng cho làm những khu dân cư có hạ tầng cơ bản nhằm đáp ứng chỗ ở cho người thu nhập nhấp trong giai đoạn chuyển tiếp. Khi có điều kiện, họ sẽ chuyển ra ở tại những khu vực tốt hơn. Chỉ những khu vực quy hoạch công trình công cộng họ kiên quyết giữ vững và xử lý nghiêm nếu có vi phạm. Theo ông Võ Kim Cương, việc quy hoạch thiếu khả thi thì quyền lợi người dân sẽ bị “treo”. Khi người dân, nhất là người dân nghèo cần chỗ ở thì buộc họ phải xoay xở bằng mọi cách. Để tạo điều kiện cho người dân xây dựng nhà hợp pháp, ông Đoàn Nhựt cho rằng những khu vực có nhà đầu tư thì nên quy hoạch chi tiết các công trình công cộng để định hướng cho nhà đầu tư thực hiện. Đối với những khu đất chưa có chủ đầu tư thì cách lập quy hoạch cần linh hoạt hơn, chỉ nên lập quy hoạch theo hướng khu vực nào được xây dựng thì kèm thủ tục để người dân thực hiện, khu vực nào không được xây dựng thì cấm xây dựng. Khi đất đã phù hợp quy hoạch thì người dân đều có quyền được cấp phép xây dựng cho dù miếng đất đó mục đích là để xây dựng hay không. Như vậy sẽ tránh được việc “treo” quyền lợi của người dân trong khu quy hoạch và hạn chế được việc xây dựng trái phép.
NHUNG NGUYỄN