Trao đổi với phóng viên Báo SGGP, ông Lê Thanh Hải (ảnh), Phó Tổng giám đốc Trung tâm Khí tượng thủy văn quốc gia cho biết, thời tiết năm nay đang có những dấu hiệu diễn biến dị thường. Tình hình bão lũ hoạt động ít hơn nhiều so với các năm, lượng mưa thiếu hụt trong khi El Nino sẽ hoạt động mạnh về cuối năm và tác động đến thời tiết của cả ba miền.
* Phóng viên: Ông đánh giá như thế nào về tình hình bão và áp thấp nhiệt đới năm nay bỗng “yên ắng” hơn hẳn những năm trước đó?
* Ông LÊ THANH HẢI: Trong 9 tháng đầu năm 2014, chỉ có 3 cơn bão và 2 áp thấp nhiệt đới hoạt động trên biển Đông, ít hơn hẳn so với trung bình nhiều năm và cùng thời kỳ 2013 (trực tiếp ảnh hưởng đến Việt Nam là 5 cơn bão). Xuất hiện tổng cộng 15 đợt mưa lớn diện rộng, trong đó có 13 đợt xuất hiện từ tháng 5 tới nay, ít hơn nhiều năm. Từ tháng 4 tới nay, có 15 đợt nắng nóng diện rộng với 124 ngày nắng nóng diện rộng, xấp xỉ nhiều năm và nhiều hơn năm 2013 là 4 đợt. Nhìn chung các đợt nắng nóng kéo dài từ 4 - 7 ngày với nhiệt độ nhiều nơi từ 39 - 41°C, có nơi trên 41°C. Trong những tháng mùa mưa bão vừa qua, nhiệt độ trên phạm vi toàn quốc ở mức cao hơn trung bình cùng thời kỳ từ 0,5 - 1,5°C. Điều đó cho thấy, thời tiết năm nay đang có thay đổi, bão thì ít hơn mà nhiệt độ lại tăng cao hơn.
* Từ nay đến cuối năm còn khoảng bao nhiêu cơn bão ảnh hưởng trực tiếp tới Việt Nam?
* Theo dự báo, khả năng El Nino sẽ xuất hiện và hoạt động về cuối năm. Từ nay đến hết mùa mưa lũ 2014 sẽ còn khoảng 1 - 2 cơn bão hoặc áp thấp nhiệt đới ảnh hưởng trực tiếp tới nước ta. Như vậy, tổng số cơn bão, áp thấp hoạt động trên biển Đông ít hơn hẳn so với nhiều năm.
* Ảnh hưởng của El Nino sẽ khiến thời tiết diễn biến ra sao?
* Vào mùa đông năm nay, không khí lạnh sẽ hoạt động sớm hơn so với hàng năm. Dự báo, đợt rét đậm rét hại đầu tiên nhiều khả năng xảy ra trong nửa đầu tháng 12 (trong khi hàng năm khoảng cuối tháng 12). Về nền nhiệt tại miền Bắc, nhìn chung nhiệt độ toàn mùa là cao hơn so với hàng năm từ 0,5 - 1,5°C. Những tháng đầu đông nhiệt độ nhiều khả năng thấp hơn những tháng cuối vụ. Năm nay không khí lạnh xuất hiện sớm, nên cần đề phòng những đợt rét đậm sớm, trong thời đoạn ngắn. Các tỉnh Trung bộ, Tây Nguyên và Nam bộ ít dao động về nhiệt độ, nhiệt độ trung bình toàn mùa cao hơn trung bình hàng năm từ 0,1 - 0,8°C.
* Bão lũ ít, vậy lượng mưa sẽ thiếu hụt?
* Tổng lượng mưa toàn mùa tại Bắc bộ sẽ hụt giảm 15% - 30% so với trung bình nhiều năm. Còn tại Trung bộ mưa giảm 10% - 40%. Lượng mưa Nam bộ giảm, mùa mưa kết thúc sớm.
* Điều đó cũng có nghĩa nguồn nước trên hệ thống các sông hồ sẽ thiếu hụt vào mùa khô tới?
* Trong 3 tháng cuối năm 2014, nguồn nước hệ thống sông Hồng có xu thế biến đổi chậm và xuống dần. Dòng chảy đến hồ Sơn La trên sông Đà thiếu hụt từ 10% - 25%. Dòng chảy đến hồ Tuyên Quang và Thác Bà ở dưới mức trung bình hàng năm. Dòng chảy thượng lưu sông Hồng nhỏ hơn mức trung bình khoảng 30% - 40%. Hạ du sông Hồng thiếu hụt 25% - 40%. Tại khu vực Bắc bộ trong tháng 8 chỉ có 2 đợt lũ với biên độ nhỏ. Từ tháng 9, dòng chảy các sông ở khu vực này đã bắt đầu suy giảm nhanh do mưa thiếu hụt trên diện rộng.
Tình hình thiếu hụt nước trên hệ thống các sông sẽ diễn ra nghiêm trọng hơn tại khu vực đồng bằng sông Cửu Long. Mực nước đầu nguồn sông Cửu Long thấp hơn trung bình từ 0,1 - 0,2m. Các địa phương và các ngành liên quan cần chủ động đề phòng tình trạng thiếu nước và xâm nhập mặn sẽ đến sớm hơn so với hàng năm.
VĂN PHÚC
