Hỏi: Đọc báo, tôi nghe nói đến “Sự kiện Vịnh Bắc Bộ”, “Nghị quyết Vịnh Bắc Bộ” nhưng không hiểu là gì?
Dương Hải Ninh (Xã Bắc Sơn, huyện Trảng Bom, Đồng Nai)
Tàu khu trục Maddox
Hoàng Anh: Cho đến năm 1964, Mỹ đã đổ hàng tỉ đô la vào chiến tranh Việt Nam, gửi sang miền Nam hàng vạn lính viễn chinh nhưng vẫn không đánh bại được cuộc kháng chiến của quân và dân Việt Nam. Vì vậy, tổng thống Mỹ Lyndon B. Johnson muốn đổ quân ồ ạt vào miền Nam và mở rộng chiến tranh ra miền Bắc.
Theo quy định của Hiến pháp Mỹ, để làm được điều đó, Johnson phải được sự đồng ý của Quốc hội Mỹ. Vì vậy, từ tháng 5-1964, Johnson chỉ thị cho Bộ Ngoại giao dự thảo một “Nghị quyết của Quốc hội” cho phép Johnson dùng mọi biện pháp cần thiết để đẩy lùi các cuộc tiến công nhằm vào lực lượng Mỹ.
Ngày 4-8-1964, chính phủ Mỹ bịa đặt “Sự kiện Vịnh Bắc Bộ” (the Tonkin Gulf Incident), theo đó, tàu phóng ngư lôi Bắc Việt Nam tiến công tàu khu trục Maddox trong vịnh Bắc Bộ, trên hải phận quốc tế. Nhiều quân nhân Mỹ như đại úy John Herrick, phi công James Stockdale v.v… khẳng định không có vụ tiến công đó. Tuy vậy, Johnson vẫn dựa vào câu chuyện dối trá đó để đánh lừa nhân dân và Quốc hội Mỹ.
Ngày 7-8-1964, 514 nghị sĩ của hai viện thuộc Quốc hội thông qua Nghị quyết Đông Nam Á” (the Southeast Asia Resolution – thường được gọi là Nghị quyết Vịnh Bắc Bộ, the Tonkin Gulf Resolution) do Bộ Ngoại giao soạn sẵn. Chỉ có hai thượng nghị sĩ Wayne Morse (1900 – 1974) và Ernest Gruening (1887 – 1974) bỏ phiếu chống.
Dựa vào “Nghị quyết Vịnh Bắc Bộ” sai trái ấy, Johnson và sau đó là Nixon đã tiến hành ném bom bắn phá miền Bắc và đưa vào miền Nam hơn 540.000 quân Mỹ. Mãi đến tháng 5-1970, Quốc hội Mỹ mới tỉnh ngộ, thu hồi “Nghị quyết Bắc Bộ” nhưng Nixon vẫn tiếp tục đẩy mạnh chiến tranh, mãi tới 27-1-1973 mới chịu ký Hiệp định Paris, chấm dứt chiến tranh.
