Có những con đường không chỉ là lối đi, có những góc phố không chỉ là nơi hò hẹn và có những công viên không đơn thuần chỉ là chỗ nghỉ chân, hóng mát... Có lẽ không sai khi ví von công viên 30-4 như một phiên bản thu nhỏ của nhịp sống Sài Gòn.
Ở đó là nơi giao thoa những con đường nhộn nhịp xe cộ (đường Lê Duẩn, Pasteur, Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Phạm Ngọc Thạch) nhưng cũng là nơi bắt đầu những ngả phố tĩnh lặng, yên ả với hàng me dọc lối đi (đường Hàn Thuyên, Alexandre De Rhode…).
Sáng tinh mơ có quán cà phê lề đường đơn giản đến mức không thể đơn giản hơn bởi cô chủ chỉ phục vụ cà phê, còn chỗ ngồi thì thượng đế tự tìm… mấy bậc ximăng dọc theo lối đi mà an tọa. Bên thảm cỏ xanh mượt, cô dâu, chú rể tươi cười hạnh phúc giữa ánh nắng chói chang mong có được quyển album ưng ý cho ngày trọng đại.
Không biết có phải tình yêu của họ cũng bắt đầu từ những buổi hò hẹn từ công viên này? Góc xa xa có mấy chị hàng rong cùng đôi gánh với đủ thứ bánh trái đang ngồi vuốt cho thẳng mấy tờ bạc lẻ. Dưới tán cây xanh, cậu bé đánh giày ngồi ngáp vặt đợi khách. Bên kia, đoàn du khách đang băng qua đường với sự trợ giúp của mấy thanh niên xung kích. Và có cả những người thích bàn chuyện thời sự, say sưa bình luận ở một góc khác của công viên. Khi ánh mặt trời dần tắt, công viên lại thấp thoáng bóng dáng những cô gái trong bộ đồng phục siêu thị đang vội vã ăn chiều cho kịp giờ ca tối.
Và hiếm có công viên nào gắn liền với những sự kiện lịch sử như công viên 30-4. Mỗi góc phố, mỗi tòa nhà đều mang đậm dấu ấn của thời gian. Nhà thờ Đức Bà trang nghiêm cổ kính được xây dựng vào thời kỳ Pháp thuộc. Cách đó không xa, tấm bia đá ghi dấu nơi hơn một triệu người dân Sài Gòn-Gia Định tập hợp để nghe Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn độc lập vào ngày 2-9-1945.
Trụ sở Tổng hội Sinh viên số 4 Duy Tân (nay là Nhà văn hóa Thanh niên trên đường Phạm Ngọc Thạch) chính là điểm son của trí thức trẻ Sài Gòn trong những năm tháng chống Mỹ cứu nước. Để rồi ngày 30-04-1975, đoàn quân chiến thắng với khúc khải hoàn ca hiên ngang tiến thẳng vào dinh Độc Lập, kết thúc chiến dịch Hồ Chí Minh, thống nhất đất nước. Nối tiếp hôm nay, bao công trình mới đang vươn cao như chính sức sống của thành phố trẻ hòa nhịp với bè bạn, với thế giới.
Hàng cây vẫn rợp bóng mát như che bớt cái nắng chói chang của Sài Gòn, những thảm cỏ xanh trải dọc lối đi cùng bầu không khí trong lành, tĩnh lặng…, tất cả hòa quyện lại tạo nên một khoảng không gian xanh quý giá ngay giữa trung tâm thành phố, để rồi mỗi lúc đi xa lòng tôi càng thêm nhung nhớ cái không gian đáng yêu ấy.
BÙI THANH TƯƠNG QUAN
