Giảm chi phí xử lý chất thải, nhất là trong thời điểm giá xử lý chất thải đang leo thang mạnh như hiện nay là cách mà nhiều doanh nghiệp đã và đang làm để giảm giá thành sản xuất. Mặt khác, với nhiều doanh nghiệp, việc phát triển xanh giúp họ thay đổi hình ảnh trong mắt cộng đồng theo hướng thân thiện hơn. Nhờ vậy mà họ sẽ tăng sức cạnh tranh hơn trên thị trường.
Tổn hại thương hiệu mới là điều đáng lo
Ông Nguyễn Văn Huấn, Giám đốc Nhà máy sữa Thống nhất, quận Thủ Đức TPHCM cho rằng, với doanh nghiệp, nếu chỉ bị xử phạt môi trường 100.000 đồng cũng đáng để lo chứ không cần phải đến một tỷ hay vài tỷ. Bởi cái tổn hại lớn nhất với một doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp có uy tín trên thị trường thì đó chính là thương hiệu. Trên thực tế, Nhà máy trực thuộc Công ty cổ phần sữa Việt Nam là đơn vị có sản phẩm xuất khẩu thị trường thế giới và thị trường nội địa. Kinh nghiệm phát triển hơn 30 năm nay cho thấy, với đối tác nước ngoài họ rất coi trọng khâu đánh giá năng lực. Trong đó, ngoài năng lực cung cấp hàng thì yếu tố đảm bảo môi trường được xem là yếu tố đủ để họ xúc tiến ký hợp đồng kinh tế với đơn vị. Mặt khác, nếu không thực hiện tốt Luật bảo vệ môi trường, đơn vị có có nguy cơ bị buộc tạm ngưng hoạt động, hoặc cao hơn bị cấm, đình chỉ sản xuất. Vậy thì sẽ không có doanh nghiệp nào muốn hợp tác với doanh nghiệp có những rủi ro như thế.
Đồng quan điểm trên, bà Nguyễn Thị Hồng, Trưởng phòng Đối ngoại, Công ty TNHH Quốc tế Unilever Việt Nam cho biết thêm, cái lợi lớn nhất mà doanh nghiệp xanh đạt được chính là sự thiện cảm trong mắt người tiêu dùng. Hiện trên thế giới đang phát triển mạnh trào lưu sống xanh và tiêu dùng xanh. Cộng đồng, nhất là giới trẻ đã và đang ý thức rất rõ những tác hại về ô nhiễm môi trường gây ra cho sức khỏe của người dân. Do vậy, không lý do gì để họ ủng hộ tiêu dùng sản phẩm của các doanh nghiệp đang đầu độc chính cuộc sống của họ. Vậy những doanh nghiệp muốn tồn tại và phát triển bền vững nhất thiết phải theo xu hướng này. Tương tự, trường hợp Công ty TNHH Intel Products được xem là khá điển hình cho việc thích ứng xu thế phát triển xanh này. Công ty đã đầu tư cho hệ thống năng lượng mặt trời tại nhà máy kiểm định chipset ở khu công nghệ cao TPHCM.
Hệ thống điện năng lượng mặt trời có công suất 321.000kWh/năm, với kinh phí xây dựng khoảng 1,1 triệu USD, thời gian hoạt động là 20 năm. Đây là hệ thống điện năng lượng mặt trời lớn nhất Việt Nam, được kết nối từ 1.092 tấm hấp thụ năng lượng mặt trời cùng 21 bộ biến điện. Theo Công ty Intel Việt Nam, hệ thống này có thể đáp ứng 30% lượng điện tiêu thụ của khối văn phòng nhà máy. Đây là hệ thống điện mặt trời đầu tiên và duy nhất của Intel tại châu Á, khẳng định sự mở rộng đầu tư của Intel vào năng lượng điện mặt trời ra toàn cầu. Đại diện công ty cũng khẳng định, đầu tư vào năng lượng xanh là bước đi quan trọng trong chiến lược phát triển toàn cầu của công ty nhằm giảm thiểu tác động do biến đổi khí hậu và nhà máy Intel tại Việt Nam luôn đóng một vai trò hết sức quan trọng trong chiếc lược này.
Một góc hồ xử lý nước thải và không gian xanh Nhà máy Sữa Thống Nhất. Ảnh: KIM NGÂN
Góp tay tạo dựng mặt bằng chung
Có thể nói, thực hiện tốt công tác bảo vệ môi trường không phải là yếu tố cần nhưng chắc chắn là yếu tố đủ để doanh nghiệp mong muốn vươn ra thị trường thế giới rộng lớn hơn. Còn đối với thị trường nội địa, thời gian gần đây người dân đã bắt đầu quan tâm đến tiêu dùng sản phẩm của các doanh nghiệp thực hiện tốt công tác bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, do thu nhập người dân chưa cao nên yếu tố giá thành vẫn chiếm ưu thế. Điều này đã và đang tạo nên những khó khăn cho doanh nghiệp xanh. Bởi doanh nghiệp nếu muốn xanh, sạch bắt buộc phải đầu tư khoản chi phí rất lớn cho xử lý chất thải. Hơn nữa, yếu tố xanh không chỉ dừng lại ở việc xử lý hoàn toàn lượng chất thải phát sinh cuối nguồn mà cao hơn là phải áp dụng công nghệ, giải pháp khoa học để sản xuất sạch hơn từ ngay đầu vào.
Từ đó, giảm thiểu chất thải phát sinh đầu ra. Đó mới là sản xuất xanh, bền vững thực sự. Và nếu phải đầu tư như thế thì so với những doanh nghiệp vẫn đang ăn gian vào môi trường thì chắc chắc sẽ không thể cạnh tranh nổi giá thành. Để giúp doanh nghiệp phát triển xanh, việc cần thiết là phải tạo nên mặt bằng chung - ở đó, các doanh nghiệp phải đồng chấp hành Luật Bảo vệ môi trường. Vấn đề còn lại là doanh nghiệp sẽ tạo nên cuộc đua xanh. Theo đó, những doanh nghiệp nào đầu tư công nghệ giảm thiểu được lượng chất thải phát sinh, từ đó giảm chi phí xử lý chất thải sẽ thắng.
Bà Lê Thị Kim Oanh, Phó chánh thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường TPHCM khẳng định, trước đây, Luật Bảo vệ môi trường còn nhiều bất cập, trong đó chưa quy định rõ tiêu chí xác mức độ gây ô nhiễm doanh nghiệp đã gây khó cho cơ quan chức năng trong việc xác định hình thức xử phạt tương ứng. Tuy nhiên, hiện vấn đề này đã được giải quyết dứt điểm bằng việc Bộ Tài nguyên và Môi trường đã ban hành quy định tiêu chí xác định mức độ gây ô nhiễm của doanh nghiệp. Từ cơ sở này, trong năm 2013 các lực lượng thanh tra môi trường sẽ đẩy mạnh hoạt động thanh tra, kiểm tra các doanh nghiệp.
Trong đó, đặc biệt tập trung vào những đối tượng đã gây ô nhiễm và bị xử phạt nhiều lần, những cơ sở bị người dân khiếu kiện, khiếu nại và đã từng bị buộc tạm ngưng hoạt động. Không dừng lại đó, hoạt động truyền thông thông tin cũng sẽ được đẩy mạnh hơn. Trong đó bao gồm thông tin những doanh nghiệp vi phạm, đồng thời đẩy mạnh phong trào khuyến khích cộng đồng ưu tiên lựa sản phẩm của các doanh nghiệp xanh. Có thể nói, việc thực hiện song song hai giải pháp trên sẽ từng bước tạo dựng mặt bằng chung mà ở đó các doanh nghiệp tuân thủ quy định bảo vệ môi trường, có trách nhiệm với chất lượng môi trường sống của cộng đồng tốt hơn sẽ thắng.
MINH XUÂN
