Sáng 22-11, tại thủ đô Kuala Lumpur, Malaysia, lãnh đạo 10 nước thành viên thuộc Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) đã ký Tuyên bố Kuala Lumpur về thành lập Cộng đồng ASEAN 2015 và Tuyên bố Kuala Lumpur về Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025, dưới sự chứng kiến của Tổng thư ký LHQ Ban Ki-moon và nguyên thủ 8 nước đối tác đối thoại là Australia, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, New Zealand, Ấn Độ, Nga và Mỹ.
Lãnh đạo các nước ASEAN và Tổng thống Hàn Quốc Park Geun Hye dự Hội nghị cấp cao ASEAN - Hàn Quốc lần thứ 17
Dấu mốc quan trọng
Theo tuyên bố của các lãnh đạo trong khu vực ASEAN, các lãnh đạo thống nhất, chính thức thành lập Cộng đồng ASEAN vào ngày 31-12-2015. Các lãnh đạo nhấn mạnh mong muốn tiến tới một ASEAN thực sự dựa trên luật lệ, hướng tới con người, lấy con người làm trung tâm, nơi các dân tộc tiếp tục tham gia và hưởng lợi đầy đủ từ tiến trình liên kết và xây dựng cộng đồng đang diễn ra của ASEAN. Tuyên bố Kuala Lumpur hình thành Cộng đồng ASEAN 2015 là một dấu mốc quan trọng của ASEAN trong 48 năm thành lập và phát triển. Việc hình thành Cộng đồng ASEAN với ba trụ cột chính gồm Cộng đồng Chính trị - An ninh, Cộng đồng Kinh tế, Cộng đồng Văn hóa - Xã hội sẽ giúp khu vực hội nhập sâu rộng hơn, cạnh tranh hiệu quả hơn và nâng cao vai trò trung tâm của ASEAN. Mục tiêu là xây dựng một khu vực tạo điều kiện dòng chảy tự do về hàng hóa, dịch vụ, vốn đầu tư, lao động có tay nghề và tiền vốn.
Với chủ đề “ASEAN 2025: Cùng vững vàng tiến bước”, Tuyên bố Kuala Lumpur về Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025 là một văn kiện về lộ trình phát triển của ASEAN trong thập kỷ tới, định hướng và tạo cơ sở và khuôn khổ cho liên kết của ASEAN trong giai đoạn 2016-2025. Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025 là một tầm nhìn rộng lớn và chiến lược nhằm củng cố cộng đồng khu vực hướng tới hiện thực hóa một ASEAN gắn kết về chính trị, liên kết về kinh tế và chia sẻ trách nhiệm xã hội, một ASEAN thực sự dựa trên các nguyên tắc luật pháp, hướng tới người dân và lấy người dân làm trung tâm.
ASEAN ngày nay là một khu vực có nền kinh tế gắn kết và thống nhất với dân số 625 triệu người, có tổng GDP 2.600 tỷ USD (tăng 80% trong 7 năm qua), không chỉ hội nhập sâu rộng vào cấu trúc an ninh và kinh tế toàn cầu, mà còn là một khu vực năng động với nhiều cơ hội và triển vọng phát triển to lớn. Các nước thành viên của ASEAN đã phát động các chiến dịch để chuẩn bị cho việc hiện thực hóa Cộng đồng, như tăng cường nguồn nhân lực và đào tạo ngôn ngữ, thúc đẩy nhanh việc sửa đổi luật phù hợp các quy tắc chung của ASEAN để có thể thực hiện các nghĩa vụ trong khối, nhằm thúc đẩy khả năng cạnh tranh của đất nước.
Lãnh đạo các nước ASEAN ký Tuyên bố Kuala Lumpur về việc thành lập Cộng đồng ASEAN và Tuyên bố Tầm nhìn ASEAN 2025
Cần hành xử có trách nhiệm
Trưa cùng ngày, Hội nghị cấp cao Đông Á (EAS) đã khai mạc tại thủ đô Kuala Lumpur, với sự tham dự của 18 nguyên thủ quốc gia các nước châu Á- Thái Bình Dương. Ngoài việc thảo luận tăng cường hợp tác kinh tế, biển Đông đã trở thành một trong những chủ đề chính tại hội nghị. Nhiều nước chia sẻ quan ngại sâu sắc về những diễn biến gần đây và đang diễn ra ở biển Đông, bao gồm việc bồi đắp các đảo/đá, làm xói mòn lòng tin và đe dọa hòa bình, an ninh, ổn định ở biển Đông.
Phát biểu tại hội nghị, Tổng thống Philippines Benigno Aquino tuyên bố cả thế giới đang xem liệu Trung Quốc có hành xử như một cường quốc có trách nhiệm trong tranh chấp lãnh hải hay không. Theo Tổng thống Aquino, hoạt động bồi đắp đảo nhân tạo mà Bắc Kinh tiến hành là hoàn toàn không đếm xỉa tới luật pháp quốc tế và Bắc Kinh đã khiến Philippines không còn được phép đi vào những khu vực nằm trong Vùng Đặc quyền kinh tế của mình. Ông Aquino nhấn mạnh cần sử dụng Công ước Liên hiệp quốc về Luật Biển để giải quyết tranh chấp này. Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe cũng đã bày tỏ quan ngại nghiêm trọng về các hoạt động quân sự hóa tại biển Đông, coi đó là những hành động “đơn phương” và trái với luật pháp quốc tế.
Phát biểu tại Hội nghị cấp cao EAS, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh việc duy trì môi trường hòa bình và ổn định ở biển Đông là lợi ích và trách nhiệm chung của tất cả các nước trong và ngoài khu vực. Việt Nam hoan nghênh và trông đợi sự tham gia tích cực và đóng góp xây dựng của các nước để đạt được mục tiêu này. Việt Nam luôn chủ trương làm hết sức mình cùng các nước đưa biển Đông thành khu vực hòa bình, ổn định và hợp tác vì phát triển; giải quyết mọi tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hiệp quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982, không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, tự kiềm chế, không làm gì gây phức tạp và căng thẳng thêm tình hình. Trên tinh thần đó, Việt Nam ủng hộ việc đẩy mạnh thực hiện các biện pháp xây dựng lòng tin, giảm căng thẳng và ngăn ngừa xung đột. Việt Nam đề nghị các nước chân thành, thiện chí cùng nhau cam kết không theo đuổi, không có hành động quân sự hóa ở biển Đông. Việt Nam đề nghị các bên thực hiện nghiêm túc, đầy đủ, hiệu quả Tuyên bố của các bên về ứng xử ở biển Đông (DOC) và sớm thông qua Bộ Quy tắc ứng xử ở biển Đông (COC).
Tăng cường hợp tác với các đối tác
Chiều cùng ngày, tại thủ đô Kuala Lumpur tiếp tục diễn ra Hội nghị cấp cao ASEAN-Nhật Bản lần thứ 18, Hội nghị cấp cao ASEAN-Hàn Quốc lần thứ 17 và Hội nghị cấp cao ASEAN-Liên hiệp quốc lần thứ 7. Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng dẫn đầu đoàn đại biểu Việt Nam tham dự các hội nghị.
Tại các Hội nghị, các nước đối tác chúc mừng và đề cao ý nghĩa lịch sử của việc hình thành Cộng đồng ASEAN và thông qua Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025, cam kết tiếp tục hỗ trợ cho tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN nhằm hiện thực hóa các mục tiêu đề ra trong Tầm nhìn ASEAN 2025, cũng như ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN ở khu vực. Các nhà lãnh đạo đã kiểm điểm quan hệ giữa ASEAN với các đối tác thời gian qua và đề ra các phương hướng tăng cường hợp tác trong thời gian tới.
Phát biểu tại các hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng hoan nghênh quan hệ giữa ASEAN với các đối tác trên tiếp tục phát triển thực chất và hiệu quả trên tất cả các lĩnh vực và đề nghị trong thời gian tới cần tiếp tục thúc đẩy trên các lĩnh vực cùng quan tâm như kinh tế, thương mại, kết nối, phát triển bền vững, xóa đói giảm nghèo, ứng phó với các thách thức như thiên tai, biến đổi khí hậu.
Cùng ngày đã diễn ra Lễ thông qua Tuyên bố về Đàm phán Hiệp định Đối tác Toàn diện Khu vực (RCEP) nhằm đẩy mạnh các nỗ lực của các bên trong đàm phán RCEP. Cuối ngày 22-11 diễn ra Lễ bế mạc Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 27 và Lễ chuyển giao chức Chủ tịch ASEAN cho CHDCND Lào trong năm 2016.
| |
THANH HẰNG (tổng hợp)
