Năm 2012 là một năm của thị trường sách trên mạng (online), từ sự bùng nổ của các nhà sách trực tuyến đến sách điện tử (ebook) với chiến lược vào cuộc của các nhà xuất bản (NXB) lớn. Cũng vì thế, năm 2013 thị trường sách trên mạng được trông chờ và hy vọng sẽ có những tín hiệu vui, lạc quan, bất chấp những khó khăn chung của nền kinh tế.
Từ thành công của sách truyền thống
Nếu những năm trước, kinh doanh nhà sách online còn là một điều gì đó xa xôi thì năm 2012, chuyện ngồi một chỗ gọi điện mua sách và được giao tận nơi không còn là điều xa lạ.
Nguyễn Hoài, nhân viên phòng vé máy bay tại quận 1, kể lại chuyện mua sách online: “Tôi biết về sách thường là qua thông tin trên mạng, trước đây tôi phải ghi lại tên sách đợi khi nào rảnh rỗi ghé nhà sách tìm mua nên dễ quên mất. Dạo sau này, cứ thấy sách nào hay hay là lại lên mạng, đặt mua ở các nhà sách trực tuyến. Một hai hôm sau, sách giao tận nơi, vừa tiện mà giá đôi khi còn rẻ hơn mua ngoài”. Nhiều cái tên nhà sách trực tuyến đã trở nên quen thuộc như tiki.vn, vinabook.com, saharavn.com, Phuong Nam book…
Vào dịp cuối năm, nhà sách trực tuyến tiki.vn còn đứng ra tổ chức “Hội sách online” đầu tiên trong cả nước, quy tụ 26 đơn vị kinh doanh, xuất bản sách trong cả nước. Sau 11 ngày hội sách, đã có hơn 500.000 người truy cập vào hội sách và có trên 100.000 cuốn sách được bán ra, trung bình cứ 5 người vào thì có 1 người mua sách.
Dự kiến qua năm 2013, mô hình hội sách trên mạng kiểu như trên sẽ phát triển mạnh mẽ vì ít tốn kém chi phí, tổ chức đơn giản, thuận tiện cho người mua…
Thị trường sách giấy online có sự phát triển mạnh nhưng chính ebook mới là nhân vật chính của năm 2012. Hàng loạt sự kiện nóng về ebook diễn ra trong năm, nào là việc các nhà sách chuyên bán ebook liên tục ra mắt, các NXB của nhà nước chuyển qua xuất bản ebook, luật xuất bản mới tập trung nhiều cho ebook…
Đến ấn tượng của ebook
Năm 2012 ghi nhận nhiều sự kiện trong lĩnh vực ebook mà trong đó có những sự kiện có thể xem là “lịch sử” của ngành xuất bản như việc NXB Tổng hợp TPHCM trở thành NXB đầu tiên chính thức xuất bản ebook. Việc NXB trên làm ebook đã gây chú ý lớn nơi bạn đọc vì NXB này có kho sách lớn và đa dạng, trong đó mảng sách tài liệu lịch sử, danh nhân được đánh giá rất cao. Công ty Văn hóa Phương Nam mở nhà sách thật dành cho ebook, cho đến nay đây vẫn là nhà sách thật duy nhất dành cho ebook ở Việt Nam.
Là đơn vị xuất bản thứ hai của TP bước vào hoạt động kinh doanh ebook, nhưng sự kiện NXB Trẻ ra ebook lại gây tiếng vang lớn. Điều này được lý giải là do người đọc ebook hiện nay chủ yếu là giới trẻ, thị phần bạn đọc chính của NXB. Việc kinh doanh ebook của NXB Trẻ cũng có nhiều cái độc đáo hơn các đơn vị đi trước. Đầu tiên phải nói đến là giá, đắt nhất cũng chỉ chưa đến 10.000 đồng/bản, thấp nhất khoảng 2.000 đồng/bản. Một mức giá được bạn đọc đánh giá là “làm lậu cũng khó”. Thứ hai là việc cung cấp ebook cho các thư viện, trước đây do giá sách cao, chi phí cho thư viện lại eo hẹp nên lượng sách các thư viện đặc biệt là thư viện địa phương thường rất hạn chế.
Với các gói cung cấp dành riêng cho thư viện còn thấp hơn giá bán lẻ vốn đã rất rẻ, chỉ với một chi phí vừa phải, các thư viện đã có lượng sách lớn cho mình. Dù đọc ebook không thể bằng sách thật nhưng ít ra còn hơn không có sách đọc.
Cho đến nay, đã có một số thư viện sử dụng gói cung cấp sách điện tử này như thư viện quận 1, thư viện tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Hiện nay, NXB Trẻ đang số hóa toàn bộ các bản sách của đơn vị này trong suốt 31 năm hoạt động và sau khi dự án này thành công, cùng với mảng sách lịch sử của NXB Tổng hợp, TP sẽ có 2 kho ebook lớn và đầy hấp dẫn phục vụ mọi lứa tuổi bạn đọc, từ thiếu nhi đến các nhà nghiên cứu…
Nếu mảng kinh doanh sách truyền thống đón chào năm 2013 với nhiều nỗi lo âu như giá in, giấy, phát hành… tăng dẫn đến giá sách tăng theo, sức mua giảm xuống thì với thị trường sách qua mạng, đặc biệt là với ebook, lại là một cơ hội. Không tốn kém các khoản chi phí phát hành, in ấn, vận chuyển, không lo lắng sách bán chậm… Chính vì thế, với những người kinh doanh sách qua mạng, kinh doanh ebook, năm 2013 hứa hẹn là một năm tốt lành.
TƯỜNG VY
