Rối loạn nhịp tim (RLNT) là một vấn đề thường gặp trong cấp cứu các bệnh lý về tim mạch. Có dạng RLNT chỉ gây triệu chứng nhẹ không nguy hiểm, nhưng cũng có những dạng RLNT có thể gây nguy hiểm đến tính mạng của người bệnh.
Đa số các trường hợp RLNT có biểu hiện triệu chứng hồi hộp, đánh trống ngực và ngất xỉu nhiều lần... Trong đó có trường hợp được xác định có cơn nhịp nhanh thất. Cơn nhịp nhanh thất rất dễ dẫn đến rung thất (cơ tim rung lên nên không còn khả năng co bóp hiệu quả) làm người bệnh nhanh chóng ngừng tim và tử vong trong vài phút. Trong trường hợp người bệnh có cơn nhịp nhanh thất mà huyết áp còn ổn định có thể được xử trí bằng các loại thuốc chống loạn nhịp, nếu tình trạng nặng hơn người bệnh phải được sốc điện ngay lập tức để cứu mạng khẩn cấp… Thông thường các trường hợp hồi hộp tim làm người bệnh rất chủ quan. Đôi khi người bệnh không đi khám mà nghe mách của người quen, người thân rồi tự ý mua các loại thuốc thiếu máu cơ tim để sử dụng cho chính mình. Đã có không ít trường hợp đột tử xảy ra.
Rối loạn nhịp tim nguy hiểm thường gặp ở các người bệnh có bệnh lý tim mạch như: bệnh tim bẩm sinh, bệnh van tim, bệnh cơ tim, bệnh tim thiếu máu cục bộ. Tuy nhiên có một tỷ lệ không nhỏ rối loạn nhịp thất nguy hiểm xảy ra trên một trái tim chưa thấy có biểu hiện bệnh nền tảng nào. Nếu không tìm được nguyên nhân để điều trị triệt để thì có nhiều khả năng rối loạn nhịp thất sẽ tái phát và có thể gây tử vong. Vì vậy, phương pháp chẩn đoán bệnh sớm và hiệu quả là người bệnh sẽ được đo ECG 24 giờ để xác định nguyên nhân dạng rối loạn nhịp thất cùng mức độ nguy hiểm của bệnh.
RLNT là một trong những loại bệnh thường gặp trong dân số. Tỷ lệ các loại rối loạn nhịp như sau: rung nhĩ (1% - 2%), nhịp nhanh trên thất (1 - 2/1000)… Tim bình thường có tần số từ 60 - 100 lần/phút, nếu vượt ngoài tần số trên được xem là RLNT. RLNT bao gồm hai loại là RLNT nhanh (tần số tim lớn hơn 100 lần/phút) và RLNT chậm (tần số nhỏ hơn 60 lần/phút). RLNT có thể xảy ra trên hai đối tượng là người có bệnh lý về tim mạch thật sự và người có trái tim bình thường. Những người có bệnh lý về tim như nhồi máu cơ tim, bệnh lý tim bẩm sinh, người lớn tuổi, hoặc người có các bệnh lý kèm theo như đái tháo đường, phổi, tăng huyết áp, hẹp van tim… sẽ dễ bị RLNT hơn. Đối với những ai trong độ tuổi lao động thì tỷ lệ bị RLNT nguy hiểm không cao. Các loại RLNT ít ảnh hưởng đến sức khỏe như: nhanh xoang không thích hợp, ngoại tâm thu, tim đập nhanh/chậm do các yếu tố tâm lý.
RLNT thường liên quan đến ổ phát nhịp bất thường hoặc thoái hóa hệ thống dẫn truyền nhịp trong tim. Để phòng ngừa có thể loại trừ những yếu tố khởi phát cơn nhịp tim nhanh như tránh các chất kích thích trà, cà phê, thuốc lá, giảm stress… Ngoài ra, phải điều trị những bệnh lý có sẵn của tim như tăng huyết áp, đái tháo đường, thiếu máu cơ tim… Khi nghi ngờ các triệu chứng liên quan đến RLNT phải đến gặp bác sĩ chuyên khoa tim mạch để có hướng điều trị phù hợp. Không phải tất cả các RLNT tim đều nguy hiểm, nhưng để xác định chắc chắn được nguyên nhân và cách điều trị phù hợp, người bệnh nên đến các trung tâm lớn chuyên về tim mạch, có đủ kinh nghiệm và trang thiết bị hiện đại để giải quyết tận gốc căn nguyên của bệnh.
Bác sĩ CKI BÙI THẾ DŨNG
Khoa Nội tim mạch BV ĐHYD TPHCM
