Tốc độ xe như thế nào là hợp lý?

Từ năm1985 đến nay, đã có 4 lần Bộ Giao thông - Vận tải điều chỉnh lại quy định về tốc độ lưu thông của các loại xe trên đường và lần điều chỉnh gần đây nhất là vào ngày 16-9-2005. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều tranh cãi xung quanh vấn đề này.

• Doanh nghiệp: người nói được, kẻ bảo chưa

Trong cuộc họp với Tổ công tác 23 của Thủ tướng Chính phủ, ông Nguyễn Mạnh Hùng, Chủ tịch Hiệp hội Ô tô Việt Nam, bức xúc: đường xá hầu hết đã được đầu tư, nâng cấp nhiều, vậy mà quy định về tốc độ xe không có gì tiến bộ, mà ngược lại còn thụt lùi. Năm 1995, ô tô dưới 5 chỗ ngồi được phép đi với vận tốc tối đa 80 km/giờ ở đường ngoại thành, còn hiện nay chỉ được đi với tốc độ 70km/giờ, nếu có dải phân cách cứng mới được đi với tốc độ 80km/giờ.

Cũng tham gia trong cuộc họp này nhưng tham luận của ông Đinh Nam Dinh, Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội vận tải hàng hóa TPHCM, Chủ nhiệm HTX số 9 (đơn vị vận tải lớn nhất TPHCM với gần 2000 đầu xe), lại cho rằng tốc độ chạy xe quy định hiện nay so với chất lượng cầu đường và mật độ giao thông là tương đối phù hợp”.

Ông Dinh giải thích quan điểm của mình: “nhà dân nằm sát 2 bên đường rất nhiều, không ít sinh hoạt của người dân như bán hàng, phơi thóc, phơi củi… còn bày ra trên mặt đường. Ngoài nhà dân, nhiều khu công nghiệp, chế xuất cũng mọc lên sát các trục đường chính. Cứ vào giờ đi làm hoặc tan tầm, hàng ngàn công nhân từ những nơi này ùa ra… làm tắc nghẽn giao thông cả một khu vực. Làm sao chạy xe nhanh qua những chỗ này nếu không muốn gây ra tai nạn giao thông?”.

• Ngành chức năng: tai nạn tỷ lệ thuận với tốc độ

Không bình luận về ý kiến của các doanh nghiệp vận tải về tốc độ xe, đại diện Cảnh sát giao thông và Bộ Giao thông - Vận tải chỉ đưa ra những con số. Kết quả khảo sát tình hình trật tự an toàn giao thông của Cục Cảnh sát đường bộ và đường sắt trên tuyến Quốc lộ 1 đoạn từ TPHCM đi Cà Mau trong 15 ngày từ 5 đến 20-9-2005 cho thấy trong 11 vụ tai nạn giao thông xảy ra trong thời gian này, đã có 5 vụ có nguyên nhân từ hành vi chạy quá tốc độ; 2 vụ khác xảy ra là do chạy lấn trái.

Theo một cán bộ của Cục Cảnh sát đường bộ và đường sắt thì trong hành vi lấn trái gây tai nạn cũng có yếu tố chạy quá tốc độ vì khi đã cố tình vượt lên, người điều khiển phương tiện buộc phải tăng tốc độ lên. Kết quả khảo sát tình hình trật tự an toàn giao thông trên Quốc lộ 1 đoạn TPHCM - Ninh Thuận cũng trong thời gian này cho thấy có tới 7 vụ tai nạn trong tổng số 14 vụ tai nạn làm chết 13 người có nguyên nhân từ chạy quá tốc độ và chạy vượt đối đầu nhau.

Tình hình an toàn giao thông trong nội thành cũng được đưa ra làm dẫn chứng: gần 80% số vụ tai nạn giao thông trong nội thành là do xe gắn máy 2 bánh gây ra và phần lớn trong số này cũng có nguyên nhân từ việc chạy quá tốc độ

• Tốc độ xe - Bao nhiêu là vừa?

Không thể có một “chuẩn” chung cho mọi con đường cho mọi thời điểm - ông Đinh Nam Dinh khẳng định như vậy. Theo ông Dinh, trên dọc các tuyến quốc lộ không phải chỗ nào cũng bị nhà dân lấn chiếm. Do vậy, những chỗ đường thông thoáng, tốc độ xe phải cao hơn những chỗ có đông dân cư. Trong các khu đông dân cư, cũng không phải thời gian nào đường cũng đông người đi. Người ta chỉ đi nhiều trong những giờ cao điểm sáng và chiều, buổi trưa thường là đường rất vắng. Nếu buổi trưa mà cũng bắt xe đi với tốc độ của buổi sáng và buổi chiều thì thật là lãng phí thời gian và nhiên liệu. Đó là chưa kể đến việc xe cũng có thể bị hư nếu cứ “rà rà” chạy.

Ông Dinh đề nghị: nên có các quy định cụ thể cho từng đoạn đường với từng thời điểm cụ thể. Việc quy định “cứng” như: trên đường ngoại thành, xe tải có tải trọng dưới 3,5 tấn chỉ được chạy với tốc độ tối đa 60 km/giờ trên đường không có dải phân cách cố định và 70km/giờ trên đường có giải phân cách cố định mà không phân biệt thời gian, địa điểm… rất khó cho doanh nghiệp hoạt động

Ông Hồ Văn Hưởng, Phó Chủ tịch Hiệp hội vận tải ô tô Việt Nam, Chủ nhiệm HTX xe khách liên tỉnh và du lịch Thống Nhất, cũng cho rằng quy định “cứng” như thế là không hợp lý. Theo ông Hưởng, hiện nay ở Việt Nam còn rất nhiều loại xe với các tốc độ lưu thông khác nhau. Tuy Bộ Giao thông - Vận tải đã chia làn cho từng loại xe chạy nhưng do đường phần lớn là nhỏ, làn ít nên việc phân chia này không thể chi ly đến từng loại xe nên nhiều loại xe có tốc độ khác nhau vẫn được xếp đi chung một làn. Ví dụ, ở những con đường có 4 làn xe (loại đường phổ biến hiện nay ở nước ta) trong đó có 2 làn đi lên và 2 làn đi xuống, ô tô chở người các loại thường được xếp đi sát dải phân cách, xe tải đi ở làn giữa và phần đường ngoài cùng dành cho người đi xe gắn máy 2 bánh, xe đạp, đi bộ…

Theo Quyết định số 42/2005 của Bộ Giao thông - Vận tải, ô tô chở người đến 9 chỗ được chạy đến 80km/giờ trên đường ngoại thành có dải phân cách cứng, cũng trên đoạn đường có tính chất tương tự, xe ô tô chở người từ 10 chỗ đến 30 chỗ chỉ được chạy tối đa 70 km/giờ, xe trên 30 chỗ được chạy tối đa có 60km/giờ. Với 3 loại tốc độ khác nhau như vậy, làm sao 3 loại xe này có thể chạy chung một làn? Nhất là khi xe được quyền chạy nhanh lại xuất phát sau xe phải chạy chậm và vạch phân cách giữa các làn xe là vạch liền-nghĩa là không cho xe sau vượt lên. Rõ ràng, cách quy định cứng như vậy trong tình huống không có nhiều làn xe là không thực tế.

Như vậy, quy định tốc độ xe như thế nào để các doanh nghiệp “tâm phục, khẩu phục” và quan trọng hơn cả là phải đảm bảo được trật tự an toàn giao thông? Theo nhiều chuyên viên trong ngành giao thông, mọi vấn đề phải xuất phát từ thực tế, nghĩa là Bộ Giao thông - Vận tải nên cùng các doanh nghiệp đi thực tế và cùng điều chỉnh lại những bất hợp lý trên cơ sở lấy sự an toàn của người dân làm gốc. Song song đó Bộ cũng nên làm việc lại với các địa phương, từng bước có kế hoạch di dân ra xa đường Quốc lộ để vừa đảm bảo an toàn cho dân vừa có thể cho các xe tăng tốc độ bởi xét ở một góc độ nào đó hàng hóa luân chuyển nhanh thì sẽ có tác động tích cực đến hoạt động kinh tế của đất nước.

AN NHIÊN