TPHCM căng kéo tài chính chống ngập

Ngày 27-10, Ban Kinh tế Ngân sách TPHCM đã có cuộc họp giám sát về tình hình chống ngập của TPHCM. Tại cuộc họp, Phó Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Hữu Tín khẳng định, những biện pháp chống ngập mà TPHCM đang làm chỉ giải quyết phần ngọn của chống ngập. Còn giải pháp căn cơ, giải quyết tận gốc vấn đề thì cho đến nay vẫn chưa thực hiện được vì không đảm bảo đủ kinh phí đầu tư.

Chỉ đạt 42,33% công trình cần làm

Đại diện Trung tâm Điều hành chương trình chống ngập của TPHCM cho biết, mục tiêu đưa ra đến cuối năm 2015, đối với khu vực trung tâm có diện tích 106,4km2, dân số khoảng 3,3 triệu người thì phải xóa các điểm ngập hiện hữu do mưa; kéo giảm tình trạng ngập nước lưu vực Bắc Tàu Hủ, Tân Hóa - Lò Gốm bao gồm các quận 6, 11, Tân Phú, Bình Tân và một phần các quận 6, 8, Bình Thạnh. Với khu vực còn lại có diện tích khoảng 475km2, dân số khoảng 3,4 triệu người thì phải giảm được 70% các điểm ngập nước do mưa, 50% các điểm ngập do triều và kiểm soát ngăn không cho phát sinh điểm ngập mới. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu trên, thành phố cần phải có 6.000km cống các loại trong phạm vi hơn 581km2 nhưng đến nay chỉ đạt được khoảng 43,22% yêu cầu. Còn hơn 3.400km cống các loại chưa thể triển khai. Do đó, cho dù có hoàn thiện hệ thống thoát nước thì nguy cơ tái ngập vẫn có khả năng xảy ra.

Mưa lớn gây ngập nước một số tuyến đường ở TPHCM      Ảnh: CAO THĂNG

Ông Nguyễn Văn Lâm, Phó Ban kinh tế Ngân sách Hội đồng nhân dân TPHCM, bức xúc, không chỉ các công trình hệ thống thoát nước mà ngay cả những công trình hồ điều tiết tại các quận dù đã ghi vốn cũng đang thực hiện rất chậm. Điển hình như hồ điều tiết Khánh Hội - quận 4, hồ điều tiết Bàu Cát - quận Tân Bình và hồ điều tiết Gò Dưa - quận Thủ Đức. Không chỉ vậy, tình hình thời tiết, thủy văn trong những năm gần đây diễn biến phức tạp do biến đổi khí hậu cộng với hiện trạng các công trình đê bao ngăn triều chưa được xây dựng.

Thiếu tiền, thiếu cả điều tiết

Lý giải thực tế trên, Phó Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Hữu Tín cho rằng, không phải thành phố không nỗ lực giải quyết mà tình trạng thiếu hụt ngân sách không cho phép thành phố triển khai các giải pháp có tính căn cơ, giúp giảm ngập cho thành phố. Trên thực tế, địa hình cao độ trung bình của thành phố chỉ khoảng 1m và lại bị bao bọc bởi 3 con sông lớn là sông Đồng Nai, Sài Gòn và Vàm Cỏ Đông. Do đó, khi xuất hiện tổ hợp mưa vũ lượng lớn khoảng 140mm cộng với triều cường thì có đến hơn 2/3 thành phố bị ngập. Điều đáng nói, trước đây những cơn mưa có vũ lượng lớn 140mm chỉ xuất hiện khoảng 2 - 3 năm/lần, còn hiện nay tần suất xuất hiện đến 4 cơn mưa/năm. Thời gian mưa cũng kéo dài hơn từ 30 phút đến hơn 60 phút. Trong những năm qua, hàng ngàn tỷ đồng đổ xuống nạo vét kênh rạch nhưng người dân vẫn cứ xả rác. Thậm chí có những đoạn kênh chỉ trong vòng vài tháng sau nạo vét lại tắc nghẽn vì rác. Để có thể cải thiện tình trạng ngập của thành phố, nhất thiết phải cải tạo lại toàn bộ hệ thống thoát nước vốn đã quá lạc hậu và không phù hợp với số lượng dân cư sinh sống hiện hữu. Nạo vét thông thoáng hệ thống kênh rạch khu vực nội đô kết hợp với ngăn chặn hiệu quả tình trạng xả rác bừa bãi xuống kênh rạch. Kế đến là xây dựng và đưa vào vận hành hoàn thiện 12 hệ thống xử lý nước thải. Riêng giải pháp ngăn triều thì hiện Thủ tướng đã quyết định cho phép thành phố tập trung đầu tư 9 cống để ngăn triều lớn, 68 cống ngăn triều nhỏ và ưu tiên xây dựng một số đoạn đê bao xung yếu tại những khu vực đông dân cư. Chỉ có điều, ước tính tổng vốn đầu tư cho những giải pháp trên khoảng vài tỷ USD và thành phố là tìm đâu ra kinh phí để thực hiện những công trình trên. Hiện Chính phủ cho phép thành phố chủ động tìm nguồn vốn đầu tư thông qua hình thức vay vốn ODA, hoặc từ Ngân hàng Thế giới nhưng đây không phải là giải pháp dễ dàng.

Ông Huỳnh Công Hùng, Phó Ban kinh tế Ngân sách Hội đồng nhân dân TPHCM, cho rằng, không chỉ quan tâm đến việc đầu tư các giải pháp mà quan trọng hơn là cần có sự nhất quán trách nhiệm và triển khai thực hiện các công trình chống ngập. Nếu với cách làm hồ điều tiết chống ngập như hiện nay, đơn giản chỉ là nơi rút nước mưa mà không tính đến giải pháp thu nước vào và thoát nước ra và giao về các quận làm cục bộ hồ thì chỉ là những ao ô nhiễm.

ÁI VÂN