Trung Quốc âm mưu tạo eo biển chiến lược ở biển Đông

Những hành động của Trung Quốc gây căng thẳng ở biển Đông ngày càng khiến thế giới lo ngại cho tuyến đường hàng hải quan trọng này. Các nhà phân tích quốc tế nhận định Bắc Kinh đang âm mưu lập eo biển chiến lược mới giữa 2 quần đảo, bước đi quan trọng trong mưu đồ độc chiếm biển Đông.

Hành động cấp tập

Hãng tin CNBC ngày 7-4 dẫn lời các chuyên gia nói rằng, chiến dịch tôn tạo và quân sự hóa của Trung Quốc ở biển Đông có thể tạo cho Bắc Kinh một vị trí chiến lược tại một trong những tuyến đường biển quan trọng nhất của thế giới. Theo các chuyên gia, Trung Quốc có thể sẽ thua Philippines trong vụ kiện về đường chủ quyền 9 đoạn tại tòa án The Hague khi tòa án ra phán quyết trong vài tháng tới. Mặc dù Trung Quốc tuyên bố không tham gia phiên tòa nhưng về mặt lý thuyết, Bắc Kinh vẫn phải chấp hành phán quyết theo luật quốc tế.

CNBC dẫn lời ông Peter Dutton, giáo sư và Giám đốc Viện Nghiên cứu hàng hải Trung Quốc tại Mỹ cho rằng những hòn đảo nhân tạo do Trung Quốc bồi đắp trái phép ở phía Nam biển Đông có đường băng quân sự, thiết bị cảng và radar để phục vụ cho quân sự là nhằm thống trị vùng biển Đông. “Xây dựng các hòn đảo như vậy, theo quan điểm của tôi, là có ý đồ biến biển Đông trở thành một eo biển của Trung Quốc, chứ không phải là một tuyến đường hàng hải toàn cầu như hiện nay”, ông Dutton nói.

Đồ họa của CNBC về một eo biển chiến lược giả định do Trung Quốc lập nên ở biển Đông

Bộ Thương mại Mỹ ước tính nước này xuất khẩu hàng hóa trị giá 79 tỷ USD cho các nước xung quanh khu vực biển Đông trong năm 2013 và nhập khẩu hàng hóa trị giá 127 tỷ USD từ những nước này trong cùng kỳ. Đô đốc Hải quân Mỹ Robert Willard ước tính rằng khu vực này chiếm 5.300 tỷ USD thương mại hàng năm, trong đó liên quan đến Mỹ là 1.200 tỷ USD.

Ông Dutton ví một “eo biển chiến lược” mà Trung Quốc muốn tạo ra nằm giữa quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa (đều thuộc chủ quyền của Việt Nam) tương tự như eo biển Hormuz của Iran. Biển Đông rộng hàng trăm hải lý hiện không xuất hiện một “nút cổ chai” địa lý nào. Nhưng Trung Quốc có thể tạo ra một eo biển như thế.

Theo các chuyên gia, từ nay đến khi tòa án The Hague ra phán quyết, Trung Quốc sẽ cấp tập xây dựng và trang bị cho các thực thể ở biển Đông. Điều đó nhằm tạo lợi thế khi vấn đề tranh chấp được mang ra giải quyết bằng phương cách hòa bình.

Căng thẳng không có lợi cho bất cứ ai

Theo CNA, Bộ trưởng Ngoại giao Singapore, tiến sĩ Vivian Balakrishnan, kêu gọi tất cả các bên tuyên bố chủ quyền lãnh thổ ở biển Đông tìm giải pháp phi quân sự để giải quyết vấn đề. “Chúng tôi kêu gọi tất cả các bên phải cam kết phi quân sự, kiềm chế và tránh việc sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực”, tiến sĩ Balakrishnan phát biểu tại Quốc hội Singapore vào sáng 7-4. Theo ông, mọi bên sẽ thiệt hại nếu căng thẳng leo thang. Vì thế, cần phải duy trì đối thoại cởi mở về các vấn đề cùng quan tâm.

Ông nói thêm rằng quan điểm của Singapore là ASEAN và Trung Quốc tiếp tục cam kết hướng tới việc thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố ứng xử của các bên ở biển Đông (DOC), cũng như những kết luận ban đầu của Bộ quy tắc ứng xử ở biển Đông (COC). Tiến sĩ Balakrishnan cho biết ASEAN và Trung Quốc bắt đầu xúc tiến thiết lập đường dây nóng giữa ASEAN và Bộ Ngoại giao Trung Quốc trong trường hợp khẩn cấp về hàng hải. Theo Ngoại trưởng Singapore, nước này mong muốn ASEAN và Trung Quốc mở rộng việc áp dụng Quy chế giải quyết các đụng độ bất ngờ trên biển (CUES) cho cả tàu hải quân và tàu bảo vệ bờ biển của cả các bên ở biển Đông. Cũng theo ông, Trung Quốc đã ký vào Hiệp ước thân thiện và hợp tác (TAC) vào tháng 10-2003 với ASEAN, trong đó cam kết tránh đe dọa hoặc sử dụng vũ lực. Đây cũng là nền tảng để ngăn chặn việc sử dụng vũ lực.

THỤY VŨ (tổng hợp)