Hỏi: Theo truyền thuyết Mỵ Châu-Trọng Thủy, nước giếng Cổ Loa có thể dùng để rửa cho ngọc trai thêm sáng. Trong thực tế có chuyện đó không?
Nguyễn Quỳnh (Đường An Dương Vương, Q5 TPHCM)
KHÁNH TƯỜNG: Nước giếng Cổ Loa (nơi Trọng Thủy trầm mình) rửa ngọc trai biển Đông (kết tinh nỗi oan nghiệt của Mỵ Châu) là kết thúc đẹp và nhân hậu của truyền thuyết Mỵ Châu-Trọng Thủy. Theo các tác giả của Tang Thương ngẫu lục (Phạm Đình Hổ và Nguyễn Án) thì trong các phẩm vật nhà Hậu Lê cống nhà Minh có ngọc trai và cả nước giếng Cổ Loa. Trong tiểu sử Nguyễn Công Hãng (1680-1732) cũng có nhắc đến việc triều cống nước giếng Cổ Loa .
Năm 1718, Nguyễn Công Hãng được cử làm chánh sứ sang nhà Thanh báo tang vua Lê Hy Tông. Nhân dịp này ông đã đề nghị nhà Thanh bỏ lệ cống người vàng (kim nhân) thay cho tướng Liễu Thăng bị quân của Bình Định Vương chém ở núi Mã Yên (1427). Cũng trong dịp này, ông đã lấy nước giếng Ba Sơn thay cho nước giếng Cổ Loa khiến quan nhà Thanh không thấy hiệu nghiệm. Ông lý luận: “Khí mạch của trời đất đã thay đổi” và cũng nhờ đó mà việc cống nước giếng Cổ Loa được bãi bỏ.
