Hỏi: Trong cuốn sách Bảo Đại hay những ngày cuối cùng của vương quốc An Nam (tác giả Daniel Grandclément, dịch giả Nguyễn Văn Sự, nhà xuất bản Phụ Nữ, 2006), có ghi Gia Long (1802-1819) và Minh Mạng (1820-1840) (trang 5, Cây phả hệ của vương triều nhà Nguyễn). Xin hỏi ghi như thế có đúng không?
TÔN THẤT LỄ
(Đường An Dương Vương, Q5, TPHCM)
KHÁNH TƯỜNG: Thắc mắc của ông hoàn toàn có cơ sở. Tuy nhiên, dịch giả Nguyễn Văn Sự cũng đã theo nguyên tác mà dịch nguyên văn. Nếu có chi tiết không được chính xác là do tác giả Daniel Grandclément. Ở trang 16 của nguyên tác Bao Dai ou les derniers jours de l’empire d’Annam (editions Jean-Claude Lattes, 1997) tác giả cũng ghi Gia-Long (1802-1819) và Minh Mạng (1820-1840).
Theo Nguyễn Phúc Tộc Thế Phả (NXB Thuận Hóa, Huế, 1995), Nguyễn Phúc Anh (thường gọi là Ánh) lên ngôi ngày 1-6-1802 (2-5 Nhâm Tuất), đặt niên hiệu là Gia Long, và nhà vua băng hà vào ngày 3-2-1820 (19-12 Kỷ Mão). Như vậy phải viết Gia Long (1802-1820) mới thật chính xác. Nguyễn Phúc Tộc Thế Phả đã ghi Nguyễn Phúc Anh (1762-1820) (trang 213).
Tương tự như vậy, vua Minh Mạng lên ngôi vào tháng Giêng năm Canh Thìn (1820) và băng hà vào ngày 20-1-1841 (28 tháng Chạp Canh Tý). Vậy phải viết Nguyễn Phúc Kiểu (hoặc Đảm) (1820-1841) mới chính xác (Phúc Tộc Thế Phả trang 237).
Chi tiết sai lầm về năm mất của Gia Long (1819 thay vì 1820) và Minh Mạng (1840 thay vì 1841) là do người viết đối chiếu năm Âm lịch sang Dương lịch mà không chú ý đến cả 2 vua trên đều mất vào tháng 12 Âm lịch nên phải là đầu năm sau Dương lịch.
