Cuộc đấu tranh ngoại giao của Việt Nam trước việc Trung Quốc ngang nhiên hạ đặt giàn khoan Hải Dương-981 tại thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam tiếp tục nhận được sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế. Nhiều nước tiếp tục bày tỏ quan ngại với hành động ngang ngược của Trung Quốc gây căng thẳng trên biển Đông.
Kêu gọi sự kiềm chế
Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Nhật Bản ngày 11-6 đã thông qua nghị quyết kêu gọi Trung Quốc tự kiềm chế hành vi ở vùng biển quanh quần đảo Hoàng Sa trên biển Đông. Nghị quyết khẳng định việc Trung Quốc đơn phương khoan hút tại vùng biển quanh quần đảo Hoàng Sa và thông báo khu vực cấm tàu bè đi vào khiến tình hình tại biển Đông trở nên căng thẳng. Nghị quyết khẳng định nỗ lực đơn phương uy hiếp, ép buộc, sử dụng vũ lực để tranh đoạt lãnh thổ, lãnh hải là không thể chấp nhận được.
Khẳng định không chỉ Nhật Bản mà cả cộng đồng quốc tế quan tâm tới hòa bình và ổn định ở biển Đông, Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Nhật Bản cho rằng cần giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, thông qua đối thoại. Ủy ban này đề nghị Chính phủ Nhật Bản đẩy mạnh liên kết với Mỹ và ASEAN, kêu gọi các bên liên quan hết sức kiềm chế các hành động đơn phương có thể làm gia tăng căng thẳng và tuân thủ luật pháp quốc tế.
VOAnews dẫn nhận định của ông Alexander Vuving, một chuyên gia phân tích về an ninh ở Trung tâm Nghiên cứu an ninh châu Á - Thái Bình Dương tại Hawaii (Mỹ), cho rằng, ngoài các nước trong khu vực Đông Nam Á, Việt Nam tiếp tục nhận được thêm sự ủng hộ từ bên ngoài khu vực. Theo ông, Ấn Độ ở cách xa Việt Nam nhưng cũng đã tỏ ý ủng hộ Việt Nam và vì thế, nhìn vào lợi ích cốt lõi trong quan hệ giữa Việt Nam với các nước, ông cho rằng Việt Nam đang nhận được sự ủng hộ của Philippines, Nhật Bản, Mỹ và Ấn Độ.
Trả lời phóng viên TTXVN tại New York, tiến sĩ Edward Miller, giảng viên về lịch sử quan hệ đối ngoại của Mỹ và lịch sử Việt Nam tại Đại học Dartmouth, bang New Hamshire (Mỹ) cho rằng, trên thế giới, ở Mỹ, ở châu Âu và nhiều nước khác cũng vậy, nhiều người theo dõi hành động của Trung Quốc, không chỉ ở biển Đông, mà cả trong cách họ xử lý vấn đề tranh chấp với Nhật Bản ở vùng biển Hoa Đông. Nhiều người xem Trung Quốc đang theo đuổi chính sách bành trướng trên biển, và đây là điều khiến mọi người nghi ngờ về Trung Quốc trong cộng đồng quốc tế. Đó có thể là lợi thế cho Việt Nam khi tìm cách huy động sự ủng hộ của quốc tế, đối phó với cuộc khủng hoảng này. Ông Miller cũng nhận định trong trường hợp ASEAN, tới nay tổ chức này đã tìm cách khuyến khích Trung Quốc ký kết Quy tắc ứng xử ở biển Đông và cho rằng những nỗ lực này cần được tiếp tục.
Sáng kiến hữu nghị xoa dịu căng thẳng
Hải quân Việt Nam và Philippines sẽ tổ chức thêm các hoạt động giao lưu thể thao sau khi diễn ra nhiều sinh hoạt giao hữu của đôi bên do Việt Nam tổ chức ở đảo Song Tử Tây thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam hôm 8-6. Theo AFP, người phát ngôn hải quân Philippines Edgard Arevalo ngày 10-6 cho hay, sự kiện sắp tới sẽ do Manila chủ trì vào đầu năm sau. Ông Arevalo nói hải quân đôi bên nên theo đuổi các sinh hoạt này để duy trì quan hệ hữu hảo, thân thiện với các nước láng giềng. Ông Arevalo cũng cho biết, các quốc gia khác, kể cả Trung Quốc, có thể tham gia vào các cuộc giao đấu thể thao hữu nghị đó. Tuy nhiên, vẫn theo lời ông Arevalo, Trung Quốc đã gửi tín hiệu cho thấy không có ý định này.
Hải quân Philippines nói các trận giao đấu bóng đá và bóng chuyền hữu nghị với Hải quân Việt Nam ngày 8-6 ở Trường Sa là kiểu mẫu của sự hợp tác để hải quân các nước noi gương. Người phát ngôn Arevalo nhấn mạnh sự kiện này không nhằm khiêu khích Trung Quốc. Theo lời ông Arevalo, thể thao xoa dịu căng thẳng và tăng cường tình bạn. Người phát ngôn của Tổng thống Philippines kêu gọi Trung Quốc hãy tham gia vào các sáng kiến hữu nghị với Manila thay vì lên án sinh hoạt thiện chí giữa lực lượng Hải quân Việt Nam với Philippines.
THỤY VŨ (tổng hợp)
