Nghe tên “Siêu thị miễn thuế” hấp dẫn, chúng tôi “phóng” hơn 60km từ TPHCM đến cửa khẩu Mộc Bài để vừa mua hàng vừa làm một chuyến dã ngoại. Nhưng, nơi đây không dành cho khách du lịch mà là điểm tập kết “buôn lậu”…
Nón lá... vào siêu thị
9 giờ sáng chúng tôi có mặt ở cổng siêu thị Mộc Bài. Cánh cổng dành cho khách trong tỉnh có cả một đội quân mặc đồ bộ, đội nón lá chen lấn. Người đưa thẻ, người nài nỉ xin xỏ… Thấy chúng tôi người lạ, lại lăm le máy ảnh, các nhân viên bảo vệ cẩn thận lấy chứng minh nhân dân (CMND) không đúng với người mua hàng để qua một bên. Cạnh tôi có tiếng xì xào: “Sáng giờ đi 2 quả (2 chuyến hàng trị giá 500.000 đồng/chuyến - PV) rồi có gì đâu, sao tự dưng mấy ông này giở chứng vậy!”. Nhưng rồi, trong chốc lát, tất cả được giải quyết.
Trên xe điện vào siêu thị, tôi làm quen một chị khoảng 40 tuổi tên Hà, chị kể: “Chủ thuê chúng tôi vào đây mua hàng mang về TP bán. Mỗi chuyến được 15.000 đồng, mỗi ngày làm năm ba chuyến cũng được vài chục”. Nhưng làm sao chị có thể vô mua hàng nhiều lần được? - tôi hỏi. Chị cho biết: “Có một giấy nhưng mua rồi trở vào, mấy ảnh (bảo vệ - PV) thương tình cho đi tiếp, có khi tôi mượn giấy của người trong xóm, mỗi giấy trả họ 10.000 đồng, mình bỏ công đi mua thì được lời 5.000 đồng”. Mặt hàng mà các chị mua nhiều nhất là vải (giá 7.500 đồng/mét), linh kiện xe máy (nhông Dream chỉ 10.800 đồng; dĩa Suzuki 39.500 đồng/cái; sên 44.000 đồng/cái; bố thắng 17.000 đồng/cặp…); dầu ăn Tường An, sản xuất tại Tân Bình, TPHCM (giá 12.000 đồng/chai 1 lít, 53.000 đồng/chai 5 lít)... hết chuyến này đến chuyến khác, lái buôn mang hàng ra điểm tập kết tại… khu nhà nghỉ ở bãi giữ xe để giao cho đầu nậu!
“Thủy vé số” xài rượu Tây!
Tại bãi xe, thấy một thanh niên trả tiền cho bộ đầu đĩa trị giá đến vài trăm đô mà không bị tính thuế phần chênh lệch, tôi ngạc nhiên hỏi. Một anh xe ôm lập tức sà vào mồi khách: “Chị có passport không? Nếu có em đưa chị qua casino chơi, chị đóng dấu passport chỉ 25 USD (khoảng 400.000 đồng) là về có thể mua hàng giá trị đến 5 triệu đồng mà không phải tính thuế. Tôi so sánh: mua được 5 triệu đồng mà đóng dấu passport đến 400.000 đồng mắc quá. Vậy thì tôi thuê 10 giấy CMND chỉ mất 150.000 đồng rẻ hơn nhiều, cần gì đi đâu! Anh này giải thích: nay siêu thị đã cải tiến rồi, một mặt hàng giá trị lớn chỉ được dùng 1 giấy CMND (được miễn thuế trên 500.000 đồng), số còn lại phải tính thuế chứ không được xài nhiều CMND gộp lại.
Cô gái khoảng 30 tuổi tỏ vẻ thân tình lại choàng tay tôi, vừa đi vừa giải thích: “Bây giờ khó rồi, không như trước đâu. Nói thiệt chị, trước đây, mỗi ngày em chỉ cần mua 6 chai rượu ST-Remy (80.000 đồng/chai, bán ra thị trường 120.000 – 140.000 đồng/chai) là đủ sống, nay mỗi giấy CMND mua được 1 chai bất kể trị giá bao nhiêu và chỉ được miễn thuế 500.000 đồng”. Tôi tỏ vẻ hụt hẫng, chị ta tiếp: “Nhưng không phải không có cách, chị muốn mua hàng gì, em chỉ cho”.
Vào siêu thị, tôi chỉ vào chai Henessy XO lớn giá 2.080.000 đồng, cô gái nói: “Nếu chị cho 400.000 đồng, em sẽ mua giùm và giao tận bãi xe, chỉ cần đưa trước 200.000 đồng làm tin thôi”. - Chỉ mua giùm thôi, sao lại mắc thế? Cô gái cặn kẽ hơn: đó là em nhờ người có giấy CMND Campuchia mua giùm - vì quy định người Campuchia mua hàng gì cũng không bị tính thuế. 400.000 đồng không nhiều đâu, em tính chị nghe nhé, chai rượu 2 triệu, chị chỉ được miễn thuế 500.000 đồng, còn 1,5 triệu chị phải tính thuế 240% là hết mấy triệu rồi. Mà 400.000 đó em chỉ được 50.000 thôi, cán bộ hết 50.000 còn 300.000 là phần của người mua giùm vì họ phải mang hàng về bên kia biên giới rồi đánh một vòng mang hàng qua đây.
Tôi hẹn lần sau, với lý do không mang đủ tiền để từ chối, nhưng cô gái vẫn bám theo: “Hay chị mua ST-Remy đi, nhiều người mua lắm, mỗi chai chị cho em 10.000 đồng, muốn mua bao nhiêu cũng có”. Tôi nói không thích rượu này rồi bước đi, không quên lời dặn với theo của cô gái: “Khi nào quay lại chị tìm em nhé, cứ hỏi “Thủy vé số” là người ta sẽ chỉ cho”!
Phải chờ ý kiến... cấp trên?
Do bán hàng ở siêu thị miễn thuế, doanh nghiệp được miễn thuế suất nên không ít trường hợp doanh nghiệp thuê đầu nậu vào mua hàng của chính công ty mình mang về TPHCM hoặc tự hạ thấp giá thành nhập khẩu, sau đó thuê người mua cho chính doanh nghiệp mình bán ở thị trường trong nước… Theo báo cáo của Ban Quản lý cửa khẩu là đã xử lý triệt để. Thế nhưng, trước mắt chúng tôi, nhiều đầu nậu cầm hàng xấp hóa đơn, hàng từ siêu thị được tuồn ra chất đống tại nhà chờ xe buýt mà chẳng thấy ai đến kiểm tra xử lý.
Thắc mắc về cách quản lý, chúng tôi đến Trạm Kiểm soát liên hợp Mộc Bài, Trạm trưởng Nguyễn Việt Hai phân bua: Chúng tôi làm rất quyết liệt, trong tháng 7, trạm bắt được gần 50 vụ đầu nậu vận chuyển hàng hóa (có hóa đơn nhưng không đủ số người và giấy CMND). Nhưng đối với hàng có giá trị lớn do người Campuchia mua miễn thuế rồi bán lại thì vẫn không bắt được vì… những người này cắt bờ, cắt ruộng để chuyển hàng!?
Tìm đến Chi cục hải quan Mộc Bài, Chi cục trưởng đi học, anh Được - Chi Cục phó từ chối trả lời và đề nghị tôi lên Cục Hải quan… tỉnh (cách gần 50 cây số) xin ý kiến! Tôi thắc mắc, Chi cục Hải quan có con dấu riêng, có trách nhiệm riêng, tôi đã hỏi đúng người có trách nhiệm, tại sao lại đá lên cấp trên, anh trả lời nhát gừng: “Đó là quy định của ngành!”…
Tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại từ siêu thị miễn thuế diễn ra công khai, rầm rộ ngay cửa khẩu mà không ai hay biết, không ai xử lý, hay lãnh đạo Chi cục Hải quan cửa khẩu Mộc Bài cũng đang chờ… ý kiến cấp trên?
Hàn Ni - Minh An
