Trước cảnh báo của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và Bộ Tài chính về những rủi ro trong hoạt động cho vay mua, cầm cố cổ phiếu, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) vừa có công văn chỉ đạo các ngân hàng thương mại và công ty tài chính tăng cường biện pháp đảm bảo an toàn khi thực hiện nghiệp vụ này.
Theo NHNN, từ đầu năm 2006 đến nay nhiều ngân hàng thương mại và công ty tài chính đã mở rộng cho vay mua cổ phiếu ngân hàng và công ty cổ phần có bảo đảm bằng cầm cố cổ phiếu. Mặc dù, khoản dư nợ này chiếm tỷ trọng thấp trong tổng dư nợ, nhưng thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam còn nhỏ, giá cổ phiếu lại biến động tăng, giảm với biên độ lớn; các ngân hàng thương mại và công ty tài chính Việt Nam còn hạn chế về kinh nghiệm trong cho vay mua cổ phiếu nên có nguy cơ dẫn đến rủi ro tín dụng.
NHNN yêu cầu các ngân hàng thương mại và công ty tài chính phải rà soát, đánh giá chất lượng các khoản cho vay mua cổ phiếu để thu hồi nợ vay đúng hạn cả gốc và lãi. Khi cho vay mua cổ phiếu, các ngân hàng thương mại và công ty tài chính phải tổ chức bộ phận chuyên trách về cho vay mua cổ phiếu tại hội sở chính; theo dõi diễn biến giá cổ phiếu tại TTCK chính thức và không chính thức để dự báo, đánh giá rủi ro thị trường, trên cơ sở đó có biện pháp thu hồi đúng hạn các khoản cho vay.
NHNN cũng yêu cầu lựa chọn danh mục các cổ phiếu đang được niêm yết tại Trung tâm Giao dịch chứng khoán TPHCM và Hà Nội để quyết định cho vay. Hạn chế việc cho vay mua cổ phiếu chưa được niêm yết và chỉ cho vay khi có khả năng kiểm soát được rủi ro tín dụng.
Cho vay cầm cố chứng khoán là một nghiệp vụ bình thường có tính thông lệ quốc tế trong hoạt động ngân hàng. Mở ra cho vay cầm cố cổ phiếu sẽ giúp các ngân hàng thương mại ở nước ta đa dạng các sản phẩm tín dụng theo xu hướng hội nhập. Nghiệp vụ này sẽ làm tiền đề chuyển hóa các cổ phiếu đó sang thị trường chính thức và tăng tốc độ chu chuyển vốn trong xã hội. Tuy nhiên, để tránh rủi ro có thể xảy ra thì việc “phòng bệnh” vẫn là cần thiết.
Quan điểm của NHNN là vừa tăng cường kiểm soát vừa có những hạn mức nhất định trong hoạt động cho vay mua, cầm cố cổ phiếu. Thực tế, nhiều ngân hàng đã thực hiện gần hết các quy trình mà NHNN vừa chỉ đạo có nhiềàu thỏa thuận với khách hàng nhằm đảm bảo xử lý kịp thời cổ phiếu cầm cố để thu hồi nợ khi giá cổ phiếu giảm thấp dưới mức an toàn...
MINH DUNG
