(SGGP 12G).- Đã từ lâu hình ảnh cây đa Tân Trào ở thôn Lập Thạch, xã Tân Trào, huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang đã quá đỗi thân thương với mỗi người dân Việt Nam, dưới gốc đa này ngày 16-8-1945, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã đọc bản quân lệnh số 1 của Ủy ban Khởi nghĩa chỉ huy đơn vị Giải phóng quân tiến về Hà Nội, tham gia Tổng khởi nghĩa giành chính quyền Cách mạng Tháng Tám năm 1945.
Chồi non đã phát triển trên thân cây đa
Cây đa Tân Trào nằm trong khu di tích lịch sử ATK Tân Trào, thân có 2 nhánh, người dân nơi đây thường gọi là cây “đa Ông” và cây “đa Bà” cách nhau khoảng 10m.
Khoảng hơn 10 năm trước, cây “đa Ông”bị đổ bởi gió bão chỉ còn một nhánh nhỏ, UBND tỉnh Tuyên Quang đã chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng với các ban, ngành trong tỉnh, tiến hành trồng 3 cây khác xung quanh gốc cây này, hiện tại các cây mới trồng đều sinh trưởng nhanh, cùng với phần còn lại của cây đa đã gãy tạo thành một cụm xanh tốt có triển vọng thay thế được cây “đa Ông” (đã gãy đổ) trong tương lai.
Còn cây “đa Bà” có tuổi thọ trên 300 năm bắt đầu có dấu hiệu suy thoái từ những năm 90 của thế kỷ 20. Thân thể tráng kiện ngày nào với tán rộng tới 600m2 nay chỉ còn tấm thân trơ trọi với 2 cành nhỏ đưa ngang, lá nhỏ sắc vàng, gió bão có thể quật “đa Bà” đổ gục bất cứ lúc nào.
Theo đánh giá của Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam, nguyên nhân dẫn đến sự suy thoái của cây đa là tổng hợp của các nhân tố về sinh lượng là do ảnh hưởng của sự già cỗi kết hợp với các tác động không phù hợp của các điều kiện bên ngoài, qua nhiều năm dẫn đến bệnh lý tạo quá trình xâm nhập của mầm bệnh và gia tăng quá trình già cỗi. Khi xây dựng tường rào bảo vệ hệ thống thoát nước không hợp lý khiến nước ngập đọng, ngoài ra còn do bệnh và côn trùng phá hoại, sâu ăn lá, mối, rệp…
Cây đa Tân Trào đang được phục hồi
Trải qua thời gian, theo quy luật sinh tồn của tự nhiên, cây đa đang dần bị chết, vào tháng 3-2008 các nhà khoa học đã phải lo lắng nghĩ đến tình huống xấu nhất có thể xảy ra: không thể cứu được cây đa Tân Trào nữa.
Thật bất ngờ, từ tháng 5-2008 qua tìm hiểu, nghiên cứu, khảo sát, Công ty cổ phần Thanh Hà (Hà Nội) đã phun chế phẩm sinh học KH, AH, NH sau hơn 2 tháng chăm sóc, các chồi non đã nảy mầm trên thân cây đa xù xì, báo hiệu sức sống và sự hồi sinh của cây đa Tân Trào.
Cây đa Tân Trào đã và đang dần được hồi sinh. Hy vọng trong một tương lai không xa, du khách hành hương về thủ đô kháng chiến, nơi có các di tích lịch sử: Lán Nà Lừa, đình Tân Trào, đình Hồng Thái, tảng đá thề… chứng kiến lời thề giành độc lập của Chủ tịch Hồ Chí Minh trước Quốc dân Đại hội ngày 17-8-1945, sẽ không còn xót xa trước cây đa Tân Trào trơ trụi cành lá,mà ở đây sẽ vẫn mãi là hình ảnh thân quen, ghi đậm dấu ấn thật khó quên trong ký ức của mỗi người dân Việt Nam về cây đa Tân Trào lịch sử, vẫn mãi xanh tươi và phát triển.
Tuấn Hưng
