Hạn hán làm nhiều nước trên thế giới mất mùa lúa. Ông Robert Zoellick, Chủ tịch Ngân hàng Thế giới, bên lề cuộc hội thảo về an ninh lương thực, tổ chức tại Washington D.C cuối tuần qua cho rằng, nạn mất mùa tại Ấn Độ và Philippines kết hợp với tình trạng đầu cơ làm tăng nguy cơ giá lương thực tăng cao như hồi năm 2008. Trong khi đó, theo báo cáo của các cơ quan thuộc Liên hiệp quốc, gần đây mỗi năm trên thế giới có hơn 1 tỷ người thiếu ăn và do đó cần có sự chuẩn bị trước những diễn biến về giá lương thực. Chương trình Lương thực thế giới mới đây đã kêu gọi các nước giàu góp 1 tỷ USD mua lương thực để nuôi sống 20 triệu người đang đói ở Đông Phi trong vòng 6 tháng.
Một dự báo khác, ông Sarunyu Jeansinkul, Giám đốc điều hành hãng xuất khẩu gạo lớn nhất Thái Lan Asia Golden Rice cho rằng, do mất mùa, Ấn Độ và Philippines đều dự định tăng nhập khẩu gạo để bù đắp thiếu hụt nên giá gạo có thể tăng gấp đôi so với hiện nay.
Còn ông Mamadou Ciss, Giám đốc điều hành Công ty Đầu tư Hermes ở Singapore nhận định tình hình cung ứng gạo sẽ căng thẳng khi Ấn Độ bước vào thị trường. Giá gạo Thái Lan có thể tăng 20% lên 650 - 750 USD/tấn so với mức giá 542 USD/tấn hiện nay. Với nhận định trên, các nhà kinh doanh gạo cho rằng năm 2010 là năm vàng đối với các nước xuất khẩu gạo.
Việt Nam là một trong những nước xuất khẩu gạo hàng đầu, chiếm đến 20% sản lượng gạo xuất khẩu thế giới sẽ làm gì trước cơ hội vàng này? Bài học về xuất khẩu gạo năm 2008, ngừng xuất khi được giá nhất, vì lý do an ninh lương thực, đã gây thiệt hại không nhỏ hãy còn nóng hổi. Năm 2009, đến tháng 11 ta đã xuất được 5,6 triệu tấn, kế hoạch cả năm xuất 6 triệu tấn gạo là trong tầm tay.
Chúng ta cũng đã thấy được cơ hội vàng năm 2010 và đã có bước chuẩn bị khá tích cực: Theo sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, các công ty lương thực được hỗ trợ lãi suất khi vay vốn ngân hàng mua hết lúa của nông dân. Bộ Công thương đang tích cực tập hợp ý kiến các địa phương, các doanh nghiệp kinh doanh gạo để soạn thảo nghị định xuất khẩu gạo trình Chính phủ nhằm khắc phục những mặt yếu kém trong việc điều hành xuất khẩu gạo những năm vừa qua. Và lần đầu tiên đồng bằng sông Cửu Long - vựa gạo lớn nhất nước - tổ chức Festival lúa gạo nhằm nâng cao giá trị hạt gạo VN và lợi ích của nông dân.
Những việc làm trên là cần thiết, nhưng thực tế các năm vừa qua cho thấy vấn đề số một cần tập trung là kịp thời nắm bắt diễn biến thị trường và tung lượng gạo bán đúng thời điểm được giá nhất.
Hy vọng với sự chuẩn bị khá bài bản lần này chúng ta không bỏ lỡ cơ hội vàng năm 2010.
LÊ MINH
