Gần đây, qua theo dõi thông tin trên báo chí, đại diện Tòa án Nhân dân Tối cao cũng thông tin, trong Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 cũng đã có nhiều bổ sung, quy định về việc xem xét công nhận và cho thi hành phán quyết trọng tài nước ngoài tại Việt Nam; đồng thời còn quy định chặt ở việc điều kiện phán quyết của trọng tài nước ngoài phải là phán quyết cuối cùng của hội đồng trọng tài giải quyết toàn bộ nội dung tranh chấp, chấm dứt tố tụng trọng tài và có hiệu lực thi hành (tại Việt Nam).
Phán quyết của trọng tài có giá trị như phán quyết của tòa án trong nước, có hiệu lực pháp luật, được thi hành theo thủ tục thi hành án dân sự. Trong bộ luật cũng yêu cầu người được thi hành phán quyết trọng tài (hoặc người đại diện hợp pháp) có quyền yêu cầu tòa án Việt Nam công nhận, cho thi hành tại Việt Nam phán quyết của trọng tài nước ngoài với điều kiện các tổ chức, cá nhân phải thi hành án đang cư trú, làm việc tại Việt Nam…
Trên thực tế, từng có những vụ yêu cầu thi hành án dân sự liên quan đến các yếu tố nước ngoài, trong đó bên phải thi hành án là công dân Việt Nam, pháp nhân Việt Nam hoặc ngược lại, nhưng việc yêu cầu thường có một số vướng mắc, thậm chí khó thực hiện. Chẳng hạn những vụ liên quan đến việc cấp dưỡng, nuôi con yêu cầu nhà nước cưỡng chế chuyển tiền của công dân (hoặc pháp nhân) Việt Nam ra nước ngoài để thi hành án. Nguyên nhân xảy ra tình trạng khó thực thi do tâm lý của các đơn vị chuyên trách muốn bảo vệ công dân, doanh nghiệp trong nước, nên cố tình phớt lờ những quy định quốc tế, vô hình trung ảnh hưởng tới hình ảnh của nước ta trong mắt bạn bè quốc tế.
Suy cho cùng, trong một “thế giới phẳng” như hiện nay, khi nước ta đã hòa nhập vào sân chơi chung toàn cầu thì đương nhiên phải chấp nhận luật chơi. Tất nhiên, trong cuộc chơi này đều mang tính đôi bên cùng có lợi, khi mà các phán quyết trọng tài của Việt Nam cũng được nhiều quốc gia trong khu vực cũng như trên thế giới công nhận. Đặc biệt trong bối cảnh gần đây nước ta ký kết hàng loạt các hiệp định thương mại tự do, tạo tiền đề hỗ trợ cho các doanh nghiệp kinh doanh, giao thương thuận lợi, hưởng nhiều ưu đãi thuế quan với thế giới thì việc công nhận, thực thi các phán quyết trọng tài nước ngoài tại Việt Nam là xu thế tất yếu.
