Hỏi: Tôi thường nghe nói “cướp cơm chim” nhưng không hiểu nghĩa của thành ngữ này.
Trần Trung Tín (Lê Lợi, Phường 4, TP Vũng Tàu)
Lâu nay, người ta hiểu cơm chim là “cơm rất ít ỏi (tựa như để cho chim); thường dùng để ví cái cần thiết để nuôi sống mà ít ỏi, không đáng là bao” (Hoàng Phê [chủ biên], Từ điển Tiếng Việt, Hà Nội, 1992, tr.226).
Gần đây có một cách giải thích khác: “Khi trẻ con mới biết ăn, nếu xới cơm vào bát thì chúng sẽ làm rơi vãi hết. Các bà mẹ thường dùng lá chuối hơ nóng cho mềm, rồi nắm những nắm cơm dài như củ dong. Trẻ con cầm từng nắm để ăn, như cầm chiếc bánh, lại không bị rơi vãi” (Trịnh Mạnh, Tiếng Việt lý thú, NXB Giáo Dục, Hà Nội, 2003, tập II, tr.5).
Dù hiểu theo cách nào, cơm chim cũng là một cái gì đó thiết yếu nhưng có số lượng rất nhỏ. Ví dụ: bọn tham nhũng đã nhẫn tâm ăn cướp (hay ăn chặn) cơm chim của những người lao động nghèo khổ.
Hoàng Anh
