Đất vàng cồn Cái Khế: “Chùm khế ngọt” vào tay ai?

Trong khi người dân ở cồn Cái Khế, quận Ninh Kiều, TP Cần Thơ lâm cảnh khốn khó vì bị quy hoạch treo 30 năm qua, nhiều quyền lợi bị hạn chế thì nhiều diện tích đất công nơi đây sử dụng không đúng công năng, bị cắt xén, cho thuê mặt bằng tràn lan, gây bức xúc trong dư luận. Đáng chú ý, một số dự án mới có quy mô lớn, ảnh hưởng đến nhiều hộ dân mọc lên ngang xương…

Sử dụng không đúng công năng

Rất nhiều diện tích nằm trong quy hoạch Khu liên hợp thể dục thể thao (TDTT) TP Cần Thơ bị sử dụng sai mục đích suốt thời gian dài. Trung tâm Bowling duy nhất ĐBSCL hoạt động không hiệu quả, chuyển đổi công năng thành văn phòng cho thuê. Hàng loạt các dịch vụ sửa chữa ô tô, xe máy, bãi đậu xe, khu vui chơi trẻ em… ken kín khu vực mặt tiền sân vận động Cần Thơ trên đường Lê Lợi. Ngay trong khuôn viên nhà thi đấu đa năng, hàng ngàn mét vuông đất công được “hô biến” thành nơi kinh doanh hoa kiểng, cây cảnh và quán cà phê quy mô lớn. Chưa hết, tại khu liên hợp TDTT còn hiện diện một quán nhậu lớn, chiếm mặt tiền suốt chiều dài hơn 100m, cặp công viên sông Hậu. Đặc biệt, ngay trong khu vực sân vận động, nhà thi đấu đa năng, Trường năng khiếu TDTT… xuất hiện một vũ trường lớn nhất nhì Cần Thơ tên “Xe lôi Bar” (3.248m²), vốn đầu tư đến 4,5 tỷ đồng của một đơn vị tư nhân. Quận Ninh Kiều từng có hợp đồng cho thuê đất xây dựng “tụ điểm ăn chơi” này với thời hạn khai thác kéo dài 20 năm. Tất cả các công trình này đều không có trong quy hoạch xây dựng khu liên hợp TDTT.

Một “điển hình” khác là công viên nước sau thời gian dài hoạt động không hiệu quả đang bị “biến tướng” thành hàng loạt quán cà phê, bar, hát với nhau quy mô lớn… Khu pháo cao xạ 1,2 ha là đất quốc phòng nhưng được chuyển giao cho công ty tư nhân phân lô xây biệt thự bán. Tại Trung tâm hội chợ triển lãm quốc tế Cần Thơ (cồn Cái Khế) lại “nhường” các vị trí mặt tiền cho vũ trường, cửa hàng trang trí nội thất, siêu thị điện máy…

Nhiều người phản ánh: Trước đây lấy lý do thu hồi đất của dân sử dụng vào mục đích công cộng nên bồi thường thiệt hại rất thấp. Đến khi có “đất sạch” lại sử dụng không đúng công năng, cho tư nhân thuê thu lợi là không công bằng.

Dự án ngang xương, bồi thường áp đặt

Người dân cồn Cái Khế đang rất bức xúc trước tình trạng một số dự án quy mô lớn, thu hồi nhiều diện tích đất nhưng không tuân thủ trình tự, thủ tục quy định. Ngày 19-11-2008, UBND TP Cần Thơ mới ban hành quyết định điều chỉnh quy hoạch cồn Cái Khế nhưng trước đó, ngày 26-3-2008 và ngày 8-9-2008, UBND TP Cần Thơ có 2 quyết định giao đất cho Công ty ĐTXDTM Thùy Dương và Công ty TNHH nhà hàng Thanh Trà đầu tư xây dựng trung tâm thương mại - văn phòng - nhà ở cao tầng và khách sạn 5 sao. Hai dự án này đều không có trong quy hoạch (cũ) còn hiệu lực ở thời điểm đó (Quyết định số 65 do Chủ tịch UBND tỉnh Cần Thơ Võ Hoàng Xinh ký ngày 3-7-1999 điều chỉnh quy hoạch chi tiết, tỷ lệ 1/2.000 khu văn hóa, du lịch, TDTT, hội chợ triển lãm cồn Cái Khế).

Việc triển khai thực hiện 2 dự án này đang gặp phản ứng quyết liệt của người dân. Dự án Trung tâm thương mại - văn phòng - nhà ở cao tầng thu hồi 44.316m² đất của 122 hộ dân tại khu vực 1, phường Cái Khế, do Công ty ĐTXDTM Thùy Dương làm chủ đầu tư. Người dân trong vùng ảnh hưởng đang kêu cứu nhiều nơi, phản ánh phương án bồi thường không hợp lý, gây thiệt hại cho dân. Luật sư Nguyễn Hữu Phòng - đại diện hộ dân trong hội đồng bồi thường thiệt hại - giải phóng mặt bằng của dự án, bức xúc: “Là đại diện cho dân trong hội đồng bồi thường thiệt hại - giải phóng mặt bằng nhưng những ý kiến, kiến nghị của chúng tôi không được xem xét. Việc UBND quận Ninh Kiều thu hồi diện tích 44.316m² “đất vàng” giao cho công ty tư nhân đầu tư kinh doanh mà áp đặt phương án bồi thường cho người dân theo giá nhà nước là không hợp lý. Việc làm này gây thiệt hại quyền lợi hợp pháp của dân, chưa đúng quy định của pháp luật, cụ thể là trái với Điều 56 Luật Đất đai và các nghị định 197CP, 69CP, 84CP, 181CP, Chỉ thị 05 (ngày 22-6-2006 của Thủ tướng Chính phủ)…”.

Chưa kể, việc áp dụng khung giá đất bồi thường quá thấp. Đất của người dân bị ảnh hưởng quy hoạch nằm trên đường Lê Lợi (trục đường chính, lớn nhất cồn Cái Khế, quy hoạch mở rộng đến 60m) có khung giá bồi thường chỉ 4 triệu đồng/m², trong khi đường Trần Văn Khéo nhỏ hơn (nằm cận kề và cắt ngang đường Lê Lợi) lại có giá 18 triệu đồng/m². Giá thị trường trên 2 trục đường này hiện nay khoảng 40 - 45 triệu đồng/m². Cá biệt, tại khu đất vàng cồn Cái Khế nhưng nhiều diện tích đất của dân bị ảnh hưởng dự án này chỉ được áp giá bồi thường 162.000 đồng, 190.000 đồng/m², cao nhất 4 triệu đồng/m².

Ngày 6-8-2010, Sở VH-TT-DL TP Cần Thơ triển khai quy hoạch cụm hồ bơi tại cồn Cái Khế gặp sự phản ứng gay gắt từ phía người dân và không bầu chọn được đại diện người dân tham gia hội đồng bồi thường thiệt hại - giải phóng mặt bằng. Nguyên nhân là do công trình cụm hồ bơi, từ trước được quy hoạch xây dựng ở khu vực gần bờ sông Hậu nhưng hiện khu vực này đã giao cho Công ty TNHH nhà hàng Thanh Trà xây dựng khách sạn 5 sao nên phải dời vị trí cụm hồ bơi vào khu vực phía trong, ảnh hưởng lớn đến cuộc sống, hoạt động kinh doanh của nhiều người dân. Trong khi đó, nhiều vị trí đất công thuộc khu liên hợp TDTT không sử dụng hết, được sử dụng cho thuê tràn lan…

Bình Đại