Hỏi: Ở Đắc Lắc có một ngọn núi và một cái đèo mang tên Hà Lan. Tên này có liên hệ gì với tên nước Hà Lan?
Phan Phi Phụng (Chợ Lớn, TPHCM)
LÊ TRUNG HOA: Ở Nam bộ có một số địa danh vốn là tên các nước trên thế giới như: ngã ba Thái Lan (Long Thành); cầu Tây Ban Nha (Gò Công); cầu Cao Miên (tên cũ của Cầu Bông) và xa lộ Đại Hàn (TPHCM)…
Theo thiển ý của chúng tôi, sở dĩ có tên gọi như vậy vì sự liên quan giữa các địa danh và những sự kiện xảy ra ở đó. Ví dụ: trong thập niên 60 của thế kỷ trước có quân đội Thái Lan đóng gần ngã ba ở Long Thành; cầu ở Gò Công do công binh Tây Ban Nha xây năm 1968; cầu Cao Miên có Nặc Tha, người Khmer, cư ngụ gần đó; xa lộ ở TPHCM do công binh Hàn Quốc (lúc đó gọi là Đại Hàn) xây dựng trong thập niên 60.
Nhưng đèo Hà Lan (Đắc Lắc) do một nguyên nhân khác. Tên của địa danh gọi theo tiếng Ê Đê, nguyên dạng là Chư Hlang, có nghĩa là “núi cỏ tranh”. Đây là hiện tượng mượn âm trong tiếng Việt. Với những tên nước ngoài có âm na ná tiếng Việt, người Việt dùng những từ ngữ Việt để thay thế: Ksach (có nghĩa là “cát”) trong tiếng Khmer biến thành Kế Sách (huyện ở Sóc Trăng), Hlang gần âm với Hà Lan (tên nước).