Nằm cách trung tâm thành phố Huế khoảng 25km, địa đạo Khu ủy Trị Thiên (còn gọi là địa đạo Khe Trái) nay thuộc xã Hương Vân, thị xã Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên – Huế, có hình chữ Y, gồm 3 cửa nằm lưng chừng núi Mày Nhà.
Được hình thành vào năm 1967 theo chủ trương của Khu ủy Trị Thiên, nơi đây đã từng diễn ra nhiều cuộc họp đưa ra những quyết sách trong việc phát triển cơ sở cách mạng, tạo điều kiện cho các hoạt động quân sự, chính trị mở rộng vùng giải phóng. Qua đó, từng bước tăng cường sự chỉ đạo xây dựng các căn cứ địa cách mạng thông qua hệ thống đường giao thông nối liền và tỏa đi khắp vùng đồng bằng. Đặc biệt, địa đạo Khu ủy Trị Thiên là trụ sở của Bộ Chỉ huy chiến dịch Mậu Thân 1968 của Quân khu, Tỉnh ủy và Thành ủy.
Khảo sát địa đạo Khu ủy Trị Thiên.
Nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Thừa Thiên - Huế Hồ Xuân Mãn cho biết: Thực hiện ý đồ chiến lược của Trung ương, nhằm mở hướng tiến công ở đường 9, tạo điều kiện cho các chiến trường phát triển, nhất là chiến trường Trị Thiên, Khu ủy Trị Thiên quyết định đào địa đạo tại khu vực Khe Trái làm căn cứ chỉ huy. Chủ trương của Quân khu lúc bấy giờ là quyết tâm phá hủy, chia rẽ và phá tan thế kìm kẹp của địch ở 40 xã vùng ven TP Huế. Mở rộng vùng giải phóng, tạo thế liên hoàn giữa miền núi, đồng bằng và TP Huế.
Địa đạo Khu ủy Trị Thiên được công nhận xếp hạng di tích lịch sử cách mạng cấp quốc gia vào năm 1996. Trải qua thời gian với sự tác động khắc nghiệt thời tiết nên địa đạo đã bị xuống cấp nghiêm trọng. Nhằm đẩy mạnh công tác bảo tồn, phát huy giá trị di tích lịch sử cách mạng trên địa bàn, Sở Văn hóa - Thể thao - Du lịch tỉnh Thừa Thiên - Huế vừa tổ chức đoàn khảo sát thực địa địa đạo này.
Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế Ngô Hòa cho rằng: “Chúng tôi quyết tâm triển khai dự án phục hồi, chống xuống cấp địa đạo Khu ủy Trị Thiên nhằm đáp ứng sự mong mỏi của các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là những người từng sống và chiến đấu tại địa đạo. Việc phục hồi, tôn tạo di tích sẽ góp phần giáo dục tinh thần yêu nước cho thế hệ trẻ, về truyền thống hào hùng của thế hệ cha ông đã không tiếc máu xương cho ngày độc lập, đồng thời mở hướng phát triển du lịch gắn di tích với tiềm năng sinh thái lòng hồ Hương Điền”.
Văn Thắng
