Hỏi: Hai từ tổ thành Gia Định và Gia Định thành có khác nghĩa nhau không? Nguyễn Tấn Đức (TPHCM)
PGS.TS LÊ TRUNG HOA: Từ thành có hai nghĩa: 1. Công trình xây đắp kiên cố bao quanh một khu vực dân cư trọng yếu (thủ đô, thành phố lớn,…) để phòng thủ; thí dụ thành phố Huế; thành cao hào sâu; xây thành đắp lũy. 2. Từ nói tắt của thành phố, một đơn vị hành chính to lớn, ngang hàng với các tỉnh; thí dụ vào công tác trong thành; khắp các tỉnh, thành.
Vậy khi nói thành Gia Định ta sẽ hiểu theo nghĩa thứ nhất trong ngữ cảnh: thành Gia Định xây năm 1790. Còn khi nói Gia Định thành, ta sẽ hiểu theo nghĩa thứ hai trong ngữ cảnh: Gia Định thành thông chí (tên một tác phẩm của Trịnh Hoài Đức). Gia Định thành ở đây chỉ cả vùng Nam kỳ, giống như Bắc thành chỉ cả vùng Bắc kỳ trong thế kỷ XIX.
