Sông Đồng Nai chảy qua địa bàn thị xã Tân Uyên, huyện Bắc Tân Uyên (tỉnh Bình Dương); huyện Tân Phú, Vĩnh Cửu (tỉnh Đồng Nai)… với chiều dài khoảng 60km. Những tháng qua, tình hình sạt lở bờ sông Đồng Nai đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống người dân dọc hai bờ sông; trong đó nạn khai thác cát trái phép là nguyên nhân chính dẫn đến vấn nạn nhà dân đổ sập xuống dòng sông.
Nơm nớp lo sập nhà
Theo thống kê của Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh Bình Dương, hiện sông Đồng Nai đoạn chảy qua địa bàn thị xã Tân Uyên có 6 điểm sạt lở, huyện Bắc Tân Uyên 11 điểm; chiều dài mỗi điểm sạt lở từ 10 - 100m, rộng từ 3 - 15m, làm mất nhiều đất sản xuất của các hộ dân. Bà Dương Thị Sen ở thị xã Tân Uyên lo lắng: “Gia đình tôi ở vùng này lâu lắm rồi, nhưng từ năm 2015 đến nay, tình hình sạt lở bờ sông xảy ra liên tục khiến vườn cây, nhà cửa trong vùng đổ gần hết xuống sông. Đi không được, ở cũng không xong; nhiều đêm vợ chồng, con cái ngủ không được. Khi dòng sông ngày càng khoét sâu vào đất liền thì sớm muộn căn nhà nhỏ của gia đình tôi cũng sẽ rơi xuống nước”.
Tại tỉnh Đồng Nai, trong vụ sạt lở đất vào cuối tháng 6 vừa qua, tường và nền của gần 10 hộ dân trên địa bàn ấp 1, xã Tân An (huyện Vĩnh Cửu) đã bị xé vỡ, gây bất an trong dân.
Theo tìm hiểu, nguyên nhân gây sạt lở bờ sông Đồng Nai là do dòng chảy thay đổi và tình trạng bơm hút cát lậu trên sông. Bà con ở xã Tân An (huyện Vĩnh Cửu) cho biết, thời gian qua vẫn còn một số người dân địa phương và từ các huyện khác lén lút khai thác cát trái phép vào ban đêm nên bờ sông tiếp tục sạt lở. Nỗi khổ của các hộ dân trong lúc này là ngoài việc kiếm tiền tu sửa nhà, còn phải thấp thỏm với tình cảnh “hà bá” có thể nuốt chửng nhà cửa lúc nào không hay, thậm chí đe dọa cả tính mạng, bởi thời điểm này vùng Đông Nam bộ đang vào mùa mưa.
Mạnh tay với “sa tặc”
Việc di dời dân tránh nguy cơ nhà cửa đổ xuống sông Đồng Nai đang được xã Tân An cấp tập triển khai. Lãnh đạo UBND xã Tân An cho biết, địa phương đã cấp đất cho những hộ dân bị hư hỏng nhà cửa trong đợt sạt lở đất nghiêm trọng hồi cuối tháng 6-2016. Tuy nhiên, vấn đề di dời những hộ bị ảnh hưởng còn lại hiện chưa có chủ trương, vì phải chờ kế hoạch từ UBND huyện Vĩnh Cửu. Ngoài các hộ đồng ý chuyển đi nơi khác, vẫn có trường hợp không muốn di dời vì lo không đủ khả năng xây dựng nhà mới. Còn theo bà Nguyễn Thị Thanh Phương, Phó Chủ tịch UBND huyện Vĩnh Cửu, đến cuối tháng 7 đã có 8 hộ dân ở xã Tân An được giao đất ở tại khu vực tái định cư mới. Những phần đất bị giải tỏa, UBND huyện giao cho UBND xã Tân An trồng cây xanh để chống xói mòn, sạt lở. Huyện đang lập thủ tục xây nhà mới 8 hộ dân này. Đối với những hộ còn lại, UBND huyện sẽ kiến nghị UBND tỉnh Đồng Nai lập dự án để di dời, tránh những chuyện đáng tiếc có thể xảy ra.
Về phía tỉnh Bình Dương, Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh đã kiến nghị UBND tỉnh Bình Dương chỉ đạo các ngành chức năng của tỉnh phối hợp với UBND huyện Bắc Tân Uyên và UBND thị xã Tân Uyên tăng cường công tác tuần tra để xử lý dứt điểm các trường hợp khai thác cát trái phép; kiểm tra, đình chỉ và nghiêm cấm người dân không xây dựng nhà cửa, công trình kiến trúc trong phạm vi hành lang sông Đồng Nai.
Vào lúc này, cần phải khẳng định rằng việc nhà cửa, đất đai của người dân hai tỉnh Bình Dương và Đồng Nai rơi xuống sông Đồng Nai do nạn khai thác cát tràn lan là rất nghiêm trọng. Chính vì vậy, các cấp chính quyền hai tỉnh trên cần nhanh chóng ngăn chặn hiệu quả tình trạng khai thác cát trái phép với quy mô lớn, đồng thời có kế hoạch xây dựng khu tái định cư để di dời những hộ có nhà nằm gần bờ sông.
ĐỨC TRUNG
