Mấy năm gần đây, TP Huế cũng như các huyện vùng ven Phú Vang, Phong Điền và thị xã Hương Thủy đã hình thành hàng trăm vườn mai vàng có quy mô từ 400 - 500 gốc/vườn. Tuy nhiên, năm nay thời tiết nắng mưa trái vụ rồi rét đậm kỷ lục 18 ngày liên tục khiến mai vàng Huế “lỡ hẹn” Tết cổ truyền Tân Mão 2011. Vì vậy, để vớt vát, nhiều người làm vườn tại Huế dùng thuốc kích thích Methyl Parathion hay Monitor phun lên cành và thân cây. Đồng thời, bón thêm phân chuồng, vỏ trấu ủ ấm gốc, thậm chí giăng màng thắp điện sáng trưng cả ngày lẫn đêm, tăng nhiệt độ giúp hoa nở trong điều kiện rét đậm...
Trong khi đó, bà Lê Thị Chư, chủ vườn cây cảnh Mai Viên (119 Nguyễn Chí Thanh, TP Huế) lại có sáng kiến đưa mai vàng vào TPHCM tránh rét để mai nở đúng tết. Theo bà Chư, mưa và rét đậm kéo dài những ngày qua khiến vườn mai 400 gốc của gia đình bà chỉ nở hoa được khoảng 20%, nhưng không người mua vì hoa hé nụ gặp mưa nên cánh hoa rũ rượi, rụng dần. Ngày 10 tháng chạp, bà Chư quyết định thuê ô tô vận chuyển 100 gốc mai vào TPHCM nhờ người chăm sóc trong điều kiện thời tiết nắng ấm. Hiện tại, số mai vàng bà Chư gửi vào TPHCM chăm sóc đã hé nụ. Ngày 25 tháng chạp sẽ vận chuyển về lại Huế để bán đúng dịp tết. Tuy nhiên, phương án này rất tốn kém với cước vận chuyển và thuê người chăm sóc lên đến 70 triệu đồng/100 gốc mai...
Không cần sử dụng hóa chất nhưng vườn mai gần 500 gốc của gia đình ông Lê Quý Huề (thị xã Hương Thủy) đến giờ này đều đã nảy nụ, một số cây bắt đầu nở hoa khoe sắc. Ông Huề cho biết: “5 năm trước, vườn mai gia đình nở muộn, tôi cũng sử dụng hóa chất phun kích thích nhưng sau tết khách hàng nhờ chăm sóc lại thì cây héo lá và chết úa. Hỏi các nhà khoa học mới hay, phun thuốc kích thích sẽ làm đảo lộn quá trình sinh trưởng và phát triển của cây trồng. Lạm dụng hóa chất, nhẹ thì cây vĩnh viễn không ra hoa trở lại, nặng thì cây chết rụi khi thời tiết ấm nắng sau lập xuân...
Muốn mai vàng nở hoa khoe sắc đúng dịp tết phải chăm sóc cây ngay từ tháng giêng. Cụ thể, mai vàng chơi tết xong phải thay đất quanh gốc bằng một lượng đất phù sa đã được làm tơi xốp trong lò hun, tiếp đó cắt tỉa và dùng bạt, vòm che mưa, che nắng giữ nhiệt độ trung bình cho cây luôn ở mức 30-35oC. Đến tháng 11 âm lịch, thời tiết rét đậm thì ngắt lá mai ngay từ đầu tháng, ngược lại ngắt lá từ ngày 15 kéo dài đến hết tháng 11. Những năm có tháng nhuận hoặc lập xuân sớm, mai vàng thường nở sớm nên phải ngắt lá trễ hơn từ 5 đến 10 ngày.
VŨ VĂN THẮNG