Miền Trung đang hứng chịu những ngày nắng nóng khó chịu nhất trong nhiều năm qua. Tại những địa phương như chảo lửa ở Quảng Trị, Quảng Bình, Hà Tĩnh... nắng vọt lên hơn 40°C, cá biệt có nơi lên đến 45-47°C, độ ẩm xuống thấp khiến không khí ngột ngạt khó thở.
Nóng như lò bát quái
Trong nhiều ngày qua, tại Quảng Bình nắng nóng đột ngột xuất hiện trên diện rộng khiến hoạt động của người dân bị đảo lộn. Tại Đồng Hới, nắng nóng hơn 40°C vào thời điểm giữa trưa, ở Đồng Lê (Tuyên Hóa), nắng nóng vọt lên 42°C trong nhiều ngày liên tiếp. Tại Ba Đồn, nắng nóng cũng diễn biến hết sức gay gắt. Đặc biệt, đồng hồ đo nhiệt độ tại công viên ven sông Nhật Lệ (Đồng Mỹ, Đồng Hới) trong nhiều ngày đã nhảy vọt lên 47°C, độ ẩm chỉ còn lại 28% khiến không khí rất ngột ngạt. Nhiều người nhìn chỉ số nhiệt độ ở đồng hồ công cộng này không tin đã đưa nhiệt kế ra đo, có khi chỉ số còn vọt lên 48°C. Ông Trần Văn Thành ở Đồng Hới cho biết: “Nắng nóng tăng vọt nhiệt độ, nhiệt kế bỏ ngoài nắng một chút đã lên đến 48°C, có khi hơn. Ở trong nhà cũng ngột ngạt chịu không thấu do độ ẩm bị nắng rút xuống quá thấp, cộng với gió phơn Tây Nam (gió Lào) ràn rạt nên người lớn rồi trẻ con thấy khó thở vô cùng”.
Tại TP Đông Hà (Quảng Trị), những đợt gió Lào thổi mạnh càng làm cho không khí nóng thêm. Cả đêm, mặt trời lặn rồi vẫn nóng, vì độ ẩm xuống thấp. Sáng sớm tưởng là đỡ chút nào nhưng nóng vẫn như trong lò bát quái. Tại vùng Kỳ Nam, Kỳ Thượng (Kỳ Anh), Hương Khê (Hà Tĩnh), nhiệt độ ngoài trời chênh lệch rất nhiều so với dự báo thời tiết. Ông Nguyễn Văn Hòa ở Kỳ Nam cho biết: “Dự báo dưới 39°C nhưng nhiệt kế để trong nhà đã lên 42°C, đưa ra ngoài trời thì có khi đến 47°C”. Bà Lê Thị Thí ở Hương Khê nói: “Nắng chi mà nóng như lửa đốt. Trời chưa sáng thì nóng vẫn bủa khắp, trời sáng bảnh thì nắng bắt đầu thiêu rát da rát thịt. Ở vùng cực khổ, nắng gắt cả đời mà vẫn khó chịu thì người khác đến chắc bỏ đi luôn vì quá nóng”.
Khan hiếm nước và báo động cháy rừng
UBND huyện Minh Hóa (Quảng Bình) cho biết, 45.000 người dân có nguy cơ thiếu nước sinh hoạt nghiêm trọng. Có 39 công trình hồ đập thủy lợi ở đây đang khô cạn dần. Trong khi đó trên sông Gianh, 11 cồn nổi giữa dòng sông này thuộc thị xã Ba Đồn người dân sống giữa bốn bề nước mặn vây bủa, họ sống nhờ vào nước mưa dự trữ bằng chum, lu nay đã cạn kiệt. Nay chờ mưa, phải chèo thuyền qua Bắc sông Gianh mua nước với mỗi mét khối nước ngọt giá 100.000 đồng.
Nắng nóng kèm gió Lào trong suốt hai tuần qua đã làm cho nhiều con sông, con suối trên địa bàn huyện Hương Khê (Hà Tĩnh) cạn kiệt. Nhiều địa phương khác trên địa bàn tỉnh Quảng Trị cũng đang bắt đầu đối mặt với việc thiếu nước trong những tháng mùa hè tới bởi nắng nóng vẫn chưa có dấu hiệu suy giảm. Chi cục Kiểm lâm Quảng Trị, Quảng Bình, Hà Tĩnh cho biết, đang triển khai diện rộng từ xã đến tỉnh lực lượng dự phòng và chuyên nghiệp để bảo vệ rừng, đề phòng cháy rừng diễn ra do nắng nóng quá lớn. Hiện các chi cục kiểm lâm đã yêu cầu tất cả chủ rừng, các lâm trường, rừng phòng hộ không được đốt thực bì nhằm tránh các đám cháy lan nhanh do gió Lào thổi mạnh, các địa phương cũng nghiêm cấm người dân đốt rừng làm rẫy trong mùa nắng như hiện nay.
Đủ cách giải nóng
Trước tình hình nắng nóng đang căng thẳng, người dân tự bảo vệ mình bằng nhiều cách dân gian và sử dụng phương tiện hiện đại để chăm sóc trẻ nhỏ. Ở các cửa hàng bán điện máy dọc đường Mẹ Suốt (Hải Đình, Đồng Hới), các mặt hàng quạt hơi nước, quạt tích điện, quạt mát bình thường đều cháy hàng. Trong khi đó tại chợ Đông Hà, quạt tích điện được ưa chuộng hơn cả vì người dân sợ mất điện trong những ngày nắng nóng của mùa hè năm nay. Các địa phương ở vùng chảo lửa mùa nóng như Quảng Trị, Quảng Bình, Hà Tĩnh đều ghi nhận mặt hàng máy lạnh đang bán rất chạy, nhiều ngày liên tiếp “cháy hàng” do người mua rất đông. Thợ lắp ráp máy lạnh cũng quá tải, có khi người này đặt mua được máy lạnh, nhưng phải 3 đến 4 ngày sau mới có thợ đến”.
Nhiều gia đình không có điều kiện lắp máy lạnh, những bà mẹ trẻ đã có sáng kiến rất hữu ích “hộp đá điều hòa”. Họ mua thùng xốp về, đổ đầy đá lạnh. Trên nắp thùng khoét hai lỗ to, một lỗ cho hơi mát từ đá bay ra, lỗ kia đặt chiếc quạt thổi hơi gió vào thùng đá nhằm tạo gió làm mát cho con cái ngồi học hành, sinh hoạt gia đình khi mất điện.
Cách thức được hàng trăm người đang sử dụng đại trà để chống nóng trong những ngày nay là đổ xô ra biển tắm giải nhiệt. Tại bãi biển Nhật Lệ, Bảo Ninh, Quảng Thọ, Nhân Trạch (Quảng Bình); Thiên Cầm (Hà Tĩnh)... cứ chiều lại dày đặc người đi tránh nóng. Ở tất cả các làng biển hoặc những làng nông nghiệp gần giáp làng biển đều ra biển để chống nóng sau một ngày làm việc vất vả trong cảnh thời tiết nắng bức. Cụ ông Nguyễn Thy ở Đồng Hới nói: “Chính biển đã giải nóng, cứu người dân thoát khỏi nóng, chứ không có biển chắc chắn không chịu nổi cảnh nóng đến 45-47°C”.
MINH PHONG