Nêu cao trách nhiệm người đứng đầu trong phòng chống tham nhũng

Giao lưu trực tuyến về phòng chống tham nhũng và kê khai tài sản, thu nhập

(SGGPO).- Sáng nay, 13-12, Báo SGGP phối hợp với Thanh tra TPHCM đã tổ chức buổi giao lưu trực tuyến với bạn đọc xung quanh việc thực hiện pháp luật về phòng, chống tham nhũng và các quy định về kê khai, minh bạch hóa tài sản, thu nhập theo Nghị định 78/2013/NĐ-CP ngày 17-7-2013 của Chính phủ.

Những vấn đề mà bạn đọc quan tâm về công tác phòng, chống tham nhũng; đối tượng công khai tài sản, thu nhập; trình tự, hình thức công khai; việc giám sát, kiểm tra và xử lý sai phạm đối với các đối tượng phải công khai tài sản, thu nhập... đã được Phó Chánh Thanh tra TPHCM Lê Văn Hùng, Luật sư Nguyễn Văn Hậu - Phó Chủ tịch Hội luật gia TPHCM và các trưởng phòng thanh tra trên các lĩnh vực của Thanh tra thành phố đã trực tiếp trả lời bạn đọc trong buổi giao lưu trực tuyến diễn ra trên Báo SGGP Online. Sau đây là nội dung của buổi giao lưu:

Lê Hữu Hà - phường 14 (quận 5): - Luật Phòng, chống tham nhũng có quy định thưởng cho người tố giác tham nhũng không? Mức thưởng cao nhất là bao nhiêu?

- Ông Lê Văn Hùng - Phó Chánh Thanh tra thành phố: Điều 67 Luật Phòng, chống tham nhũng quy định về khen thưởng người tố cáo như sau: "Người tố cáo trung thực, tích cực cộng tác với cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền trong việc phát hiện, ngăn chặn và xử lý hành vi tham nhũng thì được khen thưởng về vật chất, tinh thần theo quy định của pháp luật". Mức thưởng cao nhất theo Điều 8 của Thông tư liên tịch số 03/2011/TTLT-BNV-TTCP ngày 06/5/2011 của Bộ Nội vụ và Thanh tra Chính phủ là 30 lần mức lương tối thiểu chung (Huân chương dũng cảm).

Đào Bá Lâm - phường Tân Phú (quận 7): Nghị định 78 so với Nghị định 37 được ban hành lần đầu tiên về minh bạch hóa tài sản, thu nhập có điểm gì khác cơ bản và có tác dụng ngăn ngừa, phát hiện tham nhũng của cán bộ, công chức hiện nay?

- LS Nguyễn Văn Hậu – Phó Chủ tịch Hội Luật gia TPHCM: Khắc phục tính hình thức, nâng cao hiệu quả của giải pháp minh bạch tài sản, thu nhập, Nghị định 78/2013/NĐ-CP được ban hành để thay thế Nghị định 37/2007/NĐ-CP và Nghị định 68/2011/NĐ-CP trước đây. So với các quy định trước đây, Nghị định 78/2013/NĐ-CP có những điểm mới cơ bản như sau:

Thứ nhất, Nghị định 78/2013/NĐ-CP đã quy định thống nhất đối tượng kê khai trong một văn bản thay thế quy định tại Nghị định 37/2007/NĐ-CP của Chính phủ và Quyết định 85/2008/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về đối tượng phải kê khai; bỏ một số đối tượng xét thấy không cần thiết phải kê khai như giảng viên chính, bác sỹ chính, dược sỹ chính, thủ kho, thủ quỹ.

Thứ hai, Nghị định làm rõ hơn nguyên tắc xác định giá trị tài sản, thu nhập phải kê khai; Nguyên tắc xác định giá trị tài sản phải kê khai giúp cho người có nghĩa vụ xác định tài sản và biến động tài sản phải kê khai một cách rõ ràng, hạn chế bớt sự tùy nghi so với các quy định trước đây.

Thứ ba, quy định mới thống nhất việc kê khai theo một mẫu và chỉ thực hiện mỗi năm một lần thay cho việc phải kê khai nhiều mẫu với nhiều thủ tục như kê khai lần đầu, kê khai bổ sung, kê khai khi bổ nhiệm, miễn nhiệm... trước đây.

Thứ tư, Điều 15 Nghị định 78/2013/NĐ-CP quy định thêm các trường hợp người kê khai có nghĩa vụ phải giải trình về nguồn gốc tài sản tăng thêm để phù hợp với Luật Phòng, chống tham nhũng sửa đổi, bổ sung.

Trần Văn Hiệp - Quận 1: Tôi tên Trần Văn Hiệp ngụ tại quận 1, hiện tôi đã nghe nói nhiều về vấn đề chuyển đổi vị trí công tác, nhưng trên thực tế thì những hành vi nào bị cấm và chưa thực hiện việc định kỳ chuyển đổi vị trí công tác?

- Ông Lê Văn Hùng - Phó Chánh Thanh tra thành phố: Khoản 2 Điều 4 và Điều 6 Nghị định số 158/2007/NĐ-CP ngày 27/10/2007 của Chính phủ về danh mục các vị trí công tác và thời hạn định kỳ chuyển đổi vị trí công tác đối với cán bộ, công chức, viên chức quy định như sau:

1. Những hành vi bị cấm trong việc thực hiện định kỳ chuyển đổi vị trí công tác:

a) Không thực hiện việc định kỳ chuyển đổi vị trí công tác trái với chuyên môn, nghiệp vụ đang làm hoặc đang phụ trách;

b) Nghiêm cấm việc lợi dụng các quy định về định kỳ chuyển đổi vị trí công tác đối với cán bộ, công chức, viên chức vì mục đích vụ lợi hoặc để trù dập cán bộ, công chức, viên chức.

2. Những trường hợp chưa thực hiện việc định kỳ chuyển đổi vị trí công tác:

a. Cán bộ, công chức, viên chức đang trong thời gian bị xem xét, xử lý kỷ luật.

b. Cán bộ, công chức, viên chức đang trong thời gian bị khởi tố, điều tra hoặc có liên quan đến công việc đang bị thanh tra, kiểm tra.

c. Cán bộ, công chức, viên chức đang điều trị bệnh hiểm nghèo theo quy định của Bộ Y tế, đi học dài hạn hoặc được cử đi biệt phái.

d. Cán bộ, công chức, viên chức nữ đang trong thời gian mang thai hoặc nuôi con dưới 36 tháng tuổi. Trường hợp phải nuôi con nhỏ dưới 36 tháng tuổi (do vợ mất hoặc trường hợp khách quan khác) thì cán bộ, công chức, viên chức nam cũng được áp dụng như cán bộ, công chức nữ quy định tại khoản này.

Phạm Thị Tâm - Gò Vấp: Là một công dân tôi muốn tố cáo hành vi tham nhũng thì tôi phải thực hiện như thế nào, thủ tục ra sao?

- LS. Nguyễn Văn Hậu - Phó Chủ tịch Hội Luật gia TPHCM: theo Điều 54, 55 Nghị định số 59/2013/NĐ-CP ngày 17 tháng 6 năm 2013 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Phòng, chống tham nhũng thì:

“1. Công dân tố cáo hành vi tham nhũng bằng các hình thức sau:

a) Tố cáo trực tiếp;

b) Gửi đơn tố cáo;

c) Tố cáo qua điện thoại;

d) Tố cáo qua mạng thông tin điện tử.

2. Người tố cáo phải nêu rõ họ, tên, địa chỉ, nội dung tố cáo và cung cấp các thông tin, tài liệu liên quan đến nội dung tố cáo mà mình có.

3. Những tố cáo về hành vi tham nhũng mà người tố cáo mạo tên, nội dung tố cáo không rõ ràng, thiếu căn cứ, những tố cáo đã được cấp có thẩm quyền giải quyết nay tố cáo lại nhưng không có bằng chứng mới thì không được xem xét, giải quyết”,

Và thủ tục tiếp nhận tố cáo:

“1. Khi công dân tố cáo trực tiếp thì người tiếp nhận phải ghi lại nội dung tố cáo, họ, tên, địa chỉ người tố cáo, khi cần thiết thì ghi âm lời tố cáo. Bản ghi nội dung tố cáo phải cho người tố cáo đọc lại, nghe lại và ký xác nhận. Thời điểm tiếp nhận tố cáo tính từ ngày người tố cáo ký xác nhận vào bản nội dung tố cáo.

2. Tiếp nhận tố cáo hành vi tham nhũng theo hình thức gửi đơn tố cáo:

a) Trường hợp đơn tố cáo được gửi theo đường bưu điện thì thời điểm tiếp nhận tố cáo là ngày nhận được đơn tố cáo;

b) Trường hợp đơn tố cáo được gửi trực tiếp thì người tiếp nhận phải làm giấy biên nhận; thời điểm tiếp nhận đơn tố cáo là ngày ghi trên giấy biên nhận.

3. Ngay sau khi nhận được tố cáo qua điện thoại, bằng thông điệp dữ liệu thì cơ quan, tổ chức, cá nhân nhận được tố cáo phải tiến hành xác minh lại họ tên, địa chỉ của người tố cáo theo thông tin người tố cáo cung cấp, áp dụng theo thẩm quyền hoặc yêu cầu cơ quan, tổ chức có thẩm quyền áp dụng biện pháp cần thiết nhằm kịp thời phát hiện, ngăn chặn hành vi tham nhũng.

4. Đối với những tố cáo không rõ họ, tên, địa chỉ người tố cáo nhưng nội dung tố cáo rõ ràng, bằng chứng cụ thể, có cơ sở để thẩm tra, xác minh thì các cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền nghiên cứu, tham khảo thông tin được cung cấp để phục vụ công tác phòng, chống tham nhũng”.

Một công chức: Là một công chức thuộc diện đối tượng phải kê khai, tôi muốn biết thời gian, trình tự, thủ tục kê khai, tiếp nhận bản kê khai được thực hiện như thế nào? Xin được tư vấn?

- LS. Nguyễn Văn Hậu - Phó Chủ tịch Hội Luật gia TPHCM: Điều 9 Nghị định số 78/2013/NĐ-CP ngày 17 tháng 7 năm 2013 của Chính phủ về minh bạch tài sản, thu nhập quy định:

1. Hàng năm, chậm nhất là ngày 30 tháng 11, đơn vị, bộ phận phụ trách công tác tổ chức, cán bộ lập danh sách Người có nghĩa vụ kê khai trình người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị phê duyệt; gửi mẫu Bản kê khai, hướng dẫn và yêu cầu Người có nghĩa vụ kê khai thực hiện việc kê khai tài sản, thu nhập.

2. Trong thời hạn 10 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được mẫu Bản kê khai, việc kê khai phải được hoàn thành và nộp về cho đơn vị, bộ phận phụ trách công tác tổ chức, cán bộ.

3. Trong thời hạn 7 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được Bản kê khai, đơn vị, bộ phận phụ trách công tác tổ chức cán bộ kiểm tra tính đầy đủ các nội dung phải kê khai; trường hợp Bản kê khai chưa đúng quy định (theo mẫu) thì yêu cầu kê khai lại, thời hạn kê khai lại là 3 ngày làm việc kể từ ngày nhận được yêu cầu. Đơn vị, bộ phận phụ trách công tác tổ chức cán bộ lưu bản chính hoặc bản sao theo thẩm quyền, gửi 01 bản sao đến cơ quan, tổ chức, đơn vị nơi sẽ công khai Bản kê khai để thực hiện việc công khai theo quy định.

4. Việc kê khai tài sản, thu nhập phải hoàn thành chậm nhất là ngày 31 tháng 12 hằng năm.

Nguyễn Kim Anh - quận Thủ Đức: Tôi là Nguyễn Kim Anh ngụ tại quận Thủ Đức, hiện nay tôi thấy việc kê khai minh bạch tài sản được các cơ quan nhà nước triển khai mạnh mẽ, nhưng việc quản lý và sử dụng Bản kê khai này như thế nào?

- Ông Lê Văn Hùng - Phó Chánh Thanh tra thành phố: Điều 10 Nghị định số 78/2013/NĐ-CP ngày 17 tháng 7 năm 2013 của Chính phủ về minh bạch tài sản, thu nhập quy định:

1. Bản kê khai được lưu cùng hồ sơ cán bộ, công chức, viên chức; Người có nghĩa vụ kê khai có trách nhiệm lưu giữ bản sao Bản kê khai của mình; đối với Người có nghĩa vụ kê khai thuộc diện cấp ủy quản lý (theo quy định về phân cấp quản lý cán bộ) thì đơn vị phụ trách công tác tổ chức, cán bộ sao y 2 bản, nộp bản gốc cho ban tổ chức cấp ủy cùng cấp, lưu 1 bản sao tại đơn vị mình, gửi 1 bản sao cho cơ quan kiểm tra cấp ủy cùng cấp có thẩm quyền quản lý cán bộ (để phục vụ công tác giám sát và xác minh theo quy định).

Khi Người có nghĩa vụ kê khai được điều động sang cơ quan, tổ chức, đơn vị khác thì Bản kê khai của người đó phải được chuyển giao cùng hồ sơ cán bộ cho cơ quan, tổ chức, đơn vị mới. Khi Người có nghĩa vụ kê khai nghỉ hưu, thôi việc thì Bản kê khai của người đó được lưu giữ theo quy định về quản lý hồ sơ cán bộ, công chức, viên chức.

2. Bản kê khai được sử dụng trong các trường hợp sau:

a) Phục vụ cho việc bầu, phê chuẩn, bổ nhiệm, cách chức, miễn nhiệm, bãi nhiệm, kỷ luật đối với Người có nghĩa vụ kê khai tài sản, thu nhập;

b) Phục vụ cho hoạt động của cơ quan, tổ chức, đơn vị có thẩm quyền trong việc công khai, kiểm tra, thanh tra, kiểm toán, điều tra, xác minh, kết luận, xử lý về hành vi tham nhũng;

c) Phục vụ yêu cầu khác liên quan đến công tác tổ chức, cán bộ.

Nguyễn Văn Thắng - quận 8: Tôi tên Nguyễn Văn Thắng sống tại quận 8, trên thực tế ở địa phương tôi có rất nhiều khoản đóng góp mà chính quyền vận động người dân hỗ trợ, nhưng việc sử dụng nó có được pháp luật quy định công khai minh bạch không?

- LS. Nguyễn Văn Hậu - Phó Chủ tịch Hội Luật gia TPHCM: Theo quy định tại Điều 16 Luật Phòng chống tham nhũng thì các khoản đóng góp của nhân dân đều phải công khai minh bạch, cụ thể:

Việc huy động các khoản đóng góp của nhân dân để đầu tư xây dựng công trình, lập quỹ trong phạm vi địa phương phải lấy ý kiến nhân dân và được Hội đồng nhân dân cùng cấp xem xét, quyết định.

Việc huy động, sử dụng các khoản đóng góp của nhân dân phải được công khai để nhân dân giám sát và phải chịu sự thanh tra, kiểm tra, giám sát theo quy định của pháp luật.

Nội dung phải công khai bao gồm mục đích huy động, mức đóng góp, việc sử dụng, kết quả sử dụng và báo cáo quyết toán.

Công trình cơ sở hạ tầng tại xã, phường, thị trấn sử dụng các khoản đóng góp của nhân dân phải công khai các nội dung sau đây:

a) Nội dung phải công khai theo quy định

b) Dự toán cho từng công trình theo kế hoạch đầu tư được duyệt;

c) Nguồn vốn đầu tư cho từng công trình;

d) Kết quả đã huy động của từng đối tượng cụ thể, thời gian huy động;

đ) Kết quả lựa chọn nhà thầu đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt;

e) Tiến độ thi công và kết quả nghiệm thu khối lượng, chất lượng công trình và quyết toán công trình.

Trần Quốc Lập - huyện Củ Chi: Tôi tên Trần Quốc Lập, hiện ngụ tại huyện Củ Chi, tôi đã nghe nói nhiều đến vấn đề tham nhũng trong thời gian qua, tuy nhiên hiểu đúng thì thế nào được gọi là tham nhũng và hành vi nào thì bị quy vào hành vi tham nhũng, để sau này tôi có thể nhận biết và tố cáo các hành vi đó?

- LS. Nguyễn Văn Hậu - Phó Chủ tịch Hội Luật gia TPHCM: theo quy định khoản 2 Điều 1 Luật Phòng chống tham nhũng thì “Tham nhũng là hành vi của người có chức vụ, quyền hạn đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn đó vì vụ lợi”. Và Điều 3  Luật Phòng chống tham nhũng xác định 12 hành vi sau đây là hành vi tham nhũng:

1. Tham ô tài sản.

2. Nhận hối lộ.

3. Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản.

4. Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành nhiệm vụ, công vụ vì vụ lợi.

5. Lạm quyền trong khi thi hành nhiệm vụ, công vụ vì vụ lợi.

6. Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng với người khác để trục lợi.

7. Giả mạo trong công tác vì vụ lợi.

8. Đưa hối lộ, môi giới hối lộ được thực hiện bởi người có chức vụ, quyền hạn để giải quyết công việc của cơ quan, tổ chức, đơn vị hoặc địa phương vì vụ lợi.

9. Lợi dụng chức vụ, quyền hạn sử dụng trái phép tài sản của Nhà nước vì vụ lợi.

10. Nhũng nhiễu vì vụ lợi.

11. Không thực hiện nhiệm vụ, công vụ vì vụ lợi.

12. Lợi dụng chức vụ, quyền hạn để bao che cho người có hành vi vi phạm pháp luật vì vụ lợi; cản trở, can thiệp trái pháp luật vào việc kiểm tra, thanh tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án vì vụ lợi.

Một nhân viên mới - quận Tân Bình: Tôi là một nhân viên mới được cơ quan nhà nước tuyển dụng vào làm việc, hiện ngụ tại quận Tân Bình. Mới đây tôi có nghe nói về việc sắp tới sẽ kê khai tài sản, tôi xin được tư vấn những người nào phải kê khai, để xem tôi có phải kê khai hay không, tôi xin cám ơn.

- LS. Nguyễn Văn Hậu - Phó Chủ tịch Hội Luật gia TPHCM: Theo Điều 7 Nghị định số 78/2013/NĐ-CP ngày 17 tháng 7 năm 2013 của Chính phủ về minh bạch tài sản, thu nhập thì người có nghĩa vụ kê khai tài sản bao gồm:

“1. Đại biểu Quốc hội chuyên trách, đại biểu Hội đồng nhân dân chuyên trách, người ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân, người được dự kiến bầu, phê chuẩn tại Quốc hội, Hội đồng nhân dân.

2. Cán bộ, công chức từ Phó trưởng phòng của Ủy ban nhân dân cấp huyện trở lên và người được hưởng phụ cấp chức vụ tương đương trong cơ quan, tổ chức, đơn vị.

3. Sĩ quan chỉ huy từ cấp Phó tiểu đoàn trưởng, người hưởng phụ cấp chức vụ tương đương phó tiểu đoàn trưởng trở lên trong Quân đội nhân dân; sĩ quan chỉ huy từ cấp Phó tiểu đoàn trưởng, Phó trưởng công an phường, thị trấn, Phó đội trưởng trở lên trong Công an nhân dân.

4. Người giữ chức vụ tương đương Phó trưởng phòng trở lên tại bệnh viện, viện nghiên cứu, cơ quan báo, tạp chí, ban quản lý dự án đầu tư xây dựng có sử dụng ngân sách, tài sản của Nhà nước, ban quản lý dự án đầu tư xây dựng sử dụng vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA).

5. Hiệu trưởng, Phó hiệu trưởng trường mầm non, tiểu học, trường trung học cơ sở, trung học phổ thông, trung tâm giáo dục thường xuyên, người giữ chức vụ tương đương Phó trưởng phòng trở lên trong các trường đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp, dạy nghề của Nhà nước.

6. Thành viên hội đồng quản trị, thành viên hội đồng thành viên, thành viên ban kiểm soát, kiểm soát viên, người giữ chức danh quản lý tương đương từ Phó trưởng phòng trở lên trong doanh nghiệp nhà nước, người là đại diện phần vốn của Nhà nước, phần vốn của doanh nghiệp nhà nước và giữ chức danh quản lý từ Phó trưởng phòng trở lên trong doanh nghiệp có vốn đầu tư của Nhà nước, của doanh nghiệp nhà nước.

7. Bí thư, Phó bí thư Đảng ủy, Chủ tịch, Phó chủ tịch Hội đồng nhân dân, Chủ tịch, Phó chủ tịch, Ủy viên Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn; Trưởng công an, chỉ huy trưởng quân sự, cán bộ địa chính, xây dựng, tài chính, tư pháp - hộ tịch xã, phường, thị trấn.

8. Điều tra viên, kiểm sát viên, thẩm tra viên, thẩm phán, thư ký tòa án, kiểm toán viên nhà nước, thanh tra viên, chấp hành viên, công chứng viên nhà nước.

9. Người không giữ chức vụ quản lý trong các cơ quan nhà nước, cơ quan của Đảng, tổ chức chính trị - xã hội, đơn vị sự nghiệp công lập, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân, Công an nhân dân làm công tác quản lý ngân sách, tài sản của Nhà nước hoặc trực tiếp tiếp xúc và giải quyết công việc của cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân trong các lĩnh vực quy định tại Danh mục ban hành kèm theo Nghị định này”.

Như vậy bạn đối chiếu với quy định trên bạn xác định được mình có phải kê khai hay không.

Nguyễn Thị Linh - hẻm 429 đường Lê Văn Sỹ, phường 12 (quận 3): Từ trước đến nay tôi thấy rất ít có người dân dám đứng ra tố giác tội phạm tham nhũng, hoặc có đứng ra tố giác thì phần lớn là những người có lợi ích. Có phải do luật của chúng ta không khuyến khích người dân tố cáo tham nhũng?

- LS. Nguyễn Văn Hậu - Phó Chủ tịch Hội Luật gia TPHCM: Tôi cho rằng ý kiến của bạn là không đúng với các quy định pháp luật về phòng chống tham nhũng hiện này. Công tác phòng, chống tham nhũng là công việc không của chỉ riêng ai mà là của toàn bộ hệ thống chính trị và của toàn xã hội. Luật Phòng chống tham nhũng sửa đổi, bổ sung đều quy định khuyến khích.

Điều 6 Luật Phòng chống tham nhũng quy định Công dân có quyền phát hiện, tố cáo hành vi tham nhũng; có nghĩa vụ hợp tác, giúp đỡ cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền trong việc phát hiện, xử lý người có hành vi tham nhũng.

Tiếp đó, Điều 64, 65 Luật Phòng chống tham nhũng quy định công dân có quyền tố cáo hành vi tham nhũng với cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền. Cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân có trách nhiệm tạo điều kiện thuận lợi để công dân tố cáo trực tiếp, gửi đơn tố cáo, tố cáo qua điện thoại, tố cáo qua mạng thông tin điện tử và các hình thức khác theo quy định của pháp luật. Người đứng đầu cơ quan, tổ chức có thẩm quyền khi nhận được tố cáo hành vi tham nhũng phải xem xét và xử lý theo thẩm quyền; giữ bí mật họ, tên, địa chỉ, bút tích và các thông tin khác theo yêu cầu của người tố cáo; áp dụng kịp thời các biện pháp cần thiết để bảo vệ người tố cáo khi có biểu hiện đe doạ, trả thù, trù dập người tố cáo hoặc khi người tố cáo yêu cầu; thông báo kết quả giải quyết tố cáo cho người tố cáo khi có yêu cầu.

Mai Bá - phường Phước Long (quận 9): Tôi có đơn tố cáo cán bộ chính quyền làm sai lên cấp trên, nhưng sau đó không hiểu sao, người bị tôi tố cáo biết được việc này và thường xuyên làm khó dễ, đe dọa tôi. Theo luật thì ai sai và tôi phải làm gì?

- Ông Lê Văn Hùng - Phó Chánh Thanh tra thành phố: Điểm b và đ khoản 1Điều 9 của Luật Tố cáo năm 2011 quy định quyền của người tố cáo như sau:

"b) Được giữ bí mật họ, tên, địa chỉ, bút tích và các thông tin cá nhân khác của mình;

đ) Yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền bảo vệ khi bị đe dọa, trả thù, trù dập;"

Do đó, trong quá trình giải quyết của cơ quan có thẩm quyền phải giữ bí mật họ, tên, địa chỉ, bút tích và các thông tin cá nhân khác của bạn; nếu bạn bị đe dọa, trả thù, trù dập thì bạn có quyền yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền bảo vệ theo quy định Chương V Luật Tố cáo và mục 2 Chương III Nghị định số 76/2011/NĐ-CP ngày 03/10/2012 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Tố cáo.

Nguyễn Minh Dũng - lô C chung cư Nguyễn Thiện Thuật, phường 1 (quận 3): Để được giải quyết nhanh thủ tục nhà đất, tôi đã chủ động đưa 10 triệu đồng cho một cán bộ quận. Sự việc này đã xảy ra hơn 1 tháng nay rồi, nay tôi có thể viết đơn tố cáo được không? Và nếu cơ quan chức năng làm rõ được vụ việc này, tôi có bị tội “Đưa hối lộ không”?

- LS. Nguyễn Văn Hậu - Phó Chủ tịch Hội Luật gia TPHCM: Điều 289 Bộ luật hình sự 1999 được sửa đổi, bổ sung năm 2009 quy định về tội đưa hối lộ như sau: Người nào đưa hối lộ mà của hối lộ có giá trị từ hai triệu đồng đồng đến dưới mười triệu đồng hoặc dưới hai triệu đồng nhưng gây hậu quả nghiêm trọng hoặc vi phạm nhiều lần, thì bị phạt tù từ một năm đến sáu năm. Trường hợp người bị ép buộc đưa hối lộ mà chủ động khai báo trước khi bị phát giác, thì được coi là không có tội và được trả lại toàn bộ của đã dùng để đưa hối lộ. Hoặc trong trường hợp người đưa hối lộ tuy không bị ép buộc nhưng đã chủ động khai báo trước khi bị phát giác, thì có thể được miễn trách nhiệm hình sự và được trả lại một phần hoặc toàn bộ của đã dùng để đưa hối lộ.

Đỗ Thụy Bảo Uyên - quận Tân Bình: Tôi tên Đỗ Thụy Bảo Uyên, ngụ tại Quận Tân Bình. Vừa qua cơ quan tôi có phát các biểu mẫu về kê khai tài sản thu nhập, tôi thấy có quá nhiều loại tài sản, thu nhập bắt buộc phải kê khai, tôi sợ kê khai sai sót hoặc kê khai không đúng, tôi mong muốn được tư vấn loại tài sản, thu nhập nào thì bắt buộc phải kê khai?

- LS. Nguyễn Văn Hậu - Phó Chủ tịch Hội Luật gia TPHCM:  Điều 8 Nghị định số 78/2013/NĐ-CP ngày 17 tháng 7 năm 2013 của Chính phủ về minh bạch tài sản, thu nhập quy định các loại tài sản, thu nhập phải kê khai gồm:

1. Các loại nhà, công trình xây dựng: Nhà, công trình xây dựng khác đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sở hữu; Nhà, công trình xây dựng khác chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sở hữu hoặc giấy chứng nhận quyền sở hữu đứng tên người khác; Nhà, công trình xây dựng khác đang thuê hoặc đang sử dụng thuộc sở hữu của Nhà nước.

2. Các quyền sử dụng đất: Quyền sử dụng đất đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng; Quyền sử dụng đất chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng hoặc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đứng tên người khác.

3. Tiền mặt, tiền cho vay, tiền gửi các cá nhân, tổ chức trong nước, nước ngoài mà giá trị mỗi loại từ 50 triệu đồng trở lên.

4. Tài sản ở nước ngoài.

5. Ô tô, mô tô, xe máy, tầu, thuyền và những động sản khác mà Nhà nước quản lý (theo quy định của pháp luật phải đăng ký sử dụng và được cấp giấy đăng ký) có giá trị từ 50 triệu đồng trở lên.

6. Kim loại quý, đá quý, cổ phiếu, các loại giấy tờ có giá trị chuyển nhượng khác có giá trị từ 50 triệu đồng trở lên.

7. Các khoản nợ phải trả có giá trị từ 50 triệu đồng trở lên.

8. Tổng thu nhập trong năm

 Nguyễn Hữu Minh - lô A, cư xá Thanh Đa, phường 27 (quận Bình Thạnh): Nhiều cán bộ, công chức có tài sản rất lớn nhưng họ để cho vợ, con, anh, em họ hàng đứng tên, như vậy khi bị phát hiện tham nhũng, nhà nước có thu lại được không?

- Ông Lê Văn Hùng - Phó Chánh Thanh tra thành phố: Nếu xác định đó là tài sản do tham nhũng mà có thì căn cứ theo khoản 1 Điều 70 Luật Phòng, chống tham nhũng quy định về nguyên tắc xử lý tài sản tham nhũng thì "Cơ quan, tổ chức có thẩm quyền phải áp dụng các biện pháp cần thiết để thu hồi, tịch thu tài sản tham nhũng"

Một nguời dân - số 2 bis Đinh Tiên Hoàng, phường Đa Kao (quận 1): Một số hộ dân tại số 2 bis Đinh Tiên Hoàng, phường Đa Kao (quận 1) bị thu hồi đất thực hiện Dự án xây dựng Trường THPT Năng khiếu Thể dục - Thể thao . Mấy năm nay chúng tôi đã có đơn khiếu nại về mức giá đền bù, giải tỏa nhưng tới nay UBND quận 1 vẫn chưa có quyết định giải quyết. Vừa qua, chúng tôi thấy một số hộ dân trong dự án theo phương án trước kia chỉ được nhận tiền hỗ trợ di dời, nay lại nhận tiền đền bù với số tiền rất lớn. Cũng có tin nói các hộ dân này “chung chi” đậm cho những cán bộ có trách nhiệm nên mới được giải quyết. Nếu thông tin trên là đúng thì chúng tôi có quyền tố cáo những cán bộ làm sai này không và đơn tố cáo gửi đến cơ quan nào?

- LS. Nguyễn Văn Hậu - Phó Chủ tịch Hội Luật gia TPHCM: Trong trưòng hợp này, nếu bạn có các chứng cứ chứng minh về các hành vi vi phạm của cán bộ, công chức thì bạn có quyền tố cáo hành vi vi phạm tới Chủ tịch UBND Quận 1 để đựơc xem xét và giải quyết theo thẩm quyền. Khi tố cáo, bạn có trách nhiệm trình bày trung thực về nội dung tố cáo; cung cấp thông tin, tài liệu liên quan đến nội dung tố cáo mà mình có được; chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung tố cáo của mình và nếu cố ý tố cáo sai sự thật thì bạn phải có trách nhiệm bồi thường thiệt hại.

Mai Bá - ngụ phường Phước Long (quận 9): Tôi có đơn tố cáo cán bộ chính quyền làm sai lên cấp trên, nhưng sau đó không hiểu sao, người bị tôi tố cáo biết được việc này và thường xuyên làm khó dễ, đe dọa tôi. Theo luật thì ai sai và tôi phải làm gì?

- LS. Nguyễn Văn Hậu - Phó Chủ tịch Hội Luật gia TPHCM: Điều 9 Luật Tố cáo quy định người tố cáo có các quyền được giữ bí mật họ, tên, địa chỉ, bút tích và các thông tin cá nhân khác của mình. Đồng thời, Điều 36 Luật Tố cáo cũng quy định rõ như sau: Cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền khi tiếp nhận tố cáo, giải quyết tố cáo, khai thác, sử dụng thông tin, tài liệu do người tố cáo cung cấp có trách nhiệm giữ bí mật họ, tên, địa chỉ, bút tích và các thông tin cá nhân khác của người tố cáo; đồng thời phải áp dụng biện pháp cần thiết theo thẩm quyền hoặc đề nghị cơ quan, tổ chức có thẩm quyền có biện pháp cần thiết để giữ bí mật thông tin và bảo vệ cho người tố cáo.

Phan Bá -  phường Thảo Điền (quận 2): Việc giải trình tài sản theo Nghị định 78 chỉ nói đến phần tăng thêm, mà không nói đến phần tài sản giảm. Trong thực tế, nhiều cán bộ, công chức khi kê khai thì kê tài sản lớn, sau đó chuyển cho người khác đứng tên, để đến khi nếu có bị phát hiện thì không bị xử lý. Việc này luật xử lý như thế nào, thưa ông Phó Chánh Thanh tra thành phố.

- Ông Lê Văn Hùng - Phó Chánh Thanh tra thành phố: Điều 46 và khoản 2, 3 Điều 44 Luật Phòng, chống tham nhũng năm 2005 sửa đổi, bổ sung năm 2007 và 2012 quy định người có nghĩa vụ kê khai chỉ giải trình nguồn gốc tài sản tăng thêm và "Người có nghĩa vụ kê khai tài sản phải kê khai tài sản, mọi biến động về tài sản thuộc sở hữu của mình và tài sản thuộc sở hữu của vợ hoặc chồng và con chưa thành niên; người có nghĩa vụ kê khai tài sản phải kê khai trung thực và chịu trách nhiệm về việc kê khai".

Trường hợp người kê khai không trung thực thì bị xử lý theo quy định tại Điều 52 Luật Phòng, chống tham nhũng như sau:

1. Người kê khai tài sản không trung thực bị xử lý kỷ luật theo quy định của pháp luật. Quyết định kỷ luật đối với người kê khai tài sản không trung thực phải được công khai tại cơ quan, tổ chức, đơn vị nơi người đó làm việc.

2. Người ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân mà kê khai tài sản không trung thực thì bị xóa tên khỏi danh sách những người ứng cử; người được dự kiến bổ nhiệm, phê chuẩn mà kê khai tài sản không trung thực thì không được bổ nhiệm, phê chuẩn vào chức vụ đã dự kiến".

Hà Đăng Tiến - hadangtien@gmail.com - 14/23B, Lê Văn Thọ, Phường 9, Quận Gò vấp, TPHCM: Biểu hiện tham nhũng, tiêu cực được báo chí đăng tải và phát hành rộng rãi. Tôi xin hỏi có cơ quan nào chủ động vào cuộc để xác minh hoặc ngăn ngừa tham nhũng tiêu cực không?

- LS. Nguyễn Văn Hậu - Phó Chủ tịch Hội Luật gia TPHCM: Trong thời gian vừa qua, báo chí có vai trò rất quan trọng trong công tác phòng chống tham nhũng. Nhiều vụ việc tham nhũng đã được báo chí phát hiện được các cơ quan Nhà nước như cơ quan cảnh sát điều tra, Thanh tra vào cuộc điều tra, xác minh và xử lý theo quy định pháp luật. Thực tế thời gian qua cho thấy các vụ việc như tiêu cực đất đại tại xã Bà Điểm (huyện Hóc Môn); vụ việc Nguyễn Văn Khỏe và đồng bọn lập hồ sơ đền bù khống dự án Khu đô thị công nghiệp Đông Thạnh, huyện Hóc Môn chiêm đoạt hàng ngàn lượng vàng thì sau khi có phản ánh của các cơ quan báo chí, cơ quan cảnh sát điều tra đã vào cuộc điều tra, xác định sai phạm và chuyển hồ sơ cho Viện Kiểm sát và Toà án nhân dân xử lý theo quy định pháp luật.

1 công dân - huyện Bình Chánh: Là công dân sống trên địa bàn huyện Bình Chánh, bản thân đôi khi muốn thực hiện việc tố cáo nhưng tôi không biết trách nhiệm tiếp nhận và giải quyết tố cáo của các cơ quan nhà nước như thế nào? Xin được tư vấn?

- LS. Nguyễn Văn Hậu - Phó Chủ tịch Hội Luật gia TPHCM: Theo quy định tại Điều 19, Điều 20 Luật Tố cáo thì việc tố cáo được thực hiện bằng đơn tố cáo hoặc tố cáo trực tiếp.

Khi nhận được tố cáo thì người giải quyết tố cáo tại các cơ quan quản lý Nhà nước có trách nhiệm phân loại và xử lý như sau: Nếu tố cáo thuộc thẩm quyền giải quyết của mình thì trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày nhận được đơn tố cáo, phải kiểm tra, xác minh họ, tên, địa chỉ của người tố cáo và quyết định việc thụ lý hoặc không thụ lý giải quyết tố cáo, đồng thời thông báo cho người tố cáo biết lý do việc không thụ lý, nếu có yêu cầu; trường hợp phải kiểm tra, xác minh tại nhiều địa điểm thì thời hạn kiểm tra, xác minh có thể dài hơn nhưng không quá 15 ngày; Nếu tố cáo không thuộc thẩm quyền giải quyết của mình thì trong thời hạn 5 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được đơn tố cáo, người tiếp nhận phải chuyển đơn tố cáo cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền giải quyết và thông báo cho người tố cáo, nếu có yêu cầu. Trường hợp người tố cáo đến tố cáo trực tiếp thì người tiếp nhận tố cáo hướng dẫn người tố cáo đến tố cáo với cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền giải quyết.

Trong quá trình tiếp nhận, xử lý thông tin tố cáo, nếu xét thấy hành vi bị tố cáo có dấu hiệu tội phạm thì cơ quan, tổ chức nhận được tố cáo có trách nhiệm chuyển hồ sơ, tài liệu và những thông tin về vụ việc tố cáo đó cho cơ quan điều tra hoặc Viện kiểm sát có thẩm quyền để xử lý theo quy định của pháp luật.

Trường hợp hành vi bị tố cáo gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, của tập thể, tính mạng, tài sản của công dân thì cơ quan, tổ chức nhận được tố cáo phải áp dụng biện pháp cần thiết theo thẩm quyền hoặc báo ngay cho cơ quan công an, cơ quan khác có trách nhiệm ngăn chặn kịp thời hành vi vi phạm.

Trịnh Công Toàn - Quận 3: Tôi tên Trịnh Công Toàn ngụ tại quận 3, hiện nay các cơ quan Đảng và nhà nước nêu cao tinh thần trách nhiệm của người đứng đầu trong cơ quan Nhà nước thì không biết pháp luật phòng, chống tham nhũng quy định như thế nào về vấn đề này trong công tác phòng, chống tham nhũng?

- LS. Nguyễn Văn Hậu - Phó Chủ tịch Hội Luật gia TPHCM: Điều 54 Luật Phòng, chống tham nhũng sửa đổi, bổ sung quy định người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị phải chịu trách nhiệm về việc để xảy ra hành vi tham nhũng trong cơ quan, tổ chức, đơn vị do mình quản lý, phụ trách; chịu trách nhiệm trực tiếp về việc để xảy ra hành vi tham nhũng của người do mình trực tiếp quản lý, giao nhiệm vụ.

Cấp phó của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị phải chịu trách nhiệm trực tiếp về việc để xảy ra hành vi tham nhũng trong lĩnh vực công tác và trong đơn vị do mình trực tiếp phụ trách.

Người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị phải chịu trách nhiệm liên đới về việc để xảy ra hành vi tham nhũng trong lĩnh vực công tác và trong đơn vị do cấp phó của mình trực tiếp phụ trách.

Người đứng đầu đơn vị trực thuộc cơ quan, tổ chức phải chịu trách nhiệm trực tiếp về việc để xảy ra hành vi tham nhũng trong đơn vị do mình quản lý.

Việc xử lý trách nhiệm người đứng đầu và cá nhân khác có trách nhiệm trong tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp và các tổ chức khác có sử dụng ngân sách nhà nước về việc để xảy ra hành vi tham nhũng được thực hiện theo quy định của Luật Phòng chống tham nhũng và điều lệ, quy chế của tổ chức đó.

Tuy nhiên, theo quy định  của Luật, trách nhiệm của người đứng đầu, cấp phó của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị quy định nêu trên được loại trừ trong trường hợp họ không thể biết được hoặc đã áp dụng các biện pháp cần thiết để phòng ngừa, ngăn chặn hành vi tham nhũng.

Đỗ Thị Thanh Thúy - tthuy14884@gmail.com - TPHCM: Xin chào Phó Chánh Thanh tra thành phố. Tham gia buổi giao lưu hôm nay, tôi có mấy câu hỏi nhờ ông trả lời:

1. Trường hợp ông A thuộc đối tượng phải kê khai tài sản, sở hữu 1 xe máy là 40 triệu và vợ sở hữu 1 xe máy là 20 triệu vậy có phải kê khai hai chiếc xe này không. Hay chỉ tính xe của đối tượng phải kê khai thôi.

2. Mục số 8 phần II, tổng thu nhập trong năm: chỉ ghi tổng số tiền thu nhập hay bắt buộc phải diễn giải từng khoản thu nhập như lương, phụ cấp, cho thuê nhà... Và tại mục này chỉ ghi tổng thu nhập của bản thân hay tổng thu nhập của vợ và chồng.

3. Giải thích thêm về phần tổng thu nhập trong năm của phần III, nó có giống với tổng thu nhập trong phần II hay không. Ghi giống nhau ở hai phần này hay sao ?

- Ông Lê Văn Hùng - Phó Chánh Thanh tra Thành phố: Nguyên tắc kê khai tài sản, thu nhập theo Điều 4 của Nghị định số 78/2013/NĐ-CP ngày 17 tháng 7 năm 2013 của Chính phủ là phải kê khai tài sản, thu nhập thuộc quyền sở hữu hoặc sử dụng của bản thân, của vợ hoặc chồng và con chưa thành niên (con đẻ, con nuôi theo quy định của pháp luật) tại thời điểm hoàn thành bản kê khai tài sản thu nhập. Đối với tài sản là xe gắn máy thì giá trị từ 50 triệu đồng trở lên mới phải kê khai. Trường hợp này ông A và vợ, mỗi người chỉ sở hữu 1 xe máy dưới 50 triệu đồng nên ông A không phải kê khai.

Cũng theo nguyên tắc kê khai tài sản, thu nhập nêu trên thì khi khai thu nhập phải khai thu nhập của bản thân (phân loại chi tiết: lương, phụ cấp lương, tiền thưởng, thù lao, cho, tặng, biếu, thừa kế, thu nhập hưởng lợi từ các khoản đầu tư, các khoản thu nhập khác) rồi đến thu nhập của vợ hoặc chồng và con chưa thành niên (nếu có) để thành tổng thu nhập.

Tổng thu nhập trong năm nêu trong cột 2 bảng khai của phần III - bản kê khai tài sản thu nhập là số chênh lệch tăng thêm của năm nay so với kỳ khai năm trước khác với tổng thu nhập nêu ở điểm 8 phần II bản kê khai tài sản thu nhập.

Minh Nhut - Quận 8-TPHCM:  Theo quy định, phải kê khai tài sản những tài sản trị giá 50 triệu đồng trở lên, nhưng vào thời điểm kê khai, ai sẽ có quyền hạn định giá tài sản đó? Ví dụ, tôi mua một chiếc xe gắn máy trị giá 51 triệu đồng vào đầu năm, nhưng đến cuối năm thì xác định trị giá chiếc xe này ra sao?

- Ông Lê Văn Hùng - Phó Chánh Thanh tra Thành phố: Khoản 4 Điều 4 Nghị định số 78/2013/NĐCP ngày 17/7/2013 của Chính phủ về minh bạch tài sản, thu nhập quy định: Giá trị tài sản, thu nhập kê khai được tính bằng tiền phải trả khi mua, khi nhận chuyển nhượng, xây dựng hoặc giá trị ước tính khi được cho, tặng, thừa kế.

Trường hợp đầu năm mua xe gắn máy có giá trị thực trả là 51 triệu đồng thì cuối năm xác định giá trị kê khai phải trừ giá trị hao mòn qua sử dụng (khấu hao tài sản). Mức khấu hao tài sản do người có nghĩa vụ kê khai tự xác định. Cần lưu ý là giá trị tài sản kê khai chỉ có tính chính xác tương đối nhưng phải bảo đảm tính trung thực theo Khoản 2 Điều 4 Nghị định số 78/2013/NĐCP ngày 17/7/2013 của Chính phủ.

SGGP Online
Ảnh: Minh Sĩ