Năm 1965, trước sự phá sản của chiến lược chiến tranh đặc biệt, Mỹ triển khai chiến lược chiến tranh cục bộ, ồ ạt đưa quân viễn chinh trực tiếp tham chiến ở miền Nam Việt Nam. Một mặt, đế quốc Mỹ và tay sai đánh phá ác liệt phong trào cách mạng, mặt khác chúng ra sức xuyên tạc bằng nhiều phương tiện truyền thông rằng Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam là nhóm khủng bố man rợ…
Trong bối cảnh ấy, bất chấp sự đe dọa của bom đạn Mỹ, nhà báo Úc Wilfred Burchett đã lặn lội vượt rừng, tìm đến căn cứ cách mạng phía Bắc Tây Ninh - nơi diễn ra cuộc đối đầu lịch sử giữa lực lượng cách mạng dưới ngọn cờ của Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam cùng gần 1,5 triệu quân Mỹ và chư hầu để giải quyết vấn đề ai thắng ai?
Đồng chí Nguyễn Hữu Thọ và nhà báo Wilfred Burchett (phải).
Ông Burchett đã vào căn cứ 2 lần (1 lần với nhà báo Pháp Madeleine Riffaud) vào năm 1965 và 1966. Ông đã 2 lần gặp và phỏng vấn luật sư Nguyễn Hữu Thọ, Chủ tịch Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam. Ông đặt ra nhiều câu hỏi, trong đó có câu hỏi rất hóc búa: “Lực lượng Mỹ đến 300.000 quân (lúc đó đã có dư luận đến 500.000 quân), liệu Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam có chịu nổi sức mạnh quân sự ghê gớm như vậy?”. Đồng chí Nguyễn Hữu Thọ ung dung trả lời: “Chúng tôi có thể thành công trong việc đương đầu, chống lại mọi sự tăng quân của Mỹ và có thể đánh bại về quân sự trong bất cứ tình huống nào. Toàn dân chúng tôi tiến hành cuộc chiến tranh này và không lùi bước trước bất cứ khó khăn hoặc hy sinh nào”. Trước sự trả lời đầy thuyết phục này, ông Burchett khẳng định: “Những phân tích cơ bản của Chủ tịch Nguyễn Hữu Thọ đã được thực tế chứng minh trong suốt cuộc chiến tranh”.
Sau chuyến đi lịch sử trên, ông Burchett, nhà báo dũng cảm và bà Madeleine Riffaud đã viết nhiều bài phóng sự độc đáo, đầy sức thuyết phục nhằm vạch trần cuộc chiến tranh phi nghĩa của Mỹ và nói lên niềm tin của họ vào sự tất thắng của cách mạng. Cuối cùng, cuộc đối đầu lịch sử để giải quyết vấn đề ai thắng ai kết thúc, nhân dân Việt Nam đã chiến thắng. Ông Burchett đã được mời tham dự lễ mít tinh mừng chiến thắng 30-4-1975 tại TPHCM. Và ông đã có dịp gặp lại đồng chí Nguyễn Hữu Thọ.
Nhân dịp kỷ niệm 100 năm ngày sinh của nhà báo Burchett (16-9-1911 – 16-9-2011) tại thủ đô Hà Nội, Bảo tàng Hồ Chí Minh, Thông Tấn xã Việt Nam, Liên hiệp Các tổ chức hữu nghị Việt Nam đã tổ chức cuộc triển lãm ảnh “Wilfred Burchett và Việt Nam”. Ông George Burchett, con trai nhà báo Wilfred Burchett, sinh ra ở Việt Nam, đã đến dự cuộc triển lãm. Nhân dịp này, ông George Burchett được Chủ tịch nước Trương Tấn Sang tiếp thân mật và nhận Kỷ niệm chương “Vì hòa bình hữu nghị giữa các dân tộc” do Chủ tịch Liên hiệp Các tổ chức hữu nghị Việt Nam Vũ Xuân Hồng trao tặng.
Ngày 28-10-2011, tại Bảo tàng Hồ Chí Minh – Chi nhánh TPHCM tổ chức cuộc triển lãm ảnh “Wilfred Burchett với Việt Nam” với sự tham dự của ông George Burchett. Dịp này, ông George Burchett sẽ đi thăm khu di tích căn cứ địa cách mạng Bắc Tây Ninh, địa đạo Củ Chi - nơi có tượng ông W. Burchett với du kích Củ Chi và chiêm ngưỡng bức phù điêu trước cổng nghĩa trang liệt sĩ Củ Chi có khắc hình ảnh ông W. Burchett.
NGUYỄN HỮU CHÂU
