Cục Dự trữ Liên bang Mỹ ngày 30-1 tái xác nhận cam kết có thêm các biện pháp kích thích kinh tế Mỹ giữa lúc nhiều chỉ số cho thấy nền kinh tế Mỹ có dấu hiệu suy giảm trở lại. Theo số liệu của Bộ Thương mại Mỹ, tăng trưởng GDP của Mỹ trong quý 4-2012 giảm 0,1% (-0,1%). Tốc độ tăng trưởng GDP trong quý 4-2012 giảm mạnh hơn nếu so với mức tăng trưởng +0,3% quý 3-2012.
Đây là lần đầu tiên GDP quý của Mỹ giảm kể từ quý 2-2009. Nguyên nhân suy giảm là do Chính phủ Mỹ cắt giảm chi tiêu công và tốc độ giải quyết hàng tồn kho chậm. Chi tiêu công và đầu tư của Chính phủ Mỹ trong quý 4-2012 giảm 15% trong khi quý 3-2012 tăng 9,5%. Tương tự, tốc độ giải quyết hàng tồn kho giảm 1,27% trong khi quý 3-2012 tăng 0,73%. Ngoài ra, chi tiêu quốc phòng giảm 22% và hậu quả của cơn bão Sandy cũng là những nguyên nhân làm GDP Mỹ giảm trong quý 4-2012.
Liệu tăng trưởng GDP giảm trong quý 4-2012 sẽ mở đầu xu hướng giảm cho cả năm 2013? Ông Bill Hampel, Chủ tịch Hiệp hội Liên minh quốc gia tín dụng Mỹ nói trên CNN: “Theo tôi biết thì chưa ai có thể kết luận đây là dấu hiệu của một cuộc suy thoái mới”. Theo ông, các doanh nghiệp Mỹ vẫn bán nhiều hàng trong quý 4-2012 nhưng vấn đề là hàng tồn kho vẫn còn, nếu hàng tồn kho giảm trong thời gian tới, họ sẽ lại bù vào. “Động lực cơ bản của nền kinh tế vẫn ở trong tình trạng tốt”, ông Hampel đánh giá.
Thật vậy, vẫn còn một số chỉ số quan trọng mang tính tích cực với kinh tế Mỹ, trong đó có tiêu dùng cá nhân trong quý 4-2012 vẫn tăng và nhìn chung, cả năm 2012, kinh tế Mỹ vẫn tăng trưởng 2,2% và là năm thứ 3 liên tiếp tăng trưởng (năm 2011 là 1,8% và năm 2010 là 2,4%). Tăng trưởng tiêu dùng cá nhân trong quý 4-2012 tăng 2,2% so với 1,6% trong quý 3.
Cần nhớ rằng tiêu dùng cá nhân chiếm 70% tổng số các hoạt động kinh tế của nền kinh tế số một thế giới. CNN dẫn lời nhà kinh tế Paul Ashworth thuộc tổ chức tư vấn kinh tế Capital Economics cho rằng sự giảm sút kinh tế Mỹ trong quý 4-2012 là điều có thể chấp nhận được. Cũng theo các nhà kinh tế Mỹ, hàng tồn kho tăng là dấu hiệu các doanh nghiệp tăng mua dự trữ, điều này có thể dẫn đến sức tiêu dùng sẽ tăng cao hơn trong năm 2013.
Dù thế nào đi nữa, cũng không thể quá lạc quan về kinh tế Mỹ. Những khoản cắt giảm chi tiêu mà Hạ viện Mỹ lăm le thực hiện cho bằng được sẽ có thể kéo GDP của Mỹ sụt giảm trong năm 2013. Ông Alan Kreuger, trưởng ban cố vấn của Tổng thống Mỹ Barack Obama nói: “Những số liệu kinh tế trong quý 4-2012 nhắc nhở về tầm quan trọng của Quốc hội. Họ phải hành động như thế nào để không gây hại cho nền kinh tế”.
Thế nhưng theo ông William Allison, người phát ngôn của Chủ tịch Ủy ban ngân sách Hạ viện Mỹ: “Chỉ có lĩnh vực tư nhân có thể làm kinh tế Mỹ hồi phục, đừng mong đợi điều đó ở chính phủ”. Theo các nghị sĩ đảng Cộng hòa, vấn đề lớn là phải làm sao giảm thâm hụt ngân sách. Ngoài ra, nhu cầu hàng hóa Mỹ trên toàn cầu, đặc biệt là tại châu Âu và Trung Quốc tiếp tục giảm sút cũng là một quan ngại với nền kinh tế Mỹ. Nói theo cách của ông Hampel thì đà tăng trưởng kinh tế tích cực nhưng chưa thể bùng nổ.
THỤY VŨ
