Ở ĐBSCL, Đồng Tháp là một trong những địa phương chủ trương phát triển đàn bò sữa. Nông dân cứ ngỡ nuôi bò sữa “ngon ăn” hơn “mần lúa”, nào ngờ mới mua về đã gặp sự cố như bò già, bò bệnh… dẫn đến thua lỗ, nợ nần chồng chất. Nhiều hộ bán đất, bán tài sản mà vẫn không đủ tiền trả nợ, lâm vào cuộc sống khốn khó.
Te tua giấc mộng đổi đời!
Cầm giấy nợ của ngân hàng gởi đến đòi tiền lãi và nợ quá hạn, ông Nguyễn Chí Thành, 58 tuổi, ngụ ấp Tân An, xã Tân Thành, huyện Lai Vung tỏ ra bất lực vì không khả năng thanh toán. Món nợ trên 160 triệu đồng là số tiền “quá sức” đối với cặp vợ chồng già không nghề, không tài sản như ông?
Dự án phát triển bò sữa ở Đồng Tháp thất bại, hàng loạt hộ nợ ngập đầu.
Ông Thành kể: “Trước đây, gia đình tôi sống nhờ 4 công ruộng, mỗi năm làm 3 vụ lúa tuy không giàu nhưng cũng đủ ăn. Năm 2003, ngành nông nghiệp và chính quyền địa phương giới thiệu tập huấn nuôi bò sữa. Mấy ông kỹ sư bảo bò sữa rất dễ nuôi và mau làm giàu, mỗi sáng vắt vắt là kiếm vài trăm ngàn đồng. Ngoài ra, còn bán bò con thu bạc triệu… Lời như vậy ai mà chẳng ham”.
Ông Thành hớn hở về gom tiền nhà và đi vay 2 đợt trên 140 triệu đồng; Sở NN- PTNT cho đối ứng (hỗ trợ vốn) 66 triệu đồng để ông mua 6 con bò sữa về nuôi. Do không rành kỹ thuật chăm sóc nên đàn bò bị bệnh liên miên, hết viêm tử cung đến viêm vú, bị ký sinh trùng, trục trặc đường sinh sản… Có con phải vô đến 20 chai nước biển vẫn không hết. Khi bò đến kỳ phối giống, nhiều con không đậu thai, có con đẻ ra bò đực bị chết… Ông Thành lỗ te tua.
Cũng ôm giấc mộng đổi đời từ bò sữa, chị Trần Thị Thu Hà, xã Tân Phước (huyện Lai Vung) mạnh dạn đốn bỏ nửa công quýt hồng đang cho trái và chuyển 7 công lúa sang trồng cỏ nuôi bò. Chị còn vay ngân hàng 120 triệu đồng để mua 6 con bò sữa và xây chuồng trại… Thế nhưng bò đem về không chịu lên giống, bị bệnh liên tục. Chị “cầu cứu” cán bộ thú y chữa trị nhưng vẫn vô hiệu. Không còn đất sản xuất, lại phải tốn tiền thuốc điều trị cho bò, chị nợ nần ắp lẫm.
Cũng ở Tân Phước, gia đình anh Trần Văn Công đang sống ổn định từ nghề làm vườn, vợ dạy học, nghe tin nuôi bò sữa làm giàu, anh liền đốn 3,5 công nhãn để trồng cỏ. Không đủ tiền mua bò giống, anh chạy mượn người thân 15 triệu đồng, vay thêm ngân hàng 75 triệu đồng… Ngay năm đầu tiên đã thất bại ê chề, đàn bò cho sữa rất ít và bị sự cố thường xuyên. Gia đình anh từ chỗ đủ ăn bỗng trở thành con nợ.
Một dự án thua trắng!
Thua lỗ, nhiều nông dân Đồng Tháp chỉ còn cách bán bò sữa. Anh Công chua chát: “Nếu như trước đây mua mỗi con bò giống từ 20 - 22 triệu đồng thì nay kêu bán chỉ 5- 6 triệu đồng hổng ai thèm ngó!”. 6 con bò của anh Công kêu bán “gãy lưỡi” chỉ được 32 triệu đồng.
Bà Trần Thị Khuyến, ở xã Tân Thành bán 11 con với giá… 45 triệu đồng (bằng 2 con bò giống lúc mua về). Nhiều hộ khác cũng không thể cầm cự được vì chi phí thức ăn cao, bò bệnh nhiều, cho sữa ít, khó tiêu thụ… nên đồng loạt kêu bán đổ bán tháo; có hộ bán bò sữa cho thương lái “làm thịt” và chấp nhận lỗ nặng.
Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Bình Thành (huyện Lấp Vò) là một trong những HTX làm nông nghiệp và dịch vụ giỏi nhất ở ĐBSCL. Thế nhưng khi “vướng” vào bò sữa, Bình Thành cũng bị thất bại thảm hại. Trong tổng số 20 con bò sữa của HTX mua về, số tiền lỗ lên đến 250 triệu đồng. Hiện còn nợ khoảng 62 triệu đồng chưa trả được.
Chủ nhiệm HTX Lưu Văn Bút thừa nhận: “Giá bò giống mua về quá cao nhưng chất lượng quá kém, bò già… Người nuôi thì thiếu kinh nghiệm không biết gì về bò sữa, cán bộ chuyên môn thiếu và yếu, nhiều loại bệnh không điều trị được… Ngoài ra, vùng nuôi không phù hợp, không đủ nguyên liệu cho bò ăn, chất lượng sữa không cao, khó tiêu thụ… Đó là những nguyên nhân dẫn đến thất bại”.
Nhiều chuyên gia thuộc Bộ NN-PTNT cũng cho rằng, bò sữa là con vật khó nuôi và không phù hợp với những vùng ngập lũ như ở ĐBSCL có khí hậu nóng và thiếu đồng cỏ. Đặc biệt, những hộ thiếu kiến thức cơ bản, thiếu cơ sở vật chất… thì rất khó nuôi bò sữa (!?). Dù vậy, tỉnh Đồng Tháp vẫn chủ trương phát triển đàn bò sữa để rồi dẫn đến thất bại và nông dân là người lãnh đủ?
Những ngày qua, ông Thành đã bán 4 công đất để trả nợ nhưng chẳng thấm vào đâu. Ông Đoàn Văn Chẳng bán tài sản và cầm nhà ở trả một phần nợ ngân hàng, hiện còn thiếu gần 100 triệu đồng. Anh Ba Lê ở xã Tân Phước, anh Trần Quốc Tuấn ở xã Long Hậu… đều bán đất mà chưa trả hết nợ. Nhiều hộ khác cũng lâm vào tình cảnh hết sức bi đát.
Gần 500 con bò sữa mà Đồng Tháp mua về, đến nay phần lớn đã “tan đàn” - một dự án thua trắng.Hàng loạt hộ thực hiện theo chủ trương của tỉnh phát triển đàn bò sữa, giờ đang bí lối nhưng ngân hàng cứ đến đòi nợ mỗi ngày.
Nói như ông Nguyễn Chí Thành, đất đai, tài sản đã bị bò sữa “nuốt hết”, giờ gạo ăn hàng ngày đã khó lấy đâu ra tiền trả nợ. Mong mỏi của người dân là chờ các ngành chức năng can thiệp cho khoanh nợ hoặc hỗ trợ vốn để chuyển nghề khác, giúp họ ổn định cuộc sống thì mới trả nợ được.
DUY - TRỌNG
