Hỏi: Trong bài “Long Khánh trăn trở miền ký ức” (SGGP, 21-4-2005), tác giả viết: Lẽ ra phải gọi cho chính xác là “phòng tuyến Long Khánh” thay vì gọi là “phòng tuyến Xuân Lộc”. Tại sao vậy?
Phan Thị Xuân Vân (đường Nguyễn Văn Cừ, Long Khánh, Đồng Nai)
Hoàng Anh: Ngày 22-10-1956, Sắc lệnh số 143-NV (của chính quyền Ngô Đình Diệm) tách phần phía Đông-Nam của tỉnh Biên Hòa để lập tỉnh mới Long Khánh. Tỉnh lỵ của tỉnh Long Khánh là thị xã Xuân Lộc.
Gần 20 năm sau, vào cuối tháng 3 đầu tháng 4-1975, sau khi phần lớn các tỉnh miền Trung được giải phóng, chính quyền Nguyễn Văn Thiệu làm theo lời khuyến cáo của tướng Frederick C. Weyand (tham mưu trưởng Lục quân Mỹ, nguyên tư lệnh cuối cùng của quân Mỹ ở miền Nam Việt Nam) lập tại Xuân Lộc một tuyến phòng thủ từ xa để bảo vệ “thủ đô” Sài Gòn, căn cứ Biên Hòa, đường số 15 (từ Sài Gòn xuống Vũng Tàu, sẽ dùng vào việc di tản khi cần thiết). Tuy nhiên, trước sức tấn công của quân giải phóng, đêm 20 rạng 21-4-1975, quân của Thiệu bỏ phòng tuyến Xuân Lộc, rút về Biên Hòa theo ngả Bà Rịa.
Tháng 2-1976, Chính phủ Cách mạng Lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam hợp nhất 3 tỉnh Biên Hòa, Long Khánh và Bà Rịa thành tỉnh Đồng Nai. Tỉnh Long Khánh cũ trở thành huyện Xuân Lộc. Quyết định số 107-HĐBT ngày 10-4-1991 chia huyện Xuân Lộc thành huyện Long Khánh (ở phía Tây) và huyện Xuân Lộc (ở phía Đông). Điều trớ trêu là thị trấn Xuân Lộc (tức thị xã Xuân Lộc, tỉnh lỵ Long Khánh cũ) lại nằm trong huyện Long Khánh (chứ không nằm trong huyện Xuân Lộc).
Gần đây, thị trấn Xuân Lộc được đổi tên thành thị xã Long Khánh.
“Phòng tuyến Xuân Lộc” là một cái tên mang tính lịch sử vì nó được lập ở thị xã Xuân Lộc xưa (nay là thị xã Long Khánh).
