Trong danh sách các địa danh nổi tiếng trên đường Trường Sơn huyền thoại, Tà Riệp - một địa danh của vùng Bắc A Lưới tỉnh Thừa Thiên - Huế, thường ít được nhắc đến. Cũng vì vậy, không nhiều người biết đấy chính là nơi tiếp nhận chuyến hàng đầu tiên của Tiểu đoàn gùi thồ 301 thuộc Đoàn 559, mở đầu cho hàng vạn tấn hàng hóa đã được tập kết, đưa nhận với những binh đoàn vận tải cơ giới rầm rộ tiến vào Nam.
Chuyển vũ khí, đạn dược vào Nam trên tuyến đường Trường Sơn. Ảnh: ĐOÀN CÔNG TÍNH
Sau khi thực hiện việc khảo sát, cắm mốc, xoi đường và hiệp đồng thống nhất xác định điểm tập kết, giao hàng đầu tiên với Khu ủy khu 5, đồng thời được sự giúp sức của cấp ủy, chính quyền và nhân dân Quảng Trị, nhất là nhân dân miền Tây Vĩnh Linh, Hướng Hóa, Đoàn 559 đã bí mật tiến hành mở các cung đường, thành lập các trạm kiểm soát, bảo vệ…
Tháng 6-1959, Đoàn 559 tổ chức xong Tiểu đoàn 301 gùi thồ đầu tiên theo đường đi mới mở nhập tuyến với khẩu hiệu hành động: “Đi không dấu, nấu không khói, nói không tiếng”. Từ Khe Hó, điểm đầu đường mòn Trường Sơn, dưới sự chỉ huy trực tiếp của Thượng tá Võ Bẩm, Đoàn trưởng Đoàn 559, con đường được phát triển theo hướng Tây Nam, vượt sông Bến Hải, qua đỉnh Voi Mẹp, xã Hướng Hiệp, huyện Hướng Hóa (Quảng Trị). Rồi từ Voi Mẹp, đoàn tiếp tục mở lối mòn sang Rào Quán, vượt đường 9 (Hướng Hóa), đến Pa Lin (Tây Nam Thừa Thiên - Huế) vào Tà Riệp (Bắc A Lưới - Thừa Thiên - Huế).
Ngày 13-8-1959, chuyến hàng đầu tiên của Tiểu đoàn 301 (Đoàn 559) chính thức vượt Trường Sơn. Sau 8 ngày đêm vượt qua bao sông sâu, suối dữ, đèo cao và hệ thống đồn bốt chốt chặn của kẻ thù, ngày 20-8-1959, hơn 500kg vũ khí do Tiểu đoàn 301 chuyển vào Nam qua địa bàn Quảng Trị đã được giao an toàn cho Liên khu 5 ở Tà Riệp và từ đây, công văn tài liệu, lương thực thực phẩm, vũ khí đạn dược được nhanh chóng chuyển vào Nam. Cũng chính từ nơi này, chúng ta đã tiếp nhận các loại công văn, thư tín, những báo cáo đặc biệt từ miền Nam chuyển ra Bắc.
PHÚ KHUYNH
(Nguồn: Đường Hồ Chí Minh huyền thoại, Nhà xuất bản Quân đội Nhân dân, 2009)
