Câu ngạn ngữ “Tấc đất tấc vàng” xưa nay vốn để nói về giá trị của đất đai - dưới bàn tay lao động của con người có thể biến thành của cải vật chất để nuôi sống và làm giàu cho chính con người. Trong thời buổi kinh tế thị trường, ở một nơi là trung tâm kinh tế, văn hóa xã hội lớn nhất nước như TPHCM thì thậm chí đất đai không chỉ giá trị như vàng mà còn như kim cương. Tuy nhiên, nhìn vào thực trạng sử dụng đất công, kho bãi công ở TPHCM lâu nay mà thấy xót xa bởi có nhiều diện tích sử dụng lãng phí, không đúng mục đích.
Từ nhiều năm qua, hàng trăm ngàn mét vuông kho bãi, hàng trăm khu đất công ở TPHCM đã và đang bị chiếm dụng, chưa thể thu hồi về cho nhà nước - chủ sở hữu đích thực. Những khu đất và kho bãi này hàng ngày vẫn có thể đẻ ra tiền, vẫn sinh lợi nhưng các đơn vị và cá nhân đang chiếm dụng, còn các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương được giao nhiệm vụ thu hồi thì lúng túng. Mặc dù gần đây cơ quan chức năng TPHCM và chính quyền quận huyện đã có nhiều giải pháp rốt ráo, song để thu hồi một số lượng khổng lồ kho bãi và đất đai sử dụng sai mục đích hoặc không hiệu quả cho nhà nước tiếp tục là vấn đề nan giải.
Vướng mắc thường gặp nhất hiện nay là việc các đơn vị đang chiếm dụng đất và kho bãi công không chịu trả lại cho nhà nước. Đã có rất nhiều lý do được nêu ra để thoái thác hoặc trù trừ, kéo dài thời gian hoàn trả, thậm chí có những tác động từ nhiều cấp để đơn vị được tiếp tục sử dụng đất và kho bãi mà họ đang khai thác. Trên thực tế, có nhiều khu đất, kho bãi đã có quyết định thu hồi của UBND TP, song nhiều năm qua đất vẫn chưa về tay nhà nước. Một khó khăn khác làm cho việc thu hồi đất công có thể bị kéo dài là hệ thống các quy định, thủ tục thu hồi chưa nhất quán và đặc biệt là việc đàm phán, thống nhất các phương án đền bù giữa hai bên: nhà nước và người sử dụng lâu nay. Đây là một vấn đề nhức nhối khiến có những công trình hàng năm chưa thể hoàn tất riêng thủ tục và cách thức đền bù.
Tuy nhiên, dù khó khăn như thế nào thì các cơ quan chức năng và chính quyền các quận huyện cũng phải thu hồi hết các kho bãi và khu đất công bị chiếm dụng hoặc sử dụng sai mục đích, vì đây là tài sản của nhà nước, của nhân dân. Mặt khác, không thể để một khối lượng lớn tài sản đất đai, kho bãi lãng phí hết năm này qua năm khác ở một địa phương “tấc đất tấc vàng” như TPHCM.
Vấn đề là ở chỗ chính quyền, các địa phương và cơ quan chức năng có đủ quyết tâm, sự dũng cảm để tháo gỡ những “nút thắt” đôi khi rất tế nhị, vì mục đích chung hay không.
Phan Lộc
