Tai nạn lao động: Sự chủ quan và nỗi đau dai dẳng

Một phút lơ là, tai nạn ập đến

Ngày 26-5, ngay trong Tháng hành động về AT-VSLĐ năm 2025, một vụ tai nạn thương tâm xảy ra tại Công ty Gạch men Phương Nam (xã Tân An, huyện Vĩnh Cửu, tỉnh Đồng Nai) làm 2 công nhân tử vong, 3 người đang được cấp cứu tại bệnh viện. Nghi vấn gây ra vụ TNLĐ này là do ngạt khí gas ở bộ phận lò đốt. Trước đó, ngày 21-5, tại tỉnh Quảng Nam đã xảy ra vụ nổ máy phủ bề mặt nam châm tại Nhà máy Nam châm từ tính SGI của Công ty TNHH SGI Vina (Khu công nghiệp Bắc Chu Lai) khiến 12 người nhập viện. Trong đó 1 công nhân bị bỏng nặng 60-70% diện tích cơ thể.

TNLĐ đã để lại hậu quả nặng nề đối với NLĐ, khiến họ mất sức khỏe, mất cơ hội làm việc, thậm chí cả tính mạng. Rất nhiều người từ trụ cột gia đình nay trở thành gánh nặng cho gia đình. Nhớ lại vụ tai nạn khiến bản thân thành người tàn phế, anh Trần Lê Thanh (ngụ huyện Bình Chánh, TPHCM) vẫn không khỏi rùng mình. Anh Thanh từng là công nhân bộ phận nhuộm của một công ty dệt may ở quận Bình Tân (TPHCM). Năm 2024, anh bị TNLĐ với tỷ lệ thương tật 61%. Anh cho biết mình có kinh nghiệm nên thuộc lòng các thao tác trong công việc.

Ý thức công việc của mình, anh Thanh luôn tuân thủ các quy định về an toàn lao động. Thế nhưng, trong một lần sơ sẩy, khi anh mở nắp nồi hơi nhuộm vải thì bất ngờ nồi nổ tung khiến anh bị phỏng toàn thân. Theo anh Thanh, nguyên nhân là do thiết bị sản xuất không bảo đảm an toàn, rơ-le nhiệt bị hư nên đã không thể hiện đúng nhiệt độ và áp suất trong nồi dẫn đến tai nạn thương tâm cho anh. Vụ tai nạn khiến anh Thanh từ một lao động chính của gia đình trở thành người phụ thuộc hoàn toàn vào đồng lương ít ỏi của vợ với công việc may gia công tại nhà.

Thời gian qua, hàng ngàn vụ TNLĐ thương tâm xảy ra mỗi năm do sự chủ quan của NLĐ cũng như sự không tuân thủ các quy định của doanh nghiệp. Theo các chuyên gia, hầu hết nguyên nhân các vụ TNLĐ xảy ra là do NLĐ chủ quan, không tuân thủ quy trình, thiếu kỹ năng, sử dụng thiết bị không an toàn, tình trạng sức khỏe không bảo đảm. Tuy nhiên, doanh nghiệp cũng thiếu thiết bị an toàn, máy móc, thiết bị không được bảo trì định kỳ gây mất an toàn; không tuân thủ các quy định về ATLĐ.

Nâng cao ý thức phòng ngừa

Trên thực tế, nhiều doanh nghiệp thực hiện tốt các biện pháp an toàn đã giúp hạn chế xảy ra TNLĐ. Theo Chủ tịch công đoàn Công ty TNHH Juki Việt Nam (KCX Tân Thuận, quận 7, TPHCM) Nguyễn Thị Mỹ Linh, nhờ thực hiện sáng kiến cảnh báo mà thời gian qua công ty không xảy ra TNLĐ, dù công ty hoạt động trong lĩnh vực cơ khí, ẩn chứa nhiều nguy cơ xảy ra TNLĐ.

Cụ thể, tại Công ty Juki có Ban An toàn lao động. Ngoài các hạng mục kiểm tra hàng ngày, hàng tháng, Ban An toàn lao động đưa ra mục tiêu chủ điểm riêng xoáy sâu vào một nội dung có nguy cơ tiềm ẩn TNLĐ cao để kiểm tra thường xuyên. Hàng tháng, mỗi công nhân lao động phải có ít nhất một phát hiện về nguy cơ mất an toàn tại nơi làm việc. Đó có thể là kỹ thuật trên máy móc hay đơn giản là ổ cắm điện, bậc thềm lên xuống thiếu an toàn… “Cách làm này khuyến khích công nhân lao động ý thức, tích cực phát hiện nguy cơ mất an toàn để cùng ngăn chặn, xử lý”, bà Mỹ Linh chia sẻ.

Chung tay trong tháng hành động về AT-VSLĐ năm nay với chủ đề “Tăng cường đánh giá, nhận diện nguy cơ rủi ro và chủ động triển khai các biện pháp bảo đảm an toàn, vệ sinh lao động tại nơi làm việc”, các cấp công đoàn thành phố đã tập trung triển khai quán triệt các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, của Tổng Liên đoàn Lao động VN về AT-VSLĐ. Theo Phó Chủ tịch Liên đoàn Lao động TPHCM Phạm Chí Tâm, tổ chức công đoàn đã phối hợp với các ngành chức năng, người sử dụng lao động củng cố, bồi dưỡng nâng cao nhận thức, trách nhiệm, kỹ năng của đội ngũ an toàn vệ sinh viên. Đồng thời phối hợp kiểm tra, giám sát việc chấp hành pháp luật lao động, Luật An toàn vệ sinh lao động, tăng cường đánh giá, nhận diện rủi ro, nguy cơ xảy ra TNLĐ và có giải pháp khắc phục, cải thiện điều kiện làm việc an toàn cho NLĐ.

Trong Tháng AT-VSLĐ, hơn 250 an toàn vệ sinh viên, cán bộ Công đoàn cơ sở, cán bộ phụ trách AT-VSLĐ, PCCC tại các đơn vị, doanh nghiệp thuộc LĐLĐ quận 5 được nghe lý thuyết kết hợp thực hành trải nghiệm nâng cao kiến thức PCCC-CNCH thông qua các thiết bị hiện đại, các tình huống cháy nổ, thực hành kỹ năng thoát nạn và sử dụng dụng cụ chữa cháy, CNCH, sơ cấp cứu người bị nạn. Ông Trần Văn Việt, Đội phó Đội Bảo vệ chợ Hòa Bình (quận 5), cho biết, chương trình tập huấn giúp ông rút ra được rất nhiều kinh nghiệm hay trong công tác PCCC-CNCH. “Buổi tập huấn giúp tôi thêm kiến thức để tuyên truyền đến tiểu thương, người dân nâng cao ý thức phòng ngừa cũng như cách thoát nạn nếu có sự cố xảy ra”, ông Việt bày tỏ.