Tạo thêm cú hích cho ngành dệt may

Năm 2019, ngành dệt may Việt Nam đặt mục tiêu đạt 40 tỷ USD. Để đạt được mục tiêu này đòi hỏi các doanh nghiệp (DN) trong ngành phải thay đổi cách thức sản xuất kinh doanh và đầu tư mạnh mẽ hơn nữa cho thiết bị cũng như nhân lực… Đó là nội dung được các chuyên gia nhấn mạnh tại buổi khai mạc Triển lãm Quốc tế ngành Công nghiệp dệt và may, thiết bị và nguyên phụ liệu 2019 mới đây tại TPHCM.
May áo sơ mi xuất khẩu tại Tổng công ty may Nhà Bè. Ảnh: THÀNH TRÍ
May áo sơ mi xuất khẩu tại Tổng công ty may Nhà Bè. Ảnh: THÀNH TRÍ

Dư địa phát triển còn lớn 

Các chuyên gia phân tích, dệt may Việt Nam còn rất nhiều dư địa để phát triển, và con số 40 tỷ USD xuất khẩu có thể hoàn thành được. Hiện ngành đã có những sản phẩm có khả năng cạnh tranh cao và dần hoàn chỉnh chuỗi cung ứng dệt may do dòng vốn đầu tư vào công nghiệp dệt nhuộm và nguyên phụ liệu đang tăng lên. Song song đó, thời điểm thực thi các hiệp định thương mại thế hệ mới sắp đến là những yếu tố hỗ trợ tích cực cho hoạt động sản xuất kinh doanh của dệt may Việt Nam trong năm 2019.

Cụ thể, năm 2019 Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) được kỳ vọng sẽ tạo cú hích cho nhiều ngành hàng của Việt Nam, trong đó có dệt may. Bên cạnh tác động từ CPTPP, ngành dệt may cũng đang chờ đón sự dịch chuyển đơn hàng tích cực hơn từ Trung Quốc qua Việt Nam do cuộc chiến tranh thương mại Mỹ - Trung; nếu diễn biến tốt, 6 tháng cuối năm 2019 sẽ có thêm thị trường EU. 

Tuy nhiên, cơ hội luôn song hành với thách thức nếu không chủ động đối phó. Năm 2019, tiếp tục là một năm đầy thách thức đối với ngành dệt may trong giai đoạn cần sự bứt phá, chuyển mình để hội nhập vào chuỗi cung ứng dệt may toàn cầu.

Bà Marisa S. Kuo, Quản lý dự án phát triển thị trường ở nước ngoài-Taiwan Textile Federation, cho biết, các DN dệt may Đài Loan đánh giá thị trường Việt Nam còn nhiều tiềm năng phát triển do chi phí sản xuất thấp, lao động dồi dào và Việt Nam có nhiều lợi thế xuất khẩu khi tham gia các FTA. Khoảng 50% số DN Đài Loan tham gia triển lãm này đã có cơ sở sản xuất ở Việt Nam và họ không ngừng mở rộng sản xuất cũng như nhiều DN dệt may Đài Loan có cơ sở sản xuất ở Trung Quốc cũng có xu hướng dịch chuyển sang Việt Nam. 

Triển khai đồng bộ các giải pháp 

Nhận định về sự phát triển của ngành dệt may Việt Nam, ông Lê Tiến Trường, Tổng Giám đốc Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex) cho biết, trong năm 2018, DN dệt may đã đạt mức kim ngạch xuất khẩu tới 36, 2 tỷ USD nhờ những thế mạnh về tay nghề kỹ thuật cao, tiêu chí sản xuất xanh, quản trị tiên tiến và quan hệ sâu với khách hàng truyền thống... Tuy nhiên, thị trường dệt may thế giới ngày một thách thức hơn, khi tình hình căng thẳng thương mại gia tăng, khiến ảnh hưởng tới giá dịch vụ, cũng như nhu cầu của khách hàng.

Bên cạnh đó, các nước xuất khẩu mạnh cũng coi Việt Nam là đối thủ cần kiềm chế. Để tiếp tục duy trì tốc độ tăng trưởng của DN trong năm 2019 và tương lai gần, thì ngành càng cần đổi mới cạnh tranh bằng các phương pháp thông minh hơn. Các DN dệt may không còn cách nào khác là phải sở hữu “bộ công cụ cạnh tranh” mới, bao gồm tập trung đổi mới công nghệ, tiết kiệm năng lượng, xanh hóa sản xuất, nâng cao năng suất yếu tố tổng hợp (TFP) thông qua nhiều giải pháp, trong đó có năng suất lao động cá nhân bằng tự động hóa. Ngoài ra, việc quan tâm công nghệ mới, liên kết các DN với nhau qua hệ thống sử dụng chung thông tin, trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn cũng là những yếu tố bắt buộc trong lộ trình cạnh tranh những năm tới. 

Trao đổi về lĩnh vực này, ông Vũ Đức Giang, Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam (Vitas) cho biết, 1/4 chặng đường của năm 2019 đã đi qua, ngành dệt may đã có những bước khẳng định mình trong nỗ lực thực hiện mục tiêu đề ra. Để hoàn thành mục tiêu đặt ra, DN ngành dệt may cần phải tập trung vào tăng năng suất, đầu tư dần cho tự động hóa để giảm nhân công, chọn đơn hàng cao cấp có giá gia công cao.

Cùng với đó, điều kiện sản xuất xanh, sạch, bảo đảm các yếu tố an toàn môi trường, an sinh xã hội sẽ là lợi thế để các đối tác lựa chọn. DN dệt may cần đưa ra các giải pháp cụ thể với từng kịch bản thị trường, liên kết chặt chẽ với DN sợi, vải để cùng vượt qua các khó khăn thách thức biến động thị trường. Đồng thời đẩy mạnh công tác xúc tiến thương mại, giao lưu với các thị trường tiềm năng mới để có thêm thị trường xuất khẩu.

Xanh hóa ngành dệt may

Cục Xúc tiến Thương mại, Bộ Công thương cho biết, Tổ chức uốc tế về Bảo vệ thiên nhiên (WWF) và Hiệp hội Dệt may Việt Nam (Vitas) đang triển khai Dự án “Xanh hóa ngành dệt may Việt Nam thông qua cải thiện quản lý nước và năng lượng bền vững”. Trọng tâm chính của dự án xanh hóa ngành dệt may Việt Nam thông qua cải thiện quản lý nước và năng lượng bền vững là cải thiện hiệu suất nước và năng lượng, từ đó giảm thiểu tác động của ngành tới môi trường.

Dự án kỳ vọng chuyển đổi ngành dệt may Việt Nam từ ngành có chi phí sản xuất và tiêu chuẩn môi trường thấp trở thành ngành sản xuất bền vững, có trách nhiệm với môi trường. Dự án được triển khai từ năm 2018-2020 với mục tiêu chuyển đổi ngành dệt may Việt Nam thông qua việc tham gia vào các chính sách quản lý ngành và môi trường. Từ đó, sẽ hợp tác với các doanh nghiệp, khuyến khích họ chủ động tham gia; tạo cơ hội thảo luận về kế hoạch hành động chung nhằm đầu tư và phát triển ngành dệt may bền vững.

Đồng thời, dự án nhằm tác động tới các nhà đầu tư của ngành dệt may Việt Nam để thúc đẩy sản xuất bền vững. Theo WWF, xanh hóa thành công ngành may mặc Việt Nam sẽ góp phần vào thực hiện mục tiêu rộng lớn hơn của tổ chức về quản trị nguồn nước và sử dụng năng lượng hiệu quả. Đây là hai vấn đề môi trường được quan tâm hàng đầu hiện nay trên thế giới. Các nghiên cứu cho thấy, ngành dệt may đang chiếm 11% tổng nhu cầu năng lượng trong các ngành kinh tế công nghiệp và phát thải khoảng 5 triệu tấn CO2.

Công nghiệp dệt may của Việt Nam nằm trong nhóm nước có cường độ sử dụng năng lượng lớn nhất thế giới, cứ 1 đồng sản xuất phải mất 1 đồng cho chi phí năng lượng. Có đến gần 200 DN dệt may thuộc diện doanh nghiệp phát thải trọng điểm (tiêu thụ 1.000 tấn CO2 quy đổi). 

VĂN DIỆU

Tin cùng chuyên mục