Trước dư luận nguy cơ cán bộ thuế câu kết với hộ kinh doanh cá thể doanh thu thấp, gây thất thu thuế, mới đây Cục Thuế TPHCM đề xuất triển khai thí điểm sử dụng máy tính tiền để quản lý doanh thu đối với hộ kinh doanh, nhằm tính đúng, tính đủ số thuế phải nộp.
Các chi cục thuế cho rằng, hiện phải quản lý số hộ kinh doanh cá thể quá lớn (ví dụ, quận 5 quản lý tới 13.000 hộ kinh doanh; Phú Nhuận cũng quản lý 250 doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực ăn uống, 115 khách sạn và 61 hộ kinh doanh cá thể...), trong khi thực tế hiện nay các dịch vụ thông thường khách không lấy hóa đơn, nên việc kiểm soát doanh thu là rất khó. Đặc biệt, các hộ kinh doanh và doanh nghiệp ngoài quốc doanh hoạt động trong lĩnh vực thương mại, ăn uống, dịch vụ rất khó kiểm soát doanh số, hầu hết chỉ dựa vào lời khai số thu của đơn vị. Điều đó dẫn đến việc áp dụng thuế khoán dựa trên doanh thu có sự chênh lệch hoặc không chính xác. Để quản lý nhóm đối tượng này, các chi cục thuế phải giao hẳn một đội kiểm tra để thường xuyên theo dõi tình hình kinh doanh của các đơn vị. Trong khi đó, số thu lại không lớn nhưng tốn quá nhiều công sức, nhân lực.
Do vậy, công tác quản lý hộ kinh doanh là vấn đề nan giải đối với cơ quan thuế, phải làm thế nào để vừa kiểm soát đúng doanh thu kinh doanh thực tế, vừa đảm bảo tính minh bạch, công khai, công bằng trong thực hiện nghĩa vụ kê khai, nộp thuế của hộ kinh doanh; phòng ngừa hành vi tiêu cực của công chức quản lý thuế và người nộp thuế là yêu cầu bức thiết hiện nay của ngành thuế. Đó là lý do Cục Thuế TPHCM xây dựng đề án triển khai thí điểm sử dụng máy tính tiền để quản lý doanh thu đối với hộ kinh doanh, sẽ được thí điểm trên địa bàn quận 5. Ngành thuế cho rằng, nếu sử dụng máy tính tiền để quản lý sẽ giúp cho cơ quan thuế tính thuế sát với thực tế hơn, qua đó từng bước nâng cao tinh thần tuân thủ pháp luật thuế của hộ kinh doanh, đồng thời tạo thói quen cho người mua lấy phiếu tính tiền (hóa đơn) khi mua hàng hóa, dịch vụ.
Trước tiên, ngành thuế sẽ áp dụng thí điểm đối với các hộ kinh doanh cá thể có sử dụng thường xuyên từ 10 lao động trở lên nhưng không thành lập doanh nghiệp; các hộ kinh doanh ăn uống có treo bảng hiệu; các hộ chuyên kinh doanh đồ đá, trang sức, đồ mỹ nghệ, đông y; các hộ kinh doanh có sử dụng hóa đơn quyển và một số hộ kinh doanh trên các tuyến đường có mật độ kinh doanh sầm uất… Qua rà soát ban đầu thí điểm đối với 1.200 hộ kinh doanh trên địa bàn quận 5. Mỗi hộ sẽ được trang bị 1 máy tính tiền và dự kiến số tiền mua máy và lắp đặt khoảng 4 tỷ đồng. Sau khi lắp đặt máy tính tiền tại hộ kinh doanh, hệ thống máy tính tiền sẽ được kết nối mạng với cơ quan thuế, khi đó, cán bộ thuế ngồi tại cơ quan có thể theo dõi doanh thu của hộ kinh doanh. Việc này sẽ giúp ngành thuế kiểm soát doanh thu tốt hơn và thu thuế hiệu quả hơn, nhưng không tốn nhiều nhân lực.
Đề xuất này đã được Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Bùi Văn Nam đồng ý về mặt chủ trương, cho phép tiến hành thí điểm sử dụng máy tính tiền đối với hộ kinh doanh. Sau khi có đề án, triển khai hiệu quả, Tổng Cục thuế sẽ đánh giá rút kinh nghiệp và triển khai mở rộng đến tất cả các chi cục thuế trên cả nước, nhằm quản lý tốt nguồn thu, chống thất thu thuế.
CHẾ HÂN
