Để phấn đấu trở thành thành phố công nghiệp cấp quốc gia văn minh, hiện đại, xứng đáng là trung tâm vùng ĐBSCL, gần 5 năm trước TP Cần Thơ đã ban hành chính sách đãi ngộ, thu hút nguồn nhân lực có trình độ cao.
Tuy nhiên, đến nay kết quả đạt được không như mong đợi. TP Cần Thơ chỉ thu hút được 11 người có trình độ thạc sĩ, tiến sĩ về công tác. Trong đó có 1 phó giáo sư - tiến sĩ (Trường Đại học Kỹ thuật - Công nghệ); 3 tiến sĩ về Viện Kinh tế - Xã hội (1 người) và Trường Đại học Kỹ thuật - Công nghệ Cần Thơ (2 người); 3 thạc sĩ về công tác tại Văn phòng Đoàn đại biểu Quốc hội và HĐND thành phố, Sở NN-PTNT, Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Cần Thơ. 4 bác sĩ chuyên khoa I về làm việc tại Bệnh viện Đa khoa TP Cần Thơ. Đồng thời, thu hút được 87 người có trình độ đại học, cao đẳng về công tác tại các xã, phường, thị trấn (77 đại học, 10 cao đẳng)…
Trong khi thu hút nguồn nhân lực trình độ cao còn hạn chế thì TP Cần Thơ lại bị “chảy máu chất xám”. Đề án đào tạo 150 thạc sĩ, tiến sĩ tại nước ngoài bằng ngân sách thành phố đến nay đã hết thời hạn, nhưng có gần 10 người sau khi học xong đã ở lại làm việc tại nước ngoài hoặc về nước làm việc một thời gian rồi “nhảy” ra ngoài, thậm chí không nhận việc. Đây là những người được tuyển chọn kỹ lưỡng, có trình độ, năng lực và rất giỏi ngoại ngữ. Đúng ra, họ sẽ có nhiều cống hiến khi trở về phục vụ cho thành phố. Đơn cử như vụ Trần Ngọc Phi Long, nguyên Phó trưởng phòng Hợp tác quốc tế (Sở Ngoại vụ TP Cần Thơ). Thừa dịp được cử tham gia chương trình “sứ giả hữu nghị” Việt Nam 2014 thăm Hoa Kỳ đã tìm cách ở lại nước này hồi tháng 7 vừa qua. Phi Long là cán bộ nguồn, từng được đưa đi học thạc sĩ chuyên ngành “quản lý quan hệ quốc tế” tại Vương quốc Anh trong 30 tháng. Số tiền ngân sách TP Cần Thơ tài trợ cho Phi Long học tại Anh khoảng 300 triệu đồng.
Nhiều đại biểu HĐND TP Cần Thơ nhận định: Việc thu hút nguồn nhân lực đạt hiệu quả chưa cao (đặc biệt là trình độ giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ chuyên khoa II) về công tác tại địa phương. Nguyên nhân chính do điều kiện làm việc, nghiên cứu, học tập của TP Cần Thơ còn nhiều hạn chế khi so với các tỉnh, thành phố lớn khác như TPHCM, Đà Nẵng, Huế… nên khó thu hút nguồn lực trình độ cao. Mặt khác, đa số các địa phương vùng ĐBSCL đều có chính sách thu hút, đãi ngộ nên ảnh hưởng đến sức cạnh tranh trong chính sách thu hút nhân tài của Cần Thơ. Nghị quyết của TP Cần Thơ ghi nhận việc tạo điều kiện nhà ở công vụ cho người được thu hút. Tuy nhiên, trên thực tế chưa thực hiện được quy định này; chính sách quy định đối với các bệnh viện, trung tâm y tế tuyến thành phố chỉ thu hút người có trình độ sau đại học. Nhưng ở các cơ sở y tế tuyến thành phố có tính chất truyền nhiễm, độc hại cao và ngành đặc thù như lao, tâm thần, huyết học, HIV/AIDS, pháp y, gây mê hồi sức vốn đã rất khó tuyển dụng trình độ bác sĩ, thì việc thu hút người có trình độ sau đại học lại càng khó khăn.
Đối với vấn đề “chảy máu chất xám”, tại phiên chất vấn kỳ họp HĐND mới đây, Giám đốc Sở Nội vụ Cần Thơ Phạm Việt Trung nhìn nhận: “Hầu hết các ứng viên được đưa đi đào tạo về được phân công giao việc, quá trình công tác thể hiện trình độ rất tốt, được đào tạo bài bản, năng lực vượt trội, đặc biệt là tư duy, phương pháp làm việc hiện đại, ngoại ngữ rất giỏi, hiệu quả cao. Tuy nhiên, mặt hạn chế là đề án chủ yếu tập trung đưa công chức, viên chức đi đào tạo nước ngoài nhưng xét thực tế thì có rất ít người đáp ứng yêu cầu ngoại ngữ để tham gia. Vì thế 94% người tham gia là sinh viên mới tốt nghiệp ra trường. Mấy em sinh viên mới ra trường rồi đi nước ngoài học nhưng khi về nước tâm lý không vững, bị sốc khi chưa quen môi trường làm việc, lương bổng thấp..., nên dễ nhảy đi nơi khác.
Rõ ràng, ngoài việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực hiện có, Cần Thơ cần có một chiến lược thu hút nguồn nhân lực trình độ cao và chống “chảy máu chất xám” thật sự xứng tầm.
HUY PHONG
