Tình trạng khai thác vàng trái phép ở khu vực Khe Vàng, thuộc lòng hồ Tả Trạch (thượng nguồn sông Hương), xã Dương Hòa, thị xã Hương Thủy, Thừa Thiên - Huế đã diễn ra suốt nhiều tháng nay. Vàng tặc đã huy động nhiều xe xúc, máy hút cát khai thác với quy mô lớn, gây ra cảnh hỗn loạn, lòng sông biến dạng, sạt lở, môi trường ô nhiễm nặng…
Đại công trường vàng
Phải mất gần 2 giờ đi bộ từ công trình hồ Tả Trạch đang thi công theo con đường của vàng tặc mới mở vắt qua những quả núi cao, chúng tôi mới vào điểm khai thác vàng trái phép ở khu vực Khe Vàng (thuộc khu vực lòng hồ Tả Trạch). Đập vào mắt chúng tôi là một đại công trường khai thác vàng, hoạt động ngày đêm ở khu vực núi cao, vực thẳm này. Những chiếc xe xúc cỡ lớn liên tục múc đất đá đổ vào chiếc bàn lọc để lọc vàng. Những hố khai thác vàng sâu từ 10-15m, thải ra những độn đất đá cao hơn mái nhà án ngữ giữa dòng sông.
Một người dân tham gia đãi vàng xái tên Tuấn, cho hay: “Họ khai thác vàng bằng máy móc diễn ra cả ngày lẫn đêm suốt hai tháng nay. Bọn tui chỉ đãi vàng xái kiếm chút đỉnh. Thi thoảng có đoàn vào kiểm tra, họ giấu trong rừng và khi đoàn quay lưng, họ tiếp tục hoạt động”. Theo ông Tuấn, các đầu nậu khai thác vàng ở khu vực này trúng đậm. Vì vậy, có lúc đến 15 máy xúc hoạt động suốt ngày đêm. Nhiều người dân khai thác vàng xái cũng đổ dồn vào khu vực này.
Ngay thời điểm chúng tôi có mặt tại Khe Vàng có trên 30 người từ TP Huế, huyện Hương Trà, thị xã Hương Thủy… tham gia khai thác thủ công. Trong lúc đó, 4 chiếc xe xúc, mỗi xe kèm theo giàn máy khai thác vàng hoạt động liên tục. Trên bờ có gần chục lán trại của các phu khai thác vàng. Một phu vàng tên Hùng ở Xuân Trường, Nam Định, cho hay: “Trước đây tôi làm công nhân tại Công trình hồ chứa Tả Trạch. Khoảng 10 ngày nay tôi vào Khe Vàng lo phục vụ cơm nước cho dân đào vàng và được trả công 100.000 đồng/ngày. Công nhân chỉ việc khai thác, còn số lượng vàng khai thác được bao nhiêu, chỉ có các ông chủ biết”.
Chưa ngăn chặn triệt để
Ông Nguyễn Văn Hiền, Chủ tịch UBND xã Dương Hòa, cho hay, tình trạng khai thác vàng trái phép ở khu vực Khe Vàng và Khe Năm Bảy (thuộc lòng hồ Tả Trạch) xuất hiện từ tháng 7-2011. Ban đầu chỉ ít người, sau đó nhiều công ty đưa máy móc, xe cơ giới vào khai thác rầm rộ, chính quyền địa phương và người dân rất bức xúc.
Ông Nguyễn Viết Tâm, công an viên xã Dương Hòa cho hay, lực lượng xã Dương Hòa chỉ có chức năng kiểm tra nắm tình hình báo cáo lên chính quyền xã chứ không có điều kiện tịch thu phương tiện vì điểm khai thác vàng quá xa khu vực dân cư, địa hình hiểm trở. Ông Huỳnh Hiệp, Phó Trưởng ban Quản lý dự án hồ Tả Trạch, cho biết, các đơn vị như Công ty Liên Bằng, Công ty Thương binh và người tàn tật Thừa Thiên-Huế do Tổng Công ty Thủy Lợi 4 (nhà thầu chính hồ Tả Trạch) thuê vào khai thác cát sỏi dưới lòng sông để phục vụ cho công trình. Lợi dụng cơ hội đó, họ đưa phương tiện vào khai thác vàng trái phép ở khu vực cách xa công trình. Ngoài ra, có đơn vị còn tận thu gỗ rừng để khai thác vàng trái phép.
Trước tình hình khai thác vàng trái phép tại lòng hồ Tả Trạch ngày càng gia tăng, ngày 9-9, UBND tỉnh Thừa Thiên-Huế đã chỉ đạo Sở TN-MT và UBND thị xã Hương Thủy tổ chức lực lượng kiểm tra, xử lý việc khai thác vàng trái phép tại khu vực trên. Báo cáo UBND tỉnh kết quả thực hiện và đề xuất biện pháp quản lý chặt chẽ tài nguyên khoáng sản tại khu vực lòng hồ. |
Phan Lê