Thời gian gần đây tại thị xã Ninh Hòa (Khánh Hòa) đang rộ lên thông tin một loại cây rừng được coi là “thần dược”, có thể trị nhiều bệnh nan y, nhất là bệnh xơ gan cổ trướng. Thậm chí bệnh đến hồi thập tử nhất sinh vẫn chữa khỏi. Thực hư chuyện này thế nào vẫn chưa xác định được.
Thoát chết nhờ... thần dược?
Những ngày này về Ninh Vân, một xã đảo thuộc thị xã Ninh Hòa, cứ ra ngõ là có người tìm mua “thần dược” để chữa bệnh. Bà Trần Thị Xuân Hồng, thôn Tây, xã Ninh Vân nhiệt tình kể, năm trước, ông Lê Hăng, người xã Ninh Vân bị bệnh xơ gan cổ trướng giai đoạn cuối, bệnh viện “chê” và gia đình đã chuẩn bị hậu sự.
Tuy nhiên, sau khi có người bày cho uống rễ cây này, ông Hăng đã hết bệnh, hiện khỏe mạnh và còn có thể “chén chú chén anh” cả ngày không hề hấn gì. Chính vợ chồng bà đã vào rừng Hòn Hèo đào loại cây này về chữa bệnh cho ông Hăng, nên muốn nhiều người bệnh cùng biết đến công dụng của nó.
Tìm gặp ông Hăng, nhìn bề ngoài, ông không giống người bệnh chút nào, thân hình vạm vỡ, da hồng hào. Ông Hăng kể cách đây 3 năm ông bị phát hiện bệnh xơ gan cổ trướng. Cuối năm 2010, cơ thể ông bỗng dưng biến dạng, bụng trướng to, ăn uống kém, chân tay sần sùi, sắc mặt vàng bệch... Sau khi đi khám tại một phòng khám tư tại TP Nha Trang, ông được bác sĩ ở đây chẩn đoán bị xơ gan và bệnh đã chuyển sang giai đoạn cuối.
“Sau khi khám xong, bác sĩ ở đây khuyên vợ tôi về chuẩn bị... hậu sự là vừa. Tinh thần suy sụp, bệnh không thuyên giảm, dù đã uống khá nhiều loại thuốc đông tây khác nhau. Một hôm, một người bạn tên Sinh, công nhân đang thi công tuyến đường liên xã Ninh Vân - Ninh Phước, ghé nhà chơi và cho tôi mấy bịch rễ cây, anh ấy bảo là thuốc của người dân tộc thiểu số, sắc uống thử. Tôi nghe và làm theo, uống được 1 tháng, tôi thấy cơ thể chuyển biến rõ rệt.
Qua chỉ dẫn của anh Sinh, gia đình tôi đã cùng với bạn bè, thậm chí mướn người lên núi đào cây rừng này về uống. Sau gần nửa năm, đến nay, cơ thể tôi gần như hồi phục hoàn toàn”, ông Hăng khẳng định.
Để chứng minh thêm, ông Hăng nói, năm ngoái đi khám ở Bệnh viện Đa khoa khu vực Ninh Hòa, bác sĩ khẳng định bệnh đã khỏi.
Cả xã đi tìm thần dược
Loại cây người dân Ninh Vân đang phong cho cái tên thần dược này là loại cây rừng thuộc họ thân gỗ, có gai dài, lá nhỏ, thon dài, rễ và thân có mùi thơm giống như vị thuốc nam. Để sử dụng, người ta đem sao vàng, sau đó đun sôi rồi uống như nước trà, mỗi lần nấu khoảng 0,2kg thân rễ với 2 lít nước.
Thực tế, công hiệu trị bệnh của loại cây rừng này chưa được cơ quan chức năng kiểm nghiệm, thậm chí người ta không biết đây là cây gì. Tuy nhiên, với giá bán hiện nay dao động từ 70.000 - 100.000 đồng/kg, nên mỗi ngày có đến hàng chục người lên rừng tìm kiếm, chặt cây, đào rễ. Thậm chí, có người còn mướn nhân công khai thác, trữ hàng.
Từ khoảng giữa năm 2011, người dân đổ xô vào rừng tìm cây thuốc và rầm rộ nhất là những tháng đầu năm 2012. Ước tính, mỗi ngày có gần 100 người dân vào rừng, hầu như nhà nào cũng có người tham gia. Bình quân mỗi người một ngày đào được 15 - 20kg thân và rễ.
Từ đó trong làng xuất hiện nhiều ông chủ chuyên thu mua cây thuốc. Cả xã có đến hàng chục điểm thu mua. Họ gom hàng, sau đó bán lại với số lượng lớn, mỗi tuần vài trăm ký. Do có được chữa khỏi bệnh, gia đình ông Hăng được nhiều người hỏi thăm và trở thành nơi thu mua cây thuốc lớn nhất trong làng. Mới đây, ông Hăng còn lập cả trang web bán hàng trên mạng, thu hút được nhiều lái buôn tứ xứ.
Ông Hàng Văn Hướng, Phó Chủ tịch UBND xã Ninh Vân, cho biết tuy hiện nay chưa ai biết tên của loài cây này, nhưng nhiều người đua nhau lên đỉnh Hòn Hèo đào cây. Những ngày biển động, người dân nhàn rỗi nên kéo nhau đi đông hơn. UBND xã Ninh Vân đã báo cáo sự việc này lên cấp trên và đã đem mẫu đi xét nghiệm. Tuy nhiên, đến thời điểm này chưa có hồi âm.
Theo Tiến sĩ y học Nguyễn Thướng, Chủ tịch Hội Đông y tỉnh Khánh Hòa hầu như những cây thuốc quý được sử dụng trong đông y thường bắt nguồn từ kinh nghiệm dân gian. Tuy nhiên, cây thuốc này chưa nằm trong danh mục các bài thuốc, vị thuốc vốn có từ trước đến nay.
Để hiểu rõ về cây thuốc, phải có cơ quan chức năng như Viện Dược liệu Trung ương phân tích, thử nghiệm sinh học, hóa học… đó là nếu chưa được cơ quan chuyên môn kiểm nghiệm, không nên lạm dụng, tin vào thần dược.
Văn Ngọc