Lấy bằng tiến sĩ ở tuổi 28, lấy 3 bằng sáng chế quốc tế trong 2 năm du học, được mời chào làm việc tại một công ty sản xuất ô tô lớn trên đất Hàn Quốc cùng mức lương hàng ngàn USD nhưng Nguyễn Bá Hải (hiện là Trưởng phòng Thí nghiệm cơ điện tử ô tô - Đại học Sư phạm kỹ thuật TPHCM) đã quyết tâm trở về truyền lửa đam mê kỹ thuật cho các bạn trẻ ở quê nhà. Anh cùng với 39 cá nhân tiêu biểu khác được tuyên dương trong Đại hội Thanh niên tiên tiến làm theo lời Bác năm 2012 do Thành đoàn TNCS TP tổ chức nhân kỷ niệm 122 ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Giấc mơ
Từ nhỏ, Nguyễn Bá Hải đã quen với việc rong ruổi trên lưng trâu khắp cánh đồng Đông Sơn - Thanh Hóa. “Khi những chiếc ô tô vội vã chạy qua con lộ trước nhà, tôi thường cùng lũ trẻ trong xóm hí hửng chạy theo cho đến khi chúng khuất dần sau rặng tre cuối làng. Tiếng động cơ chan chát và mùi khói xe lạ lẫm ấy, cứ thế len lỏi dẫn vào từng giấc mơ...” - Nguyễn Bá Hải nhớ lại.
Tốt nghiệp cấp 3, Bá Hải chọn ngành ô tô ĐH Sư phạm kỹ thuật TPHCM để thỏa giấc mơ ấp ủ từ bé. “Nhà nghèo nên suốt những năm học ĐH, tôi hầu như phải ở lại TP làm thêm trong các dịp lễ tết. Từ dạy kèm, dịch thuật, hàn điện, phụ bàn, bán đồng hồ, mắt kính dạo...” - Bá Hải kể. Hải tốt nghiệp thủ khoa, được trường giữ lại công tác. Hai tháng sau, anh nhận học bổng du học tại ĐH Công nghệ và giáo dục Hàn Quốc.
“Ngày đầu trên đất bạn, áp lực khủng khiếp. Những kiến thức đã học ở nhà trở nên quá ít ỏi so với yêu cầu. Tôi phải bổ sung lại những kiến thức còn hổng, nhiều khi nửa đêm mới trở về nhà, ròng rã 6 tháng mới quen dần cách học, cách sống trên đất Hàn Quốc” - Bá Hải nhớ lại.
Những cố gắng của anh nhanh chóng được đền đáp bằng 3 bằng phát minh - sáng chế từ Văn phòng Bản quyền phát minh và sáng chế quốc tế Hàn Quốc. Đây chính là những ứng dụng thực tế từ luận văn thạc sĩ xuất sắc 100/100 điểm của anh tại trường. Bá Hải tiếp tục giành giải vàng đề tài bảo vệ tiến sĩ sau 2 năm làm nghiên cứu sinh, với học bổng 50.000 USD từ Tập đoàn ô tô Hyundai vào năm 28 tuổi.
Chọn lối đi riêng
Sau khi bảo vệ tiến sĩ sớm 1 năm, thay vì ở lại Hàn Quốc theo lời mời của một công ty ô tô với mức lương 5.000 USD/tháng, tháng 7-2010, Bá Hải trở về ĐH Sư phạm kỹ thuật TPHCM công tác và được giao quản lý Phòng Thí nghiệm cơ điện tử ô tô với mức lương hơn 4 triệu đồng. “Mỗi bạn trẻ đều có một lựa chọn khác nhau cho tương lai. Trở về Việt Nam, đem những kiến thức đã học được, góp chút gì đó cho quê hương là mong ước của tôi” - Bá Hải cho biết.
Cùng với PGS-TS Đỗ Văn Dũng, người mà anh xem như người cha đỡ đầu của mình, Bá Hải mở hai môn học mới về ô tô mà trước đó tại Việt Nam, các sinh viên chưa từng học qua. Anh còn mở ra “khóa học 1 USD” thu hút nhiều đối tượng đam mê kỹ thuật trên cả nước với nhiều thành phần và độ tuổi khác nhau. Với khoa đào tạo đầu tiên, Bá Hải dành 30-40 triệu đồng tiền túi để mua sắm thiết bị phục vụ dạy học. Đến nay, đã có hơn 500 lượt người được đào tạo từ khoa học này.
Sau những bề bộn công việc, Bá Hải lại dành phần nhiều thời gian cho nghiên cứu khoa học. Mới đây nhất, anh cùng các sinh viên chế tạo chiếc nón giúp người khiếm thị di chuyển dễ dàng, bước đầu thử nghiệm thành công tại Hội Người mù quận Thủ Đức và Trung tâm Hỗ trợ trẻ em khiếm thị TPHCM. “Được sự giúp đỡ của các mạnh thường quân, sắp tới, mình sẽ sản xuất 200 cái tặng những người mù có nhu cầu” - Bá Hải chia sẻ.
SƠN TRÀ