Báo chí Nga cho rằng, với việc ký lệnh giải tán Quốc hội (QH), Tổng thống Yushchenko đã tự đọc điếu văn chôn vùi tương lai chính trị của mình. Ông đang nhanh chóng mất đi những người ủng hộ ở trong nước. Còn phương Tây bị bất ngờ trước nước cờ của vị Tổng thống Ukraine, cũng không sẵn sàng trợ giúp ông nữa.
Cách đây gần 3 năm, ông Yushchenko tự gọi mình là “nạn nhân xào xáo chính trị ở Ukraine”, bây giờ xem ra lời tự nhận xét ấy quá đúng. Trong tương lai gần nhất, sẽ không ai còn thấy Yushchenko là “người cha của dân tộc” hay đơn giản như một chính khách có quyền lực nữa. May lắm thì ông sẽ chỉ là một vị tổng thống yếu trước một vị thủ tướng mạnh.
Cuộc khủng hoảng chính trị hiện nay, hiển nhiên khác hẳn tình hình hồi “cách mạng da cam”. Hồi ấy phương Tây sẵn sàng giúp đỡ vì quan điểm ngả hẳn sang phương Tây của ông Yuschenko. Còn bây giờ, phương Tây tỏ ra bị bất ngờ và lúng túng trước nước cờ dại dột của ông. Trong lệnh giải tán QH, Yushchenko thậm chí không tìm cách dựa vào bộ luật cơ bản của đất nước. Giá như có, hẳn các nhà phân tích phương Tây đã chú trọng đến hoạt động không hợp hiến của phe đa số và tính hợp hiến của lệnh tổng thống.
Trong cuộc khủng hoảng này, ủng hộ tổng thống có thống đốc các tỉnh do ông bổ nhiệm (trừ Krym, Sevastopol và Kiev), Bộ trưởng quốc phòng, miền Tây Ukraine. Còn ủng hộ đa số ở QH là các hội đồng tỉnh do dân bầu. Để giải quyết khủng hoảng, đại biểu phe đa số, thủ lĩnh Đảng Các khu vực, Raisa Bogatyreva, đã nhờ đến sự phân giải đúng sai của Liên minh nghị viện châu Âu. Các đại diện Liên minh châu Âu đề nghị giải quyết bằng con đường thương lượng, hòa giải và nhượng bộ. Đại diện QH Mỹ khi trả lời câu hỏi nước Mỹ đến nay có còn ủng hộ Yushchenko hay không, đã nói rằng Hoa Kỳ ủng hộ nền dân chủ ở Ukraine.
Trường hợp bầu cử trước thời hạn, nếu Tòa án hiến pháp cho phép, Thủ tướng Yanukovic tuyên bố Đảng Các khu vực không sợ và lại chiến thắng (tháng 3-2006, bầu cử QH, Đảng này đã thắng Đảng Ukraine của chúng ta của Tổng thống Yushchenko). Đảng Các khu vực, theo thăm dò, cùng với những người cộng sản thu được số phiếu ủng hộ nhiều hơn Đảng Ukraine của chúng ta và khối Yulia Timoshenko cộng lại.
Thứ hai, việc dung túng cho vị Tổng thống độc đoán và bà Timoshenko phiêu lưu sẽ tạo ra một tiền lệ nguy hiểm. Ngoài ra, tính hợp hiến của cuộc bầu cử theo kiểu Ukraine sẽ tùy thuộc nhiều vào việc phương Tây đánh giá kết quả bầu cử. Khó lòng châu Âu và Mỹ giữ được thái độ khách quan và chịu thừa nhận thắng lợi của phái “chống da cam”. Trong thực tế, điều này sẽ có nghĩa là cuộc khủng hoảng chính trị sâu sắc sẽ tiếp diễn với các hậu quả của nó.
LÊ THIẾU HUYỀN (Theo pravda.ru)
