Tranh cãi xung quanh nghiên cứu virus chết người

Đầu tháng 1 vừa qua, một nhóm các nhà khoa học Trung Quốc đến từ Đại học Công nghệ hóa học và Đại học Nam Kinh đã công bố các kết quả nghiên cứu về chủng virus corona có tên là GX_P2V, được phát hiện từ loài tê tê vảy sừng.

Nỗi ám ảnh của nhân loại mang tên SARS-CoV-2. Ảnh: NDTV
Nỗi ám ảnh của nhân loại mang tên SARS-CoV-2. Ảnh: NDTV

Loài virus này, sau khi được biển đổi gen và được thử nghiệm trên loài chuột được “nhân hóa”, cho thấy tỷ lệ gây tử vong là 100%.

Kết quả nghiên cứu trên được đăng trên mạng BioRxiv, trong khi chờ cộng đồng khoa học thẩm định và cho đăng tải chính thức trên một tạp chí khoa học uy tín. Theo những gì mà Tiến sĩ Benjamin Davido, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại Bệnh viện Raymond-Poincaré (Pháp), cung cấp cho mạng tin 20 Minutes, các nhà khoa học Trung Quốc đã nghiên cứu 2 loại virus corona là GX/2017 và GD/2019, được phát hiện ở loài tê tê vảy sừng vào các năm 2017 và 2019. Nghiên cứu của các nhà khoa học Trung Quốc cho thấy, virus GD/2019, còn được gọi là pCoV-GD01, có “họ hàng” rất gần với chủng gây bệnh Covid-19, có thể gây bệnh cho loài gặm nhấm bị phơi nhiễm. Loại virus còn lại, GX/2017, có khả năng lây nhiễm cho những con chuột đã bị phơi nhiễm, nhưng không gây bệnh.

Tuy nhiên, các chuyên gia Trung Quốc không dừng ở đó, trong phòng thí nghiệm, họ đã nhân bản chủng GX/2017. Chủng này bị đột biến và được đổi tên thành GX_P2V. Sau khi nuôi cấy một số bản sao của loại virus đột biến này, họ tiêm chúng vào một nhóm chuột được “nhân bản” và tất cả đều chết trong chưa đầy một tuần. Theo quan sát, virus đã tấn công hệ hô hấp của chuột trước khi ảnh hưởng đến hệ thần kinh với một lượng virus rất cao trong não. Nhóm nghiên cứu của Trung Quốc kết luận: “Sự lây nhiễm trong não ở giai đoạn nhiễm trùng sau cùng có thể là nguyên nhân chính gây tử vong ở những con chuột này.

Đây là báo cáo đầu tiên cho thấy một loại virus corona, có liên hệ với SARS-CoV-2, của loài tê tê có thể gây tử vong 100% cho chuột và do đó, cho thấy nguy cơ virus GX_P2V lây nhiễm sang người”. Thí nghiệm của các nhà khoa học Trung Quốc đã khơi dậy một cuộc tranh cãi. Nhiều nhà khoa học cảnh báo nguy cơ tiềm ẩn lây lan loại virus này trong môi trường. Báo Daily Mail dẫn lời Gennadi Glinsky, giáo sư ngành y ở Đại học Stanford đã về hưu, cho rằng “cần phải ngăn chặn trước khi quá muộn”.

Còn Etienne Decroly, Giám đốc nghiên cứu của Trung tâm Nghiên cứu quốc gia Pháp (CNRS), kêu gọi phải nhanh chóng có những quy định về việc nghiên cứu những loại virus như chủng virus corona có khả năng gây dịch thực sự. Tuy nhiên, cũng có nhiều nhà khoa học phản ứng chừng mực. Florence Débarre, Giám đốc nghiên cứu về sinh học tiến hóa tại CNRS, lưu ý chương trình nghiên cứu này là không có gì mới mẻ.

Không chỉ riêng Trung Quốc, một số nhóm nghiên cứu trên khắp thế giới, trong đó có Mỹ và Pháp, cũng đang tìm hiểu về 2 loại virus ở loài tê tê được tìm thấy ở Trung Quốc vào năm 2017 và năm 2019. Cũng theo nữ chuyên gia người Pháp, chúng được thực hiện theo một quy trình rất kinh điển: phân lập và tinh chế virus để làm “tăng thêm chức năng” của virus - một thuật ngữ dùng để mô tả các thí nghiệm nhằm mục đích thúc đẩy sự tiến hóa virus, bằng cách cho lây nhiễm lặp lại ở động vật thí nghiệm hoặc nuôi cấy tế bào.

Chuyên gia Davido còn cho rằng, những kết luận của nhà khoa học Trung Quốc là một hướng nghiên cứu thú vị hơn là đáng báo động, cho phép chuẩn bị tốt hơn cho nguy cơ xảy ra đại dịch, bằng cách xác định các nhóm đối tượng đề xuất “các quan điểm điều trị khác nhau”…

Tin cùng chuyên mục