Pháp nhân thương mại cũng cần lý lịch tư pháp
Tại phiên họp, còn nhiều vấn đề có ý kiến khác nhau giữa cơ quan soạn thảo, thẩm tra và các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Một trong những vấn đề này liên quan đến nội dung về lý lịch tư pháp của pháp nhân thương mại.
Trình bày báo cáo thẩm tra dự án luật này, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp (UBTP) của Quốc hội Lê Thị Nga cho biết, tuy UBTP thống nhất về việc cần thiết phải sửa đổi dự án luật để tương thích với các luật liên quan, nhưng “nội dung sửa đổi lại chưa đạt yêu cầu”. Chẳng hạn, Bộ luật Hình sự 2015 đã bổ sung quy định trách nhiệm hình sự của pháp nhân thương mại. Theo đó, cùng với việc phải chịu trách nhiệm hình sự về 33 tội danh thì chủ thể này cũng đồng thời có quyền yêu cầu xác nhận tình trạng án tích, nhằm tạo điều kiện tham gia các quan hệ kinh tế và giao dịch khác. Tuy nhiên, Tờ trình và dự thảo luật lại không đặt vấn đề bổ sung quy định đương nhiên xóa án tích đối với pháp nhân thương mại.
Bên cạnh đó, có tới 17/33 tội danh quy định tình tiết “đã bị kết án, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm” là tình tiết định tội, trong đó có 14/17 tội danh đồng thời quy định tình tiết tái phạm nguy hiểm ở khung hình phạt tăng nặng; có 11/33 tội danh quy định tình tiết tái phạm nguy hiểm ở khung hình phạt tăng nặng, nên UBTP cho rằng, việc nghiên cứu, bổ sung quy định về án tích của pháp nhân thương mại vào dự thảo luật là “yêu cầu bắt buộc”.
Vẫn phải có phiếu lý lịch tư pháp số 2
Luật hiện hành quy định, có 2 loại phiếu lý lịch tư pháp (LLTP) được cấp là phiếu LLTP số 1 và phiếu LLTP số 2.
Khác với phiếu LLTP số 1, phiếu số 2 thể hiện cả những án tích đã được xóa và chỉ cấp cho cơ quan tiến hành tố tụng để phục vụ công tác điều tra, truy tố, xét xử và cấp theo yêu cầu của cá nhân để người đó biết được nội dung về lý lịch tư pháp của mình.
Dự thảo luật trình lần này bỏ quy định về cấp phiếu số 2. Tuy nhiên, đa số thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành với quan điểm của UBTP và nêu rõ, việc bỏ quy định về phiếu lý lịch tư pháp số 2 cần hết sức cân nhắc, vì phiếu này cung cấp đầy đủ các thông tin về án tích của người được cấp phiếu, theo đó, trường hợp người đã được xóa án tích thì phiếu lý lịch tư pháp số 1 ghi “không có án tích”, nhưng phiếu lý lịch tư pháp số 2 thì phải ghi đầy đủ án tích đã được xóa. Việc cấp phiếu lý lịch tư pháp số 2 cho cơ quan tiến hành tố tụng để hỗ trợ hoạt động điều tra, truy tố, xét xử là cần thiết và thực tiễn thi hành Luật Lý lịch tư pháp thời gian qua không có vướng mắc.
Thượng tướng Lê Quý Vương, Thứ trưởng Bộ Công an, cũng đồng tình với quan điểm này, nhấn mạnh rằng LLTP là sản phẩm của một kho hồ sơ về tư pháp, sản phẩm này phải hết sức chuẩn xác, đầy đủ, vì nó ảnh hưởng đến con người; không chỉ với cá nhân người đó, mà đối với cả các cơ quan tố tụng, các tổ chức khác.
Tướng Lê Quy Vương nói: “Tôi xin lấy một ví dụ đơn giản thế này, vừa qua, điều tra vụ án một giám đốc ngân hàng đã phạm tội lừa đảo, bị phạt tù 6 năm, nhưng sau đó một thời gian thì đương nhiên được xóa án tích. Khi xác nhận LLTP, Sở Tư pháp xác nhận là không có án tích, nên khi bổ nhiệm, ngân hàng không biết rằng ông ta đã từng lừa đảo trước đây. Ví dụ này cho thấy thông tin của LLTP phải đầy đủ và cần có các loại LLTP khác nhau”.
Còn theo Trưởng ban Dân nguyện Nguyễn Thanh Hải, tình trạng lạm dụng quyền yêu cầu cấp phiếu LLTP số 2 chủ yếu phát sinh ở những cơ quan, tổ chức không có thầm quyền yêu cầu cấp phiếu này. Vì vậy, nên giải quyết vấn đề này trên thực tế, thay vì bỏ quy định về cấp phiếu LLTP số 2.
Kết luận phiên làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu cho rằng dù chỉ sửa đổi một số điều, nhưng còn nhiều vấn đề chưa thống nhất. Do đó, ông đề nghị cơ quan soạn thảo phối hợp với UBTP xem xét, bàn bạc về tất cả các vấn đề còn băn khoăn, báo cáo TVQH tại kỳ họp tới để TVQH quyết định.
Chiều cùng ngày, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đã cho ý kiến về việc thành lập Tòa án Nhân dân, Viện Kiểm sát Nhân dân TP Sầm Sơn, tỉnh Thanh Hóa.
